Kongrede Sunulan Bildirilerin Kaderi Nedir? Gülçin Şahin Ersoy, Deniz Öztekin, İlkan Kayar  

Bilimsel toplantılarda araştırma sonuçlarının sunulması Neden önemli ? bilgi ve deneyim aktarımı geniş kitlelerle paylaşım bilgi düzeyinin arttırılması bilimsel ilerlemenin sürdürülmesi dinleyicilerden soru & yorum & katkı çalışmaların geliştirilip olgunlaştırılması kurumsal temsil & tanıtım Medikal araştırmalarda elde edilen sonuçların bilimsel toplantılarda geniş kitlelerle paylaşılması, bilgi düzeyinin arttırılması ve bilimsel ilerlemenin sürdürülmesi açısından yadsınamaz bir öneme sahiptir. Bu sayede araştırmacılar tarafından dinleyiciler arasında yer alan diğer çalışmacılara, meslektaşlara ve uzmanlık öğrencilerine bilgi ve deneyim aktarımı sağlandığı gibi, araştırmacılar da dinleyicilerden çeşitli yorumlar ve geri bildirimler elde edebilmektedir. Bu karşılıklı etkileşim, sunulan çalışmaların daha da geliştirilip olgunlaştırılmasına katkı sağlamaktadır. Akademik gelişim açısından önemli ve gerekli bir unsur teşkil eden bu aktiviteler aynı zamanda akademisyenlerin kendi bölümlerini ve kurumlarını bilimsel düzeyde temsil etmelerine ve tanıtmalarına da yardımcı olmaktadır.

Bilimsel toplantılarda araştırma sonuçlarının sunulması Neden yetersiz ? sınırlı katılımcı sayısına ulaşması yazılı metne çevrilememesi (kalıcılık) nedeniyle yetersiz kalmaktadır Ancak bilimsel toplantılara olan katılımın tüm çabalara rağmen sınırlı düzeyde kalması, sözel ve poster bildiriler içerisinde sunulan bilgi ve deneyimlerin daha etkin bir şekilde paylaşılabilmesine engel oluşturmaktadır.1-3 Gerçekleştirilen tüm bilimsel araştırmalar için ortak hedef, yapılan çalışmanın yayınlanmış bir makale biçiminde kalıcı ve istenildiğinde rahatlıkla erişilebilir bir kaydının oluşturulması ve çalışma verilerinin olabildiğince geniş kitlelere ulaştırılması olmalıdır.8

Bildiri – Yayın İlişkisi uluslararası hakemli dergilerde yayınlanma (altın standart) yöntemlerin geçerliliğini sonuçların güvenilirliğini ortaya koyar kongrenin bilimsel düzeyi üzerinde dolaylı etki ? Bilimsel toplantılarda sunulacak olan araştırmaların daha sonradan yayına dönüştürülme hedefi gözetilerek planlanması, yürütülmesi ve bildiri haline getirilmesi, dolaylı olarak kongre ve toplantılarda paylaşılan bilgi ve deneyimlerin bilimsel kalitesini de yükselten önemli bir unsurdur.6,7

Bildirilerin yayına dönüştürülme oranları Kadın Hastalıkları ve Doğum alanına ait bildirilerin çeşitli kongrelerde uluslararası dergilerde yayına dönüştürülme oranları: %38 - 52 Cochrane derlemesi (2007) yayına dönüştürülme oranı: %31

Bildiriler neden yayına dönüşemiyor ? I. Lojistik nedenler zaman darlığı Yeterli bilgi ve beceriye sahip olmama yetersiz yabancı dil hakimiyeti araştırmacılar arası anlaşmazlık

Bildiriler neden yayına dönüşemiyor ? II. Kalitatif nedenler uygunsuz yöntemler hatalı çalışma planlaması Literatüre yetersiz katkı (özgün olmaması) istatistiksel açıdan anlamlı sonuç bulunamaması ? (bazı dergilerde sadece istatistiksel açıdan anlamlı sonuçları yayınlanabilir olarak kabul etme eğilimi ) Ayrıca benzer çalışma dizaynı ve sonuçlara sahip daha eski yayınların mevcut oluşu, sunulan sonuçların bilimsel anlamda yeni bir katkı sağlayamaması, pozitif sonuç elde edilememesi nedeniyle çalışmanın yayınlanamayacağına ilişkin önyargılı yaklaşım, istatistiksel yöntemlerle ilişkili eksiklerin ya da yanlışlıkların oluşu ve okuyucular açısından yeterli ilgiyi toplayamayan bir konunun seçilmiş olması da bildirilerin yayına çevrilmesini engelleyebilecek potansiyel nedenler arasında sayılabilmektedir.20-25,30,46,47

Türkiye’de ulusal kongrelerde sunulan bildirilerin akıbeti Bu konuda sadece dermatoloji - radyoloji - romatoloji alanlarında çalışma mevcuttur Bu branşların bildirilerinin uluslararası hakemli dergilerde yayınlanma oranı: %11.8 - 21.6 saptanmıştır TJOD Ulusal Jinekoloji ve Obstetrik Kongresi verileri ?? Türkiye’de düzenlenen ulusal kongre ve toplantılardaki bildirilerin yayına dönüştürülme oranlarını ortaya koyan sınırlı sayıda çalışma mevcuttur; dermatoloji, radyoloji, romatoloji ve fizyoterapi kongrelerinin irdelendiği bu çalışmalarda bildirilerin uluslararası hakemli dergilerde yayınlanma oranı %11.8 ile %21.6 aralığında tespit edilmiştir.26-29 Kadın Hastalıkları ve Doğum alanında ulusal düzeyde gerçekleştirilen kongre ve bilimsel toplantılarla ilişkili benzer bir çalışma henüz bildirilmemiştir.

Amaç 2009 yılı TJOD 7. Ulusal Jinekoloji ve Obstetrik Kongresi’nde sunulan bildirilerin uluslararası yayına dönüştürülme oranının tespiti bu oranın literatürde bildirilen benzer sonuçlarla karşılaştırılması yayına dönüşen bildirilerle ilişkili çeşitli değişkenlerin analiz edilmesi

Gereç ve Yöntem TJOD 7. Ulusal Jinekoloji ve Obstetrik Kongresi Mayıs 2009 - Ağustos 2014 arasında yayına dönüştürülme (5 yıllık süreçte) bildiri özetlerine TJOD resmi web sitesinden (http://www.tjoddergisi.org) ulaşıldı PubMed, Google Scholar, Ulakbim Ulusal Veri Tabanı, Türkiye Atıf Dizini veri tabanları kullanıldı. Çalışma Haziran-Ağustos 2014 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Mayıs 2009 ile Ağustos 2014 arasında geçen süre, bildirilerin kongrede sunulduktan sonra yayına dönüştürülmesi için yeterli olarak kabul edildi.30-33 Verilerin toplanmasına 20 Haziran 2014’te başlanıldı ve 1 Ağustos 2014 tarihinde tarama işlemi tamamlandı.

Gereç ve Yöntem tüm sözel ve poster bildiriler bildiri tipi, bildiri konu başlığı, yayınlanma tarihi, yayınlandıkları dergi adı, dergi etki faktörü, yazar kurum adı kaydedildi Kongrede sunulan tüm sözel ve poster bildiriler çalışmaya dahil edildi. Tüm bildiriler için bildiri tipi, bildiri konu başlığı, yazarlara ait kurum adı vs. bilgileri kaydedildi.

Gereç ve Yöntem yayın tarama tüm yazarların ad - soyad bilgileri başlıktan seçilen anahtar sözcükler kullanılarak tarandı eşleşme (-)  yazarların tüm yayınları tarandı eşleşme (+)  özetler mukayese edildi Tarama işlemine veri tabanı üzerinden başlanılarak her bildiride adı geçen tüm yazarların ad - soyad bilgilerini ve başlıktan seçilen farklı anahtar sözcükleri içeren olası kombinasyonlar denenerek arama yapıldı.34,35 Herhangi bir eşleşme sağlanamadığı takdirde her bir yazarın tüm yayınları ayrı ayrı tarandı. Yine eşleşmenin sağlanamaması durumunda aynı tarama işlemi diğer veri tabanlarında tekrarlandı. Bildirinin künyesiyle örtüşen yayın tespit edildiğinde söz konusu yayının özeti incelendi ve içeriğin kongrede sunulan bildiriyle aynı olduğundan emin olundu.

Gereç ve Yöntem Yayına dönüşen bildiriler dergi adı dergi etki faktörü yazar ismi değişiklikleri (ekleme/çıkartma) yayınlanma tarihi kaydedildi *(Dergi etki faktörü için 2013 ‘Journal Citation Report’ veri tabanı kullanılmıştır.) Dergilerin etki faktörleri (impact faktörleri), 2013 yılına göre güncellenen “Journal Citation Report” (http://www.webofknowledge.com/JCR/) veri tabanı kullanılarak tespit edildi.

Bulgular Bildiri Tipi 243 bildiri 16 sözel 227 poster 2009 yılında yapılan TPRECD ulusal kurultayında 118’i (%20.7) sözel, 451’i (%79.3) poster olmak üzere toplam 569 bildiri sunulmuştu. Yapılan veri tabanı taraması sonucunda bu bildirilerden 96 tanesinin (%16.8) uluslararası hakemli dergilerde yayınlandığı tespit edildi (Tablo 1). Yayına dönüştürülen bildiriler sunum tipine göre incelendiğinde, sözel bildirilerin 36’sının (%30.5), poster bildirilerin 60’ının (%13.3) yayınlandığı görüldü. Buna göre aradaki farkın istatistiksel açıdan anlamlı olduğu ve sözel bildirilerin yayınlanma olasılığının posterlerin yayınlanma ihtimalinin yaklaşık 3 katı olduğu saptandı [Odds Oranı = 2.86, %95 Güven Aralığı (GA):1.78-4.61; p < 0.001].

Bulgular 9 sözel bildiri 243 bildiri 84 ulusal+uluslararası yayın(%34.5) 9 sözel bildiri 75 poster bildiri yayına dönüştürülmüş Her ne kadar çeşitli çalışmalarda sözel ve poster bildirilerin yayına dönüşme oranları arasında anlamlı bir fark olmadığı bildirilmişse de16,18,46,48,49, çalışmamızda elde ettiğimiz veriler ve diğer bazı çalışmalar30,50-54 sözel bildirilerin posterlere kıyasla daha yüksek oranda yayına dönüştürüldüğünü ortaya koymaktadır. Genellikle daha ilgi çekici sonuçlara ya da metodolojiye sahip, güncel, iyi planlanmış ve bilimsel değeri daha yüksek olan bildiri başvuruları, kongre bildiri değerlendirme komisyonları tarafından sözel bildiri statüsünde kabul edilmektedir. Dolayısıyla sözel bildirilerin posterlere kıyasla anlamlı derecede daha yüksek bir yayına dönüştürülme oranına sahip olması şaşırtıcı bir sonuç değildir.

Bulgular 243 bildiri  45 uluslararası yayın (%18.5) 8 sözel 37 poster bildiri uluslararası yayın olmuş Her ne kadar çeşitli çalışmalarda sözel ve poster bildirilerin yayına dönüşme oranları arasında anlamlı bir fark olmadığı bildirilmişse de16,18,46,48,49, çalışmamızda elde ettiğimiz veriler ve diğer bazı çalışmalar30,50-54 sözel bildirilerin posterlere kıyasla daha yüksek oranda yayına dönüştürüldüğünü ortaya koymaktadır. Genellikle daha ilgi çekici sonuçlara ya da metodolojiye sahip, güncel, iyi planlanmış ve bilimsel değeri daha yüksek olan bildiri başvuruları, kongre bildiri değerlendirme komisyonları tarafından sözel bildiri statüsünde kabul edilmektedir. Dolayısıyla sözel bildirilerin posterlere kıyasla anlamlı derecede daha yüksek bir yayına dönüştürülme oranına sahip olması şaşırtıcı bir sonuç değildir. [Odds Oranı=5.33, p=0.03]

Bulgular ortalama yayınlanma süresi 17 ± 2 ay Poster: 18 ± 2 ay Sözel: 16 ± 6 ay P= 0.533

Bulgular 21 farklı uluslararası dergide yayınlanmıştır. %49’u dört dergide yoğunlaşmıştır

Bulgular

Bulgular Dergi Etki Faktörü 1.572 ± 0.126 dır (minimum=0.380, maksimum= 4.174) Poster bildiriler için : 1.527 ± 0.133 Sözel bildiriler için : 1.782 ± 0.368, p=0.474 Dergilerden 4 tanesinin etki faktörü hakkında bir bilgiye ulaşılamadı, diğer 32 derginin ortanca etki faktörü 1.458 (değer aralığı: 0.208-3.328) olarak belirlendi (Tablo 5). Gerek sözlü sunumlarla poster bildiriler arasında gerekse farklı kurum tipleri arasında, yayına kabul eden dergilerin etki faktörü değerleri açısından anlamlı bir fark bulunmadı.

Bulgular 243 bildiri 135 86 12 10 243 bildirinin kurumlara göre göndeerilme sayıları

Bulgular 45 yayın 29 13 1 2 P=0.18 Yayın olan 45 bildirinin kurumlara göre dağılımı Yapılan incelemede sınırlayıcı bir unsur olarak, birden fazla kurum tarafından gerçekleştirilen araştırmalar için sadece birinci yazar ismine ait kurum dikkate alınmıştır. Buna göre kongrede sunulan bildirilerin farklı kurum tiplerine dağılımı analiz edildiğinde beklenildiği gibi en büyük katkının üniversitelerden olduğu görülmektedir. Uzmanlık eğitimini tamamlayan ve devlet hizmet yükümlülüğü kapsamında devlet hastanelerinde göreve başlayan uzman hekimlerin mezun oldukları üniversite ya da eğitim araştırma hastanelerinde başlattıkları çalışmaları devlet hastanesinden göndermiş olabilecekleri de göz önüne alındığında, bu kurumların tüm bildiriler içerisindeki paylarının aslında daha da fazla olabileceği düşünülmektedir.  

Bulgular Bildiriler 6 alt başlık halinde yayınlanmıştır; Genel Jinekoloji, Genel Obstetrik, Jinekolojik Onkoloji, Perinatoloji ve Maternal-Fetal Tıp, Üreme Endokrinolojisi ve İnfertilite, Ürojinekoloji

Bildiri alt başlıklarına göre uluslararası dergilerde yayınlanma oranları karşılaştırılması P = 0.185

Bulgular

Öneriler Yayına dönüştürme oranlarını arttırmak için: kurumsal destek (zaman / fon / teşvik / kurs) Bildirilerin yayınlanma oranlarının periyodik olarak analiz edilmesi Araştırmacıların motivasyonunu arttırmak amacıyla Türk Toraks Derneği’nin bir uygulaması olan “Yayınlanmış Kongre Bildirisi Ödülü” bu teşvik için güzel bir örnek oluşturmaktadır. Türk Toraks Derneği, ulusal kongrelerinde son 5 yılda bildiri olarak sunulmuş ve SCI ve SCI-Expanded indekslerine girerek yayın haline getirilmiş araştırmaları ödüllendirmektedir.

Sonuç -TJOD 7. Ulusal Jinekoloji ve Obstetrik Kongresi’nde sunulan bildirilerin yayına dönüşme oranı; diğer branşlardaki ulusal kongrelere kıyasla daha iyi düzeyde, uluslararası kongrelere göre ortalamanın altındadır. -Sözel sunumların yayın olma olasılığı daha yüksektir. diğer uzmanlık alanlarına ait ulusal kongrelere kıyasla iyi bir düzeyde, Türkiye dışında gerçekleştirilmiş çeşitli kongrelere kıyasla daha düşük bulunmuştur. Sözel bildirilerin yayına dönüşme oranının posterlere kıyasla daha yüksek olması, sözel sunum olarak kabul edilen araştırmaların bilimsel açıdan daha değerli ve ilgi çekici olduğunu göstermesi açısından anlamlıdır.   Yayın olamayan bildirilerin yazarlarının sorgulanacağı yeni anket çalışmalarının tasarlanması sayesinde bu sonucun arkasında yatan nedenlerin daha sağlıklı bir şekilde ortaya konulması mümkün olacaktır.

Teşekkürler