Atatürk İlkokulu SINIF YÖNETİMİ B. NİLÜFER GÜZEL

SINIF YÖNETİMİ

“Düşündüğünüzden daha karmaşıktır.” Sınıf yönetimi, “Düşündüğünüzden daha karmaşıktır.”

Hiç düşündünüz mü?

Aynı sınıfa derse giren öğretmenlerden bazıları niçin diğer arkadaşlarından daha iyi sınıf yönetirler?

Bir sınıftaki öğrenciler, öğretmen değiştiğinde niçin öncekinden oldukça farklı davranış gösterirler?

Niçin bazı öğretmenler zevkle ve huzurla ders yaparken diğerleri bitmiş, bezmiş bir halde dersten çıkarlar?

Etkili ve başarılı bir öğretim ortamını şartı, iyi bir sınıf yönetimidir.

Sınıf Yönetimi, öğretmenin

Sınıftaki zamanı etkili kullanmak,

İlgi ve merak uyandıran bir atmosfer yaratmak,

Ve öğrencilerde olumlu davranışlar geliştirmek

için sınıfta yaptığı düzenlemelerdir.

Sınıf Yönetimi Modelleri

* Sınıf kurallarını öğretmen koyar, öğrenci itaat eder. * Öğretmen bilgi aktarır, öğrenci olduğu gibi kabullenir. * Öğrenciler bilgileri sorgulamadan kabullenir ve ezberler. Geleneksel Yaklaşım

* İstenmeyen durum ya da davranışın düzeltilmesi amaçlanır. * Sonuç-tepki ilişkisi vardır. * Çok sık kullanılması öğretmenin sınıf yönetimindeki yetersizliğini gösterir. Tepkisel Yaklaşım

* Sorun yaşanmaması için her türlü önlem alınır. * Yapılma ihtimali olan durum ve davranışlar önceden kestirilerek önlemler alınır. * Sorun yaşanmaması için her türlü önlem alınır. Önlemsel Yaklaşım

* Sınıftaki tüm etkinliklerin düzenlenmesinde öğrencilerin psikolojik ve fiziksel gelişim düzeyleri dikkate alınır. Gelişimsel Yaklaşım

* Sistem yaklaşımı olarak da bilinir. * Sınıf yönetiminde yerine, zamanına ve durumuna göre bütün yaklaşımlar kullanılır. * Sistem yaklaşımı olarak da bilinir. Bütünsel Yaklaşım

Sınıf Yönetimi Değişkenleri

3. Öğretimsel Değişkenler 1. Fiziki Değişkenler 2. Beşeri Değişkenler

Fiziki Değişkenler

1. Öğrencilerin daha kolay öğrenmesini sağlamak. 2. Öğrencileri fiziksel olarak daha rahat hissettirmek. 3. Öğrencileri derslere karşı motive etmektir.

Sınıfın Büyüklüğü Bir sınıfta şu kadar öğrenci olmalıdır demek gerçekçi olmaz. Bu sayının belirleyicilerinden biri sınıfın düzeyidir.

20’nin altında ise küçük, 20-30 arasında ise orta, Öğrenci sayısı; 20’nin altında ise küçük, 20-30 arasında ise orta, 30’dan daha fazla ise büyük, sınıf denebilir.

Işık Işıktaki değişmelerin öğrencilerin psikolojik yapılarını etkilediği belirlenmiştir.

Renkler öğrencilerin fiziksel ve psikolojik davranışlarını etkiler.

Sakinlik Geçicilik Uyarıcı Güven Rahatlatıcı Güç

Temizlik ve Havalandırma Dersliğin temizliği öğrencilerin fiziksel ve ruhsal rahatlıkları açısından gereklidir. Oksijen azlığı ise öğrencileri dikkatsiz ve uykulu yapar.

İdeal sınıf ısısının 19 °C ile 21 İdeal sınıf ısısının 19 °C ile 21.5 °C arasında olduğu kabul edilmektedir. Isı

Gürültü Gürültü, rahatsız edici, işitmeyi engelleyici, dikkati dağıtıcı, fiziksel ve ruhsal sağlığı bozucu bir değişkendir.

Sınıf Yerleşim Düzeni Geleneksel (sıralı) yerleşim düzeni Bireyselleştirilmiş yerleşim düzeni Tek grup yerleşim düzeni Çok gruplu yerleşim düzeni

İyi ki 2-C sınıfı öğrencisiyim…

Sınıf Yönetimi ve Teknoloji Sınıf ikliminin değişkenleri Öğrenci Öğretmen Sınıf Yönetimi ve Teknoloji Okul Yönetimi Aile

Beşeri Değişkenler Öğrenci Öğretmen Aile Yönetici

Gökkuşağını güzel kılan; tek bir renk değil, tüm renklerin bir araya gelmesidir.

Öğrenci, sınıf yaşamının nesnesi değil, öznesidir.

Sınıf İçinde 5 Zor Kişilik Yapışkanlar Gevezeler Tartışmacılar Boykotçular Somurtkanlar

Dümeni olmayan geminin yönünü rüzgar belirler.

Öğrenme-öğretme etkinliklerini kılavuzlayan kişidir. Öğretmen; Öğrenme-öğretme etkinliklerini kılavuzlayan kişidir. Eğitim öğretim sürecinin vazgeçilmez öğesidir.

Öğrenci sevmediği öğretmenden hiç bir şey öğrenemez. 330 öğrenciye, “En çok başarısız olduğu derste, bunun nedeni nedir?” diye sorulduğunda; 71 öğrenci (% 21.5) “Dersi ve öğretmeni sevmiyorum.” “Başarılı olduğun derslerde en çok neyin etkisi var?” diye sorulduğunda 133 öğrenci (%40.3) “Dersin öğretmenini çok seviyorum.” cevabını vermiştir. Seven öğretmen, sevilen öğretmen demektir.

Öğretmenlik meslek bilgisi Genel kültür Öğretmenliğin; Konu alanı bilgisi Öğretmenlik meslek bilgisi Genel kültür olmak üzere üç yeterlik alanı vardır.

Etkili bir öğretmen,

☺İletişim becerilerine sahip, ☺Ön yargısız, ☺Hoşgörülü, ☺Mesleğini seven, ☺İletişim becerilerine sahip, ☺Ön yargısız, ☺Hoşgörülü, ☺ Bireysel ve ekiple çalışabilen, ☺ Değerleri güçlü,

☺Rehber ve yönlendiricidir. ☺ Esprili ve şakacı, ☺Demokratik, ☺Güven verici, ☺Gelişmeye açık, ☺Rehber ve yönlendiricidir. ☺Sabırlı,

Öğretmen Tipleri 1 Öğrenciden ziyade, kendi motifleri öne çıkar. Hal dili; diyaloglar “bana bak da öğren!” tipidir. Sınıftaki her ayrıntıdan sorumludur. Düzeltilecek mutlaka bir şeyler vardır. Siyah ve beyaz vardır; gri tonlar israftır. Mevzuata uyar. Notu baştan verir.

Öğretmen Tipleri 2 Diyaloglar empati taşır. “Ben” ve “yapamam” demeyi beceremezler. Duygu ve öğrenci merkezli motifler öne çıkar. Aşırı korumacı anne-baba rolü oynayabilirler. Sevilme, övülme, popüler olma beklentisi vardır. Duygusal şantajı kullanabilir. Doğal rehberdirler.

Öğretmen Tipleri 3 Değerli olmak başarılı olmaya bağlıdır. Yapılacak iş ve elde edilecek kar önemlidir. Duygular ertelenebilir. “Ödev, proje, derece, başarı...” Yönlendirici ve harekete geçirici etkileri vardır. Fikirden aksiyona geçerler, analiz pek yoktur. Bilgi sırdır paylaşılmaz.

Öğretmen Tipleri 4 Duyguları aşırı uçlarda yaşarlar. Bardağın hep boş kısmını görürler. Sahip olamadıkları şeyler için birilerini suçlarlar. Mesai arkadaşlarıyla rekabetçidirler. Alanlarına ve öğrencilerine bağlıdırlar. Kendi başlarına üretmeyi severler. Otoriteyle araları pek hoş değildir, takmazlar.

Öğretmen Tipleri 5 Mahremiyet ve öznellik önemlidir. Bilgi güçtür; duygular yerine, zeka ön plandadır. Bilmediklerinden dolayı öğrencileri aşağılayabilir. Yargısız infaz kişiliklerinin bir parçası olabilir. Planları ve kendi akılları üstündür. Kervan tamam olmadan yola çıkmaz. Öngörülüdürler, sürprizlerden hoşlanmazlar.

Öğretmen Tipleri 6 Akılcı, sorumluluk sahibi, sırlara önem veren. “Bekçi Murtaza” tipler; komplo teorisyenleri. Detayları bilmek ve kendisi çözmek ister. Kararsızdır. “Düşünmek”, “yapmaktan” daha önceliklidir. Kurum aidiyet hissi yüksektir, temkinlidirler. En kötü ihtimale göre hareket ederler, insanları çok kolay çizebilir.

Öğretmen Tipleri 7 Hayatla barışık, bir çok seçenek sahibi. Zuhurata tabii, spontane, anlık yaşar. “Hayal gücü” geniş. Kafasında sürekli fikirler uçuşur ama bir türlü uygulamaya fırsat bulamaz. Bir konuyu ikinci kez aynı cümlelerle anlatamaz. Sıradanlıktan, rutinden, hoşlanmaz. Bağımlılık, sorumluluktan kaçar.

Öğretmen Tipleri 8 Karşı karşıya gelmekten çekinmezler. Çok kolay tartışabilirler. Kendinizden eminseniz, ikna edebilirsiniz. Sınıfta daha çok enerji, fikir hareketliliği isterler. Sevdiği öğrenciye “baba”, sevmediğine “huysuz patron” dur. Her zaman kendi doğruları vardır. Her şeyi kontrol etmek isterler.

Öğretmen Tipleri 9 Çatışmadan kaçarlar, iyi arabulucudurlar. Karar vermede ve önceliklerini belirlemede zorlanırlar, son ana bırakır. “Benim için fark etmez” Heyecan yoktur, sakin anlatım vardır. Sınıf yönetiminde zorlanırlar. İdarecilerin suyuna gitme öne çıkar. Kendisine uymuyorsa sistemin dışına çıkar.

Hangi Öğretmen Tipisin? 1. Tip: Mükemmeliyetçi, ahlakçı, titiz, idealist 2. Tip: Dost, gönüllü, gerçek fedakar 3. Tip: Başarı düşkünü, yarışçı 4. Tip: Özgün, zevk sahibi, duygusal, “çıtkırıldım” 5. Tip: Gözlemci, ölçülü, araştırmacı, filozof 6. Tip: Şüpheci, düşünceli, vefalı, tehlike avcısı 7. Tip: İyimser, eğlenceli, hevesli, hareketli 8. Tip: Patron, baba, kendinden emin, güç ve kontrol odaklı 9. Tip: Mekanın bilgesi, barışçı, müşfik, sevecen

Aile Tembel-çalışkan, doğrucu-yalancı, pısırık-girişken, benzeri ikilemlerin kazanılması ailede başlar, gelişir, çoğu zaman da pekişir.

Aileyle ilgili olarak öğretmenin yapması gerekenlerden ilki, ailenin tanınması, bunun aracı da öğretmen-veli iletişimidir.

Okul yöneticisi okulun öğretimsel lideri olmalıdır. Okul yönetimi, öğrencilerin ve öğretmenlerin beklentilerine cevap vermelidir.

3. Öğretimsel Değişkenler Motivasyon Zaman Yönetimi Sınıf İçi İletişim Planlama

Planlama

Öğrencilerimizi öğrenmeye hazır hale nasıl getirelim? Hazırbulunuş

Öğrencilerimizin öğrenmeye istekli kılınması nasıl sağlanabilir? Motivasyon

Öğrencilerimizi öğrenme sürecinde daha aktif hale nasıl getirebiliriz? Aktif Katılım

Öğrenmelerin kalıcılığının sağlanması konusunda neler yapabiliriz? Tekrar

Kazanılan olumlu davranışların yerleşmesini sağlamak için neler yapabiliriz? Pekiştirme

Öğrenciye doğru ya da yanlış yaptığını nasıl bildiririz? Geribildirim

Öğrencinin öğrendiklerini başka alanlarda kullanabilmesi için neler yapabiliriz? Transfer

Ders İşleniş Aşamaları 1. Dikkat Çekme 2. Güdüleme 3. Gözden Geçirme 4. Sunuş (Derse Geçiş) 5. Ölçme ve Değerlendirme

Adamın biri ormanda dolaşırken bir ormancıya rastlar Adamın biri ormanda dolaşırken bir ormancıya rastlar. Ormancı bütün gücüyle henüz yeni kesilmiş olan bir ağaç kütüğünü parçalarına ayırmakla meşguldür. Adam ormancıya yaklaşır ve ormancının kan ter içinde, kör bir testere ile işini yapmaya çalıştığını görür ve dayanamaz: “Affedersiniz, testereniz kör ve siz hala kütüğü kesmeye, parçalamaya çalışıyorsunuz. Hiç testerenizi bilemeyi  düşündünüz mü?” Bunun üzerine ormancı sinirlenerek adama döner ve “Bunun için hiç zamanım yok, bir an önce işimi bitirmek zorundayım, lütfen bana engel olmayın” diye söylenir.

3 2 1 4 5 İLETİŞİM G Ü R Ü L T Ü G Ü R Ü L T Ü KAYNAK Kim? Ne Söyledi? MESAJ Hangi Yolla? KANAL Kime? ALICI GERİ BİLDİRİM Ne Etkisi Oldu? 3 2 İLETİŞİM 1 4 G Ü R Ü L T Ü G Ü R Ü L T Ü 5

3 2 1 4 5 SINIFİÇİ İLETİŞİM G Ü R Ü L T Ü G Ü R Ü L T Ü Öğretmen KAYNAK Kazanımlar MESAJ Yöntem-Teknik KANAL Öğrenci ALICI Ölçme- Değerlendirme GERİ BİLDİRİM 3 2 SINIFİÇİ İLETİŞİM 1 4 G Ü R Ü L T Ü G Ü R Ü L T Ü 5

Sınıf Kuralları

Sınıftaki bir numaralı problem disiplin değildir. Nedir öyleyse? 500 bin liralık soru Sınıftaki bir numaralı problem disiplin değildir. Nedir öyleyse?

Sınıf kurallarının olmaması ve ne yapılacağının bilinmemesidir. Cevap Sınıf kurallarının olmaması ve ne yapılacağının bilinmemesidir.

Sınıf kuralları, sınıftakilerin ve okulun karşılıklı beklentilerinin gerçekleşmesini sağlayacak düzeni kurmalıdır.

2. Kurallar öğrencilerle birlikte belirlenmelidir. 1. Sınıf kuralları okul kuralları ile uyumlu olmalıdır. 2. Kurallar öğrencilerle birlikte belirlenmelidir.

3. Sınıfta beklenen olumlu davranışlar tanımlanmalı, olumlu ifadelerle kural cümlesi haline getirilmelidir.

4. Kurallar önemli davranışları kapsamalıdır. 5. Kural sayısı az olmalıdır.

6. Kural ifadeleri, kısa ve açık olmalıdır. 7. Kurallar gözlenebilir davranışları belirtmelidir.

8. Kurallara uyma ya da uymama davranışının sonucu belirlenmelidir.

Kuralları Öğretme Teknikleri Posterler Oyun oluşturma Kukla oyunları Sınıflandırma

3. Sık sık kuralları hatırlatmak 1. Tutarlı davranmak 2. Model olmak 3. Sık sık kuralları hatırlatmak 4. Yaptırım uygulamak

“Ahmet, her gün derse geç gelmektedir “Ahmet, her gün derse geç gelmektedir. Ali, sürekli arkadaşlarını şikâyet etmektedir. Ömer, verilen ödevleri yapmamaktadır. Mustafa, sırasında nadiren oturmakta, zamanının büyük bir kısmını kalem açmakla geçirmektedir. Oya, sık sık devamsızlık yapmaktadır. Gül, derste sürekli konuşarak dersi kesmektedir.”

Bu ve benzeri durumlar sınıf ortamında sıkça karşılaşılan davranış problemleridir.

İstenmeyen Davranışlara Karşı Eylem Adımları 1. Görmezden gelme, 2. Uyarma, 3. Doğru davranışı gösterme, 4. Umursamama, 5. Fiziksel müdahale, 6. Derste değişiklik yapmak, 7. Sorumluluk vermek, 8. Öğrenciyle konuşmak, 9. Okul yönetimi rehberlik servisi ve aile ile iletişim kurmak, 10. Ceza vermek.

Etkili Sınıf Yönetimi İçin Öneriler

1. Öğrencilerimize isimleri ile hitap edelim. 2. Zil çalar çalmaz sınıfa girip, zamanında dersi bırakalım. 3. Sınıf kurallarını öğrencilerle beraber belirleyip uygun bir yere asalım.

4. Öğrencilerimizi sık sık övelim. 5. Öğrencilere serbestçe kendilerini ifade edebilecekleri bir ortam oluşturalım. 6. Her şeye evet ya da hayır demeyelim.

7. Verdiğimiz sözü yerine getirelim. 8. Sınıfta çok fazla sesimizi yükseltmeyelim. 9. Giyimimize dikkat edelim. 10. Öğrencilerimizi iyi tanıyalım.

11. Sözlerimizle değil davranışlarımızla öğrencilerimize örnek olalım. 12. Karşılaştırma yapmaktan kaçınalım. 13. Karışıklıklarla uğraşabilmek için açık stratejilerimiz olmalı.

Öğretmene sınıfı kolay yönetebilmesi için verebileceğimiz bir sihirli değnek var mı?

her öğretmenin sevgi dolu yüreğidir. Evet, sihirli değnek; her öğretmenin sevgi dolu yüreğidir. Bu yürekle birlikte sabırlı olmak ve işini severek yapmak.

B.NİLÜFER GÜZEL