2. OTURUM İLETİŞİM KURMAK

ZAMANI PLANLAMADA İHTİYAÇLARIMIZ Kendi kendine kalabilme ihtiyacı İletişimi Başlatma Birlikte Sohbet Etme Birlikte İş Yapabilmek İki insan arasındaki ilişkide kişilerin zamanlarını planlama ihtiyacı vardır. Bu ihtiyaç dört ana başlıkta özetlenebilir. Kendi kendine kalabilme ihtiyacı İlişkiyi başlatabilme ihtiyacı Birlikte eğlenebilme ihtiyacı Birlikte iş yapabilme ihtiyacı Kişiler arası iletişimde insanlar zamanı yapılandırma ihtiyacını karşılamak isterler. Çocuklar ve anne babaları arasındaki ilişkide de zamanı yapılandırmak önemli bir ihtiyaçtır. Çocukla ve ergenle ilişkide zamanı yapılandırma basamaklarına uymak sağlıklı ve etkili bir iletişim oluşmasını sağlar. İletişime geçmeden uygun ritüeli geri çekilmede düşünmek, ritüelden sonra vakit geçirme aşamasında sohbet etmek, ardından etkinlik aşamasına geçmek sağlıklı bir ilişki oluşmasını sağlar.

KENDİ KENDİNE KALABİLME Çocuğun anne babadan, anne babanın çocuktan zihinsel ya da fiziksel olarak uzaklaşması, kendine dönmesidir. Ergenlik dönemi insanların geri çekilmeye en fazla ihtiyaç duyduğu zamanlardan biridir. Avantajı: Kişinin olayları düşünmesini, kendini değerlendirmesini, enerji toplamasını sağlar. 1-Kendi kendine kalabilme ihtiyacı: Diğerlerinden, gruptan zihinsel ya da fiziksel olarak uzaklaşma. Bütün insanlar kendi kendine kalabilme geri çekilme ihtiyacı duyar. Ancak fazla kendi kendine kalma sorun yaratabilir.

İLETİŞİMİ BAŞLATABİLME Günlük hayatta yaptığımız törensel davranışlardır (merhaba, güle güle vb…). Kültürel entelektüel düzey, çevre etkilidir. Bu törensel davranışlara saygı gösterilmemesi iletişimde sorunlara neden olur. Bunları yaşamak ihtiyaçtır. Avantajı: İlişkinin giriş anahtarlarıdır. İlişkinin başlamasını sağlar. - İlişkiyi başlatabilme ihtiyacı : Günlük hayatta yaptığımız törensel davranışlar(merhaba, güle güle vb…) Kültürel entellektüel düzey, çevre etkilidir. Bu törensel davranışlara saygı göstermeyenler sorun yaşar. Bunları yaşamak ihtiyaçtır.

BİRLİKTE SOHBET ETMEK Ergenle yapılan günlük olağan konuşmalardır. Bu süreç içinde karar alınmaz, derinlemesine analiz yapılmaz. Avantajı: Sohbet etmek, ilişkiyi kurmamıza, geliştirmemize ve yeni insanlar tanımamıza yarar. - Birlikte eğlenebilme ihtiyacı : Günlük olağan konuşmalar. Karar alınmaz. Derinlemesine analiz yapılmaz. Vakit geçirme, sosyal ilişki kurmamıza ve yeni insanlar tanımamıza yarar.

Avantajı: Etkinliklerin sonunda bir ödül kazanılır. BİRLİKTE İŞ YAPABİLMEK Her zaman bir amaca yöneliktir. Yapacak bir şeyi olmayanlar kendilerini değersiz hissederler. Avantajı: Etkinliklerin sonunda bir ödül kazanılır. 4- Birlikte iş yapabilme ihtiyacı : Her zaman bir amaca yöneliktir. Yaptığımız işlerin sonunda bir ödül elde ederiz. Yapacak bir şeyi olmayanlar kendilerini değersiz hissederler. Etkinlik olmazsa kişi sorun yaşar. ( işsizler) Zevk alınan bir işte çalışmak son derece önemlidir.

KİŞİLER ARASI İLETİŞİM SÖZSÜZ İLEŞİTİM Sesli Sessiz Nesnelerle SÖZLÜ İLEŞİTİM Dinleme Konuşma 3.a.İletişim şekilleri İki tür iletişim kurarız:Sözlü ve sözsüz iletişim İletişim uzmanlarına göre , sözsüz iletişimin sözlü iletişime göre daha etkili olduğu savunulmaktadır. (Öfke yüze tokattan önce vurur) 3.b. Sözsüz iletişim Sesli Sessiz Nesnelerle olmak üzere üç bölüme ayırabiliriz. Sesli (sözsüz) ; Hımm,evet,yaa gibi sözcükleri kullanma, Sessiz (sözsüz); Beden dilini kullanma, jest ve mimikler, Nesnelerle iletişim ise giydiklerimiz,takılarımız, kullandığımız renkler,saçımız, bıyığımızın iletişime olan etkileridir.

İLETİŞİMDE ENGEL OLABİLECEK DAVRANIŞLAR Emir vermek, yönetmek Tehdit etmek, gözdağı vermek Vaaz vermek, ahlak dersi vermek Öğüt vermek, çözüm getirmek Öğretmek, nutuk çekmek, mantıklı düşünceler önermek Yargılamak, eleştirmek, suçlamak Övmek, iltifat etmek, pohpohlamak Ad takmak, alay etmek, utandırmak Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak Avutmak, teselli etmek Soru sormak, sınamak, çapraz sorgulamak Oyalamak, şakacı davranmak, konuyu saptırmak Karşılaştırmak Göz kontağı kurmamak Aynı hizada olmamak Başka şeylerle ilgilenmek

CAN KULAĞI İLE DİNLEMEK Çocuğunuza bırakabileceğiniz en büyük miras O’na dinlemeyi öğretmektir. 3.d. Dinlemek İletişimde dinlemek en önemli beceridir. Özellikle ergenlerin kendilerini ifade etme ihtiyaçları çok yoğun olduğu için onları etkili bir şekilde dinlemek onlarla kurulan iletişimi birinci dereceden etkiler. Ergenler hem düşüncelerinin, hem duygularının hem de değerlerinin dikkate alınmasını isterler.

Pasif dinleme becerileri ETKİN DİNLEME İÇİN Pasif dinleme becerileri İçerik yansıtması Duygu yansıtması Etkin Dinleme; Çocuğunuza bırakabileceğiniz en büyük miras O’na dinlemeyi öğretmektir. Dinlemede beden dili, konuşulanların anlaşıldığını geri iletme, duygunun anlaşıldığını uygun zaman ve yerde göstermek önemli becerilerdir. Etkin Dinlemede; Pasif dinleme becerileri, (beden dili ile dinlediğini belirtme), İçerik yansıtması, (konuşulanların içeriğinin anlaşıldığını geri iletme), “Arkadaşların saçlarınla dalga geçti.” (içerik yansıtması) Duygu yansıtması vardır. (duygunun anlaşıldığını iletme) “Arkadaşların saçlarınla alay edince öfkelendin” (duygu yansıtması) Dinlenilmek herkese iyi gelir. Ergenler ve çocuklar önemsendiklerini hissederler. Kendilerine ve anne babalarına güvenleri artar. Dinlemek ilişkide yakınlaşmayı sağlar. Ailede dinlenilmeyen ergen dinlenildiği, önemsendiği başka ilişkiler arar.

İYİ BİR DİNLEYİCİ OLMAK İÇİN Konuyu değiştirmemek, Konuşulan konu dışında farklı bir konu varsa yeni bir konu olarak dile getirmek, Kişinin içinde bulunduğu durumu anlamaya çalışmak, İçerik ve duygu yansıtması yapmak, Sözleri tamamlandığında geri bildirimde bulunmak gerekir. İyi bir dinleyicinin özellikleri; İyi bir Dinleyici ; Konuşma sırası geldiğinde konuyu değiştirmemek, aynı konuda devam etmek Konuşulan konu dışında farklı bir konu varsa bunu konuşulan konuya ilişkin tepkileri verdikten sonra yeni bir konu olarak dile getirmek. Anlaşılmayan bir şey olursa, anlatan kişi durakladığında ya da sözünü bitirdiğinde bunu sormak. Anlatan kişinin duygularını ve içinde bulunduğu durumu anlamaya çalışmak. Anlatan kişiye, sizin onu dinlediğinizi belirtmek için zaman zaman onun söylediklerini özetleyerek ona iletmek. Anlatan kişiye, sözleri tamamlandığında geri bildirimde bulunmak.

BEN DİLİ Mİ, SEN DİLİ Mİ? Yeter artık. Yapma şunu -SEN DİLİ- Kardeşine vurduğun zaman canı acıdığından ağlıyor.Ben de onu teselli ederken ne yapacağımı şaşırıyorum. Bu durum beni üzüyor. -BEN DİLİ- Terbiyesizlik yapma. Bilgisayarı kapatmanı istiyorum. Notlarını böyle düşük görünce başarısız olacağını düşünerek kaygılanıyorum. Grup İçinde Konuşma Ve Dinlemeyi Kolaylaştırmak İçin Öneriler; Aile içinde belirli bir konu konuşulurken, bir toplantı yapılırken küçük bir eşya ile sözün kimde olduğunu belirleyebilirsiniz. Bu bir oyuncak, tuzluk, kalem vb. olabilir. Eşya kimin elindeyse o konuşur, diğerleri onu dinler. Cevap vermek ya da söz almak isteyen bu eşyayı eline alır ve konuşur. Ailede her bireyin, yaş, konum ve cinsiyet ayırımı yapılmaksızın eşit konuşma hakkına sahip olduğu unutulmamalıdır. Yaşları ne olursa olsun her çocuğun kendine özgü düşünceleri ve bu düşüncelerini ifade etme hakkı vardır.

BEN DİLİ Mİ, SEN DİLİ Mİ? Hayır, bu saatte top oynamaya gidemezsin. Çünkü hava karardı. -BEN DİLİ- Saçlarını bu şekilde toplamandan hoşlanmıyorum. Sanki spor toto oynamışsın. Bu ne biçim karne böyle? -SEN DİLİ- Sen zaten hep böylesin. Odanı yine toplamamışsın. Çok dağınıksın.

SEN MESAJLARI BEN MESAJLARI KİŞİLİĞE YÖNELİKTİR BÜTÜNE VE GENELE YÖNELİKTİR KARŞIMIZDAKİ KİŞİ İLE İLGİLİ OLUMSUZ DEĞERLENDİRMELER İÇERİR KARŞIMIZDAKİ KİŞİNİN ÖZGÜVENİNİ ZEDELER ÖFKE VE NEFRET GİBİ OLUMSUZ DUYGULAR UYANDIRIR ÇEKİNGEN YA DA SALDIRGAN İNSANLAR YARATIR İLETİŞİMİ ZEDELER İLİŞKİYİ ZEDELER SORUMLULUK DUYGUSUNU GELİŞTİRMEZ İŞBİRLİĞİNE KARŞI DİRENÇ YARATIR DAVRANIŞA YÖNELİKTİR ÖZELE VE O ANA YÖNELİKTİR GÖNDEREN KİŞİNİN DUYGU VE DÜŞÜNCELERİNİ İÇERİR ÖZGÜVENE OLUMLU KATKISI VARDIR GÖNDERENE YARDIM İSTEĞİ UYANDIRIR ATILGAN İNSANLAR YARATIR İLETİŞİMİ ZEDELEMEZ İLİŞKİYİ GELİŞTİRİR SORUMLULUK DUYGUSUNU GELİŞTİRİR İŞBİRLİĞİNE YÖNELİK İSTEK UYANDIRIR

KENDİMİZİ İFADE ETMEK Davranışın yorum katılmadan aynen ifade edilmesi DAVRANIŞIN TANIMI Davranışın yorum katılmadan aynen ifade edilmesi SOMUT ETKİ Para, zaman, emek, sağlık, enerji kaybının ifade edilmesi DUYGUNUN İFADESİ Hissedilen duygunun ifade edilmesi Kendini İfade Etmenin 3 Öğesi Davranışın tanımı, hissedilen duygu ve yaşanan somut etkidir. Dört Temel Duygu; Öfke, Korku,Sevinç Ve Üzüntüdür. Para, zaman, emek, sağlık, enerji kaybı somut etkiyi tanımlar

SORUN ÇÖZÜCÜ BEN DİLİ DAVRANIŞIN TANIMI Davranışının yorum katılmadan ne ise aynen ifade edilmesi SOMUT ETKİ Para, zaman, emek, Sağlık, enerji kaybının ifade edilmesi DUYGUNUN İFADESİ Hissedilen duygunun ifade edilmesi

Teşekkür Ederim