Zihinsel Yetersizlik Tanım ve Sınıflandırma Öğretim Görevlisi Özge ELİÇİN Uludağ Üniversitesi Üniversitesi

ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİN TANIMI Zihinsel yetersizliğin yıllar boyunca pek çok tanımı yapılmış, tartışılmış, tanımlar tekrar gözden geçirilmiştir. tanımların çokluğu bu alanın farklı disiplinler tarafından incelenmiş olmasından kaynaklanmıştır. Her disiplin alanı kendi bakış açısıyla zihinsel yetersizliği tanımlamış ve tartışmıştır.

Grossman, zihinsel yetersizliği; gelişim önemi içerisinde genel zihinsel işlevlerde önemli derecede normal altı, bunun yanında uyumsal davranışlarda yetersizlik gösterme durumu olarak tanımlamıştır. Yapmış olduğu tanımda zihinsel yetersizlik durumu 3 ölçüt göz önüne alınarak tartışılmıştır: Zihinsel işlevlerde önemli derecede normal altında olma Uyumsal davranışlarda yetersizlik gösterme Gelişim dönemi içersinde ortaya çıkma

AAMR’ nin 1991 ve 2002 tanımlarında 3 temel nokta üzerinde durulmaktadır: Zihinsel işlevler Uyumsal davranışlar Destek sistemleri

Zihinsel işlevler: AAMR’ nin 2002 tanımına göre zihinsel yetersizlik, zihinsel işlevlerde önemli derecede normalin altında olma olarak tanımlanmaktadır.

Uyumsal davranışlar: AAMR(2002) tanımına göre uyumsal davranışlar insanların günlük yaşamlarında işlevde bulunmak için öğrendikleri kavramsal, sosyal ve pratik becerilerin bütünüdür.

Destek sistemleri: Destek hizmetleri bireyin ihtiyacına göre ve zamana göre değişmektedir. Zihinsel yetersizliği olan bireylerden orta ve ağır derecede olanlar tüm alanlarda desteğe ihtiyaç duyarlarken, hafif derecede olanlar sadece tek bir alanda destek ihtiyacı duyabilirler.

ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİN SINIFLANDIRILMASI ARALIKLI DESTEĞE İHTİYAÇ DUYAN: Bireylerin her zaman yardım gereksinimi yoktur. Sadece geçiş dönemlerinde kısa dönemli yardımlara gereksinim duymaktadırlar. SINIRLI DESTEĞE İHTİYAÇ DUYAN: Bireylerin belirli zamanlar içerisinde tutarlı yardım ihtiyaçları bulunmaktadır. KAPSAMLI DESTEĞE İHTİYAÇ DUYAN: Bireylerin uzun süreli ve belirli ortamlarda yardıma ihtiyaçları bulunmakta, genellikle bu bireylerin belirli günlerde düzenli bir katılımla destek almaları gerekmektedir. YAYGIN DESTEĞE İHTİYAÇ DUYAN: Bireylerin yaşam boyu desteğe ihtiyaçları vardır. Farklı ortamlarda, diğer destek türlerine oranla daha yoğun yardımlara gereksinim duymakta, bu nedenle daha fazla personelin yardımına ihtiyaç duymaktadırlar.