SİLGİLER

İÇERİK SİLGİ NEDİR? SİLGİNİN TARİHÇESİ: SİLGİNİN MODERN GELİŞİMİ SİLGİ NASIL ÜRETİLİR? SİLGİ NASIL SİLER? SİLGİ ÇEŞİTLERİ

SİLGİ NEDİR? Silgi kalem, tebeşir veya daktiloyla yazılıp çizilmiş işaretlerin silinmesinde kullanılan kauçuk, vinil, plastik veya bezden yapılmış gereç. Günümüzde silgiler genellikle bitkisel yağ, ince süngertaşı ve sülfürle bağlı kauçuğun bileşimidir. Bu karışım, kauçuk işleme aygıtlarında işlenir, kalıptan geçirilerek sertleştirilir. Vinil de oldukça yaygın kullanılan bir materyaldir.

SİLGİNİN TARİHÇESİ Geçmişten günümüze birçok farklı malzeme,silgi üretiminde kullanılmıştır.Bunların en ilginci beyaz ekmektir.Eski çağlarda, grafit ve kara kömür kalemlerin izlerini silmek için beyaz ekmek kullanıldığı bilinmektedir. Bugün bazı karakalem sanatçıları halen bu efekti kullanırlar.

SİLGİNİN MODERN GELİŞİMİ Fransız Akademisi'nin 1752 tutanağında silgiden bahsedildiğine rastlanmaktadır. Bu kayıtlarda, kalemle yazılan yazıları silmekte kullanılan, caoutchouch adı verilen, Güney Amerika ağaçlarından elde edilen bitkisel bir silgiden söz edilmektedir. 1770 yılında,İngiliz mühendis Edward Nairne, ekmek parçaları yerine kauçuk kullanarak ilk kauçuk-silgi'yi buldu.Nairne, kauçuk parçalarını bir araya getirirken tesadüf eseri onların silme gücünü fark etmiş ve ürünü oluşturmuştu. Bu yüzden İngilizce'de bazen silgi eraser yerine doğrudan kauçuk rubber kelimesi kullanılır.

Silgi konusundaki esas ilerleme, diğer pek çok konuda olduğu gibi 1839'da Charles Goodyer'ın volkanize kauçuğu keşfetmesi oldu. Böylece daha dayanıklı ve uzun ömürlü olan silginin kullanımı arttı. İlk kurşun kalem ve silgi patenti New York'ta 30 Mart 1858'de Hymen Lipman tarafından alınmıştır. Bu patent 1862'de Joseph Reckendorfer tarafından Eberhard Faber için satın alınmıştır. 1875'de Amerikan Yüksek Mahkemesi ürünün yeni olmadığı gerekçesiyle patenti geçersiz olarak kabul etmiştir.

SİLGİ NASIL ÜRETİLİR? Silginin hammaddesi kauçuktur. Sadece sıcak ülkelerde yetişen kauçuk ağacının, oval biçimli büyük ve kalın yaprakları vardır. Yapay kauçuk alınır. Yapay kauçuktan uzun şeritler halinde kesilen parçalar,yüksek basınç altında pişirme işlemi yapan bir makineye konuyor. Burada piştikten sonra soğutulup küçük parçalara ayrılıyor. Diğer bir işlem de silgilerin köşelerinin yuvarlaklaştırılması. Bunu yapan makine günde 250- 300 kg silgiyi işleyebiliyor. Bu işlem yapıldıktan sonra silgiler artık kullanılabilir hale geliyor.

SİLGİ NASIL SİLER? Bir kursun kalemin yazı yazan kısmı kursun değil grafittir. Grafit ise bir nevi karbon bileşimidir. Yazı yazarken kursun kalemin kağıt üzerine bıraktığı iz ucundaki karbonun kağıt tarafından aşındırılıp tutulan kısmıdır. Kursun kalem izini oluşturan minik grafit noktaları, kağıdın yüzeyinin biraz altında kağıdın lifleri ile iç içe geçmiş durumdadırlar. Silginin kağıdın liflerine karışmış bu grafit parçacıklarını çekip çıkarması silgi ile kagıt arasındaki sürtünmenin yarattığı bir aşınmadır. Lastik silgi, yumuşaklığı sayesinde kağıt liflerine nüfuz eder, kağıdı aşındırıp çok ince bir tabakasını kaldırırken grafit parçalarını da çekip çıkarır.

SİLGİ ÇEŞİTLERİ Kauçuk; bitkisel yağ, ince süngertaşı ve sülfürle bağlı kauçuğun bileşimidir. Bu karışım, kauçuk işleme aygıtlarında işlenir, kalıptan geçirilerek sertleştirilir. En sık kullanılan silgi cinsidir.Kanserojen olduğu iddia edilmiştir. Kalem Arkası; Kimi silgiler özellikle kurşun kalemlerin arka tarafına yapıştırılmış halde bulunur.. Bu silgiler bazı uçlu kalemlerde ucun dışarı çıkmaması için kullanılırlar. Cap-eraser adı verilen kalem arkası silgiler sonradan kaleme takılmak amacıyla aksesuar şeklinde tasarlanır ve arka kısma şapkavari bir biçimde geçirilirler.

Art-Gum genelde sanatçılar tarafından kullanılan, geniş yüzeyli, yumuşak kauçuktan yapılmış kaliteli silgilerdir. Oldukça büyük yüzeyleri zahmetsiz ve kağıda zarar vermeden silebilirler. Arkasında çok artık bırakır. Genelde rengi kahverengidir.

Yoğrulmuş Silgi, yine sanatçılar tarafından tercih edilen, oyun hamuruna benzeyen bir türdür. Sakız kadar esnek olan bir materyalden yapılır. Grafit ve kömür parçalarını içine alan bu silgi uzun süre yeteneğini korur. Bu silgiler bazen çeşitli efektler vermek için de kullanılırlar. Geniş bölgeleri silmek için uygun olmayan bu silgi; ısındığı takdirde kağıda yapışabilir.

Vinil Silgi yumuşak vinil silgiler genelde plastik-benzeri bir yapıya ve kauçuk cinslerine göre daha temiz kalan bir yüzeye sahiptirler. Kullanıldıkları zemine daha az zarar verirler. Hafif izleri silmede daha kullanışlıdırlar.Hassas plan kâğıtlarının üzerinde kolayca kullanılırlar; mühendisler ve mimarların kullanım amaçlarına uygundurlar. Genelde beyaz renge sahiptirler.

Sünger;  genelde tebeşir tahta veya ispirtolu kalemlerin kullanıldığı beyaz tahtalarda kullanılırlar. Yapı olarak bulaşık süngerlerinden farkları yoktur. Bazıları kullanışlılığı arttırmak amacıyla mıknatıslıdır.

Dak-sil ;genelde daktilo veya tükenmez kalem hatalarını kapatmak için bunların üzerine sürülen beyaz boya veya yapıştırılan beyaz bantlara verilen addır.  

NOT Günümüzde albenileri artırmak amacıyla silgi hammaddelerinin içine birçok katkı maddesi katılmaktadır. Örneğin renkli silgi üretmek için boyar maddeler,kokulu silgi üretmek için aromatik maddeler kullanılmaktadır. Kullanılan bu maddeler sağlığa zararlı olabilir. Bu nedenle mümkün olduğunca katkı maddesi az silgileri tercih etmek sağlık açısından önemlidir.

KAYNAKÇA http://www.bilgizenginleri.org http://tr.wikipedia.org http://www.haberler50.com Google Görseller 10.Sınıf Kimya Ders Kitabı 10.Sınıf Bilfen Yayınları Konu Özetli Soru Bankası