DOKU KÜLTÜRÜ İLE ÇOĞALTMA

DOKU KÜLTÜRÜ İLE ÇOĞALTMA Bitki dokularının steril besin ortamları üzerinde amaca yönelik gelişimlerinin ve farklılaşmalarının sağlanması amacıyla yapılan işlemlerdir. Meristematik dokular, sürgün uçları, küçük gövde parçacıkları, yaprak parçaları ve kallus dokuları bu amaçla kullanılır. Ortam olarak steril hale getirilmiş besin ortamları kullanılır. Bunlar içerisinde en yaygın olanlar: MS (Murashige-Scoog, Gamborg, Nisch ortamları v.b)

Bitki doku kültürlerinde farklı kültür teknikleri kullanılmaktadır. Meristem kültürü Sürgün ucu kültürü In vitro mikro aşılama Embriyo kültürü Anter kültürü Kallus kültürü Hücre kültürü

Aşamaları: Bitki dokuları dezenfekte edilir. Steril koşullarda hazırlanmış besin ortamlarına dikilir. İklim odalarında yapay ışık altında ve belirli sıcaklıklarda geliştirilir, belirli aralıklarla transfer edilir, köklendirilir. İn vitro da gelişen bitkicikler steril ortamlara şaşırtılarak özel koşullarda dış koşullara alıştırılır.

Doku Kültürü İle Çoğaltmanın Yararları Çoğaltma problemi olan bitki materyallerinin çoğaltılması, Çoğaltma katsayısının yüksek olması, Virüsten arındırma ve karantina da kolaylık, Bitki ıslahı ve biyoteknolojik yöntemlerin etkinliğinin arttırılması, Bitki gen kaynaklarının korunması,

BAĞ-BAHÇE TESİSİ

BAĞ –BAHÇE TESİSİNİN PANLANMASINDA DİKATE ALINMASI GEREKEN ÖZELLİKLER Yer Seçimi Çeşit seçimi Anaç seçimi Dikim planı Fidan temini İklim Toprak Su temini Hastalık ve zararlılar Vejetasyon analizi Ekonomik faktörler Pazar değeri İş gücü ve diğer girdi ihtiyaçları Özgünlüğü Filokseraya dayanım Adaptasyon Affinite Nematoda dayanım Diğer özellikler Dikim sistemi Aralıklar Dikim zamanı Niteliği Miktarı

Meyve Bahçesi ve Bağ Tesisi Yer Seçimi Bir yörede sahip olduğumuz bir arazinin meyveciliğe ve/veya bağcılığa uygun olup olmadığını, uygunsa ne tür meyveciliğe (tür ve çeşit; değerlendirme şekli) veya bağcılığa (değerlendirme şekli, çeşit) daha uygun olduğunu bilmemiz gerekir. (Yere uygun yetiştiricilik) Daha sonra yapılması düşünülen yetiştiriciliğe uygun yer ya da yerler bulunmalıdır. (Yetiştirme amacına uygun yer) Yer seçimi yapılırken mutlaka ekolojik ve ekonomik faktörler dikkate alınmalıdır.

Ekolojik Faktörler İklim: Vejetasyon süresi, etkili sıcaklık toplamı, soğuklama isteği, kış donları, geç donlar Toprak: Derinlik, yapı, pH, tuzluluk, taban suyu Su: Yağış miktarı ve düzeni, sulama olanağı, su kalitesi

Ekonomik Faktörler Ulaşım Su ve enerji kaynaklarına uzaklık Arazi ıslahı (temizlik, seki-teras, tesviye)

Tür ve Çeşit Seçimi Toprak kökenli hastalıklar ve toprak yorgunluğu dikkate alınmalıdır. En fazla geliri sağlayan tür ve çeşitler seçilmelidir. Olumsuz iklim koşulları, hastalık ve zararlı etkilerinin azaltılması amacıyla birden fazla tür seçilebilir. Yetiştiricilik amacına uygun tür ve çeşitler seçilmelidir. Tozlayıcı çeşit gereksinimi olup olmadığı belirlenmelidir.

Anaç Seçimi Meyvecilik: Çöğür veya Klon anaç kullanılma durumu incelenmelidir. Bağcılık: Ülkemizde bağcılığa uygun yörelerin filoksera ve nematodlarla bulaşık olduğu kabul edildiğinden, bağ tesislerinde Amerikan asma anaçları kullanılmalıdır.

Makroklimatik Bölgesel inceleme Mezoklimatik Yöresel inceleme İKLİM Makroklimatik Bölgesel inceleme Mezoklimatik Yöresel inceleme

TOPRAK Fiziksel özellikler Kimyasal özellikler Üzerinde gerçekleştirilen veya sürdürülen tarımsal etkinlik Daha önce tesis yapılmamış topraklar Toprağın dinlendirilmesi Yeşil gübreleme: Tesis öncesinde toprak ıslahı için önerilir Organik gübreleme: Dekara 2-4 ton iyi yanmış ahır gübresi sonbaharda uygulanmalıdır.

HASTALIK VE ZARARLILAR SU TEMİNİ Kurağa dayanıklı anaçlar Sulamada kullanılacak suyun kalite ve kantitesi HASTALIK VE ZARARLILAR Filoksera Nematodlar Agrobacterium tumefaciens VEGETASYON ANALİZİ Önceden tesis edilmiş bağların varlığı ve durumu Çevredeki bitki örtüsü

EKONOMİK FAKTÖRLER Fidanların sağlanması, dayanak sistemi, alet ve ekipmanlar, tesis masrafları, toprak işleme, hastalık ve zararlılar ile mücadele, vb.

Dikim Sistemlerinde Dikkat Edilecek Faktörler a) Tozlayıcıya gerek olup olmadığı b) Omcalara verilecek terbiye şekilleri c) Sulama suyunun akış yönü d) Yağmurlama veya damla sulama hatlarının yerleştirilmesi e) Yöredeki hakim rüzgarların etkisi f) Toprak erozyonu tehlikesi g) Arazinin engebe ve meyil durumu h) Hasadın elle veya mekanik olarak yapılması

Dikim Sistemleri 1. Kare Dikim Bu dikim sisteminde omcalar arasındaki mesafe, sıralar arası ve sıralar üzerinde eşittir. Kare sisteminde birim alan için gerekli olan fidan sayısı, Fidan ihtiyacı (1 da)=1000/a2 a: Karenin bir kenar uzunluğu (m)

Dikim Sistemleri 2. Dikdörtgen Dikim Sıra arası ve sıra üzeri aralıklar farklıdır. Son yıllarda en çok kullanılan dikim sistemidir. Dikdörtgen dikim sisteminde birim alan için gerekli olan fidan sayısı, Fidan İhtiyacı(1 da)=1000/axb a: Dikdörtgenin kısa kenar uzunluğu (m) b: Dikdörtgenin uzun kenar uzunluğu (m)

Dikim Sistemleri 3. Üçgen (Hekzagonal) Dikim Omcaların eşkenar üçgenin köşelerine dikildiği sistemdir. Üçgen dikim sisteminde birim alan için gerekli olan fidan sayısı, Fidan İhtiyacı (1 da)=1000/a2x1.15 a: Eşkenar üçgenin bir kenar uzunluğu (m) Örn: a=2 m olduğunda bir kenar için gerekli fidan sayısı 287 adettir

Fidan İhtiyacı (1 da)=1000/a2 Dikim Sistemleri 4. Satranç (Diyagonal) Dikim Bu sistemde 4 omca karenin köşelerine 1 omca da karenin ortasına gelecek şekilde dikim yapılır. Satranç sisteminde birim alan için gerekli olan fidan sayısı, Fidan İhtiyacı (1 da)=1000/a2 a: Satranç tahtası şeklinde dikilmiş omcalar arasındaki küçük karenin bir kenarının uzunluğu(m)

5. Kontur Dikim Eğimin %8’den daha fazla olduğu arazilerde uygulanır. Arazi teras veya seki oluşturulur. Kontur dikim sisteminde fidan sayısının belirlenmesinde bir formül uygulanması mümkün olmamaktadır.

Uygulanacak sıra arası ve üzeri aralıkları dikkate alınarak gerekli fidan ihtiyacı belirlendikten sonra, bu sayının %10 fazlası dikkate alınarak fidan sipariş edilmelidir.

Açık köklü aşılı fidanların dikim zamanı İlkbahar dikimi: Mart- Nisan ayları Sonbahar dikimi: Geç sonbahar (Ekim ayının ikinci yarısı-Kasım ayları)

BAĞDA DİKİM Kümbetleme öncesi Dikim budaması Kümbet: su kaybını önler, dikim sonrasında gözleri olabilecek ilkbahar geç donlarına karşı korur.

Kaplı (Tüplü) fidanların dikimi Dikim zamanı: Yaz başlangıcında Yüksek sıcaklıklar başlamadan önce dikilmelidir. İç Bölgelerde, Haziran ayının ilk yarısı Ege, Güneydoğu Anadolu’da, Mayıs ayı ortası Akdeniz sahil şeridinde, Mayıs ayı başı Dikim budaması yapılmaz, Kümbetleme yapılmaz, Boğaz doldurması yapılır, Sulama sık aralıklarla yapılmalıdır.

Aşılı Meyve Fidanı Dikimi