Nasıl Bir Çocuk Yetiştirmek İstiyorsunuz?
Anne-baba-çocuk ilişkisi, temelde anne ve babanın tutumlarına bağlıdır. Anne babanın tutum ve davranışlarını oluşturan nedenler incelendiğinde tüm tavır alışlarda olduğu gibi, anne babaların çocuklarına takındıkları tavrın da bir öğrenme ürünü olduğu görülür
İÇERİ K Aile ilişkilerin tanımlanması Aile ilişkilerin tanımlanması Olumsuz aile tutumları Olumsuz aile tutumları Sağlıklı aile tutumu Sağlıklı aile tutumu
KİŞİLİK GELİŞİMESİ VE YAPILANMASINDA TEMEL, ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE ATILIR
Sosyal uyum üzerine yapılan çalışmalar, ailenin çocuk üzerindeki ilk etkilerinin son derece önemli olduğunu göstermiştir.
Çocuk, Montessori'nin "emici zihin" diye adlandırdığı bir yetiye sahip olarak doğar.
Ana Babaların Tutum ve Davranışları › Çocuğun gelişmesini belirlemede etkilidir › Davranış ve karakteri etkiler › Vicdan ve ahlak gelişimini belirlemektedir › Davranışsal uyumsuzluğunun başlıca nedenidir Çocuklar anne ve babalarının deneyim, davranış ve tutumlarını kendi evlilik yaşantılarına taşırlar ve bir döngü oluşur.
Elbetteki gördüklerimizi uygulamaktan. Kendimizi geliştirememekten. Kısacası anne- babalık mesleğinin öğrenilebilir bir meslek veya sanat olduğunu bilmemekten. Anne-baba olmaya karar verdiğiniz anı şöyle bir düşünün İlk aklınıza gelenler neler? Nasıl bir anne-baba olacaktınız? Hangilerini hatırlayabiliyorsunuz? İnsan geçmişine dönünce güzel ya da üzücü şeyler hatırlıyor değil mi?
“Ailemle çok güzel günler geçirdim, her zaman beni destekleyen, cesaretlendiren, kendim olmama izin veren, beni ben olduğum için seven bir aileydi demesini mi?” Yoksa… “Ailemde hiç huzur bulamamıştım. Sürekli tartışma ortamı, birbirini eleştirme, yasaklar, başkalarıyla kıyaslamalar,arkadaşlıklarıma karışmaların olduğu bir aileydi demesini mi?”
AİLE MODELLERİ TUTARSIZ AİLE MÜKEMMELİYETÇİ AİLE DEMOKRATİK AİLE AŞIRI OTORİTER VE REDDEDİCİ AİLE AŞIRI HOŞGÖRÜLÜ AİLE AŞIRI KORUYUCU AİLE
Denetim yüksek, duyarlılık düşüktür. Çocukların kişilik özellikleri, ilgi ve gereksinimleri dikkate alınmaz. Çocuktan beklentiler, sunulandan fazladır. Çocuğun istekleri bastırılmaya çalışılır. Katı bir disiplin anlayışı vardır. Çocuk otoriteye karşı geldiğinde cezalandırılır. Ailede sözel iletişime önem verilmez. Eğitimde başvurulan yöntem cezadır.
› Kendini değersiz bulan › Başkalarının etkisi altında kolayca kalabilen, › Kendini denetleme yerine itaat etmeyi öğrenen, › Yeni bir çevreye uyum sağlayamayan, › Sorumluluk almaktan çekinen, › Cinsel konularla aşırı derecede ilgilenen, › Olgunlaşmamış › Uyumsuz bir kişilik gelişebilir.
Gereğinden çok özen gösterme ve denetim Anne gözünde daha değerli olma ve daha çok korunması için çeşitli nedenlerin olması Evlilik yaşamında kocanın çok az yer alması Bilinç dışı olumsuz bir duygu ile çatışabilirler Çocukmuş gibi her tür gereksinimi karşılanır sevgisini dile getirdiğine inanır gerçekte kendi yalnızlığını ve mutsuzluğunu ödünlemektedir
Bağımlıdırlar, Özgüvenden yoksun ve zayıf bir kişilik Kendi başlarına hareket etmekte ve karar vermede güçlük çekerler Sosyal ilişkileri zayıf olur Sorumluluk almak istemezler Sorunlarla başa çıkmada zorlanabilir Ana babasına bağılı olmaktan kurtulmak, bağımsızlaşmak isterse de bunu başaramayabilir.
Denetimin düşük, tepkisellik Her türlü davranışları hoşgörü ile karşılanır Çocuğun tercihlerine karışılmaz Toplumsal kural ve değerlere önem verilmez ve bunlar çocuklara öğretilmez.
Çocuklarının güdü ve eğilimlerini denetlemede yetersiz oldukları, Kendi kendilerine yetebilme düzeyleri düşük Toplum kurallarını öğrenme ve uymada güçlük Vurucu, kırıcı ve saldırgan davranışlar sergileme Doyumsuz, hep almaya alışmış, dolayısı ile, paylaşma ve işbirliği yönünden yetersiz oldukları söylenebilir.
Denetim - çocuğun ilgi ve gereksinmelerine karşı gösterilen tepki çok düşüktür Çocuklarına yeteri kadar zaman ayırmazlar Gerekli çabayı göstermezler ve elden geldiği kadar onlarla az ilişki kurarlar Kendilerinden uzak tutarlar, yapacakları işler için onu bir engel olarak görürler Aşırı derecede ilgisiz olması durumunda çocuk istismarı söz konusudur
İç tepkileriyle hareket eden Okula karşı ilgisiz Zamanını iyi değerlendiremeyen ya da boşa harcayan Yanlış arkadaşlar (ailesinin onaylamadığı) edinen İçki ve sigaraya başlamış ya da başlamaya eğilimli Engellenmeye karşı hoşgörüsüz Sık sık suç işleyen Uzun vadeli planlar yapamayan
Söz hakkı tanınır Cezalar ılımlı ve eğitici bir nitelik taşır hiçbir zaman, çocuklardan yaşlarından daha olgun davranışlar beklenmez kendi kendilerini denetlemelerine önem verilir. Çocuğa öğüt verme yerine, yapması istenilen davranışlar açıkça belirtilir Kuralların uygulanmasında çocuğa etkin bir rol ve sorumluluk verilir
Ahlaki gelişimleri yüksek Kendine güvenen ve sosyal yönden gelişmiş Bağımsız bir kişilik Kendi haklarını ve çıkarlarını koruyan İşbirliği ve dayanışma içine de girebilme Özsaygının (kendini değerli bulma duygusu) oluşur Olumsuz psikolojik belirtiler düşük
Çocuğun yaşı Çocuğun cinsiyeti Ailenin sosyo-ekonomik durumu Ana babanın yetişme biçimi Ana baba arsındaki ilişkiler Kültürel özellikler L
Disiplin Uygun sınırlar koymama Disiplin vardır ancak ne zaman, nerede uygulanacağı belirsizdir Anne babalar kendi ruh durumları, çocuğun yapısı ve çevre koşulları nedeniyle çocuklarına karşı tutarsız davranabilirler.
Disiplin Acındırma yolu Bütün gün bağıran, azarlayan, söylenen anneler Çocuğa küsme Korkutma, utandırma, gururunu kırma Dayak
Disiplin Bazı anababalar, disiplini, sorun olduğu zamanlarda başvurulacak uygulamalar olarak görürler. Anababaların etkili ve kesin sınırlar koyamamasının bir nedeni de çocuklarının sevgisini kaybetme korkularıdır.
Tutarlılık ve esneklik gibi temel ilkeleri içermelidir. Disiplin Araştırmalarda disiplin yöntemi olarak ödüllendirmenin ceza vermekten daha etkili olduğu saptanmıştır.
Aşağıdaki soruların yanıtlarının “ evet ” olması durumunda gerçekten çocukların gelişimi için çaba gösterildiği söylenebilir. Çocuğunuzun etkinliklerde aktif olmasını sağlıyor musunuz? Öğrenmesi gerekenleri birçok kez tekrar ediyor musunuz? Aktif araştırma ve keşif için çocuğunuzu cesaretlendiriyor musunuz? Evi çocuğunuz için tehlikesiz hale getirdiniz mi?
Çeşitli oyuncak ve objeleri çocuğunuza sunuyor musunuz? Onunla sürekli konuşuyor, iletişim kuruyor musunuz? Neden - sonuç bağlantısı kurabilmesi için yardımcı oluyor musunuz? Çocuğunuz sesler çıkarttığında veya daha üst yaş grubunda sizinle konuştuğunda sevecen sözcüklerle yaklaşıyor musunuz? Bağırmamaya, fiziksel cezalar uygulamamaya özen gösteriyor musunuz? Çocuğunuzla ilgilendiğinizi ona gösteriyor musunuz?
Anne-babalar sizler kıymetlisiniz,kendiniz için zaman ayırın. Çocuklarınız kıymetli onlar için zaman ayırın. Eşiniz de kıymetli onun için de zaman ayırın.. Çocuklarınızın ruhsal,fiziksel ve sosyal yönden sağlıklı yetişmesini istiyorsanız, tek bir şey yapmanız yeterli olacaktır. Eşinizi ve kendinizi mutlu edin!.... Daha önce yapılanları yapmaya devam etmekle yani yeni bir şeylere ulaşmayı umut etmek asla doğru değildir. Bugün kim olduğunuz dünkü tercihlerinizin sonucudur. Yarın kim olacağınız ise bugünkü kararlarınızın sonucu olacaktır. Hiç kimse size güzel hayat veremez bunu sağlayacak olan ancak ve ancak sizlersiniz. Bu aşamadan sonra ne yapabilirim? Diye soracak olursanız eğer çok şeyler yapabilirsiniz.
... Çocuklarınızı devriniz için değil, onların devirleri için yetiştiriniz...