REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ 2011-2012
PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİKTE BAŞLICA HİZMET TÜRLERİ Hizmet Alanlarına Göre Problem Alanlarına Göre Birey Sayısına Göre Öğretim Basamağına Göre Temel İşlevlerine Göre Eğitim Eğitsel Bireysel Okulöncesi 1. Uyum Sağlayıcı 2. Sağlık 2. Mesleki 2. Grupla 2. İlköğretim 2. Yöneltici 3. Endüstri 3. Kişisel/Sosyal 3. Ortaöğretim 3. Ayarlayıcı 4. Sosyal Yardım 4. Yükseköğretim 4. Geliştirici 5. Önleyici 6. Tamamlayıcı
İNSAN VE DÜNYA Adam, bir haftanın yorgunluğundan sonra Pazar sabahı kalktığında bütün haftanın yorgunluğunu çıkarmak için eline gazetesini aldı ve bütün gün miskinlik yapıp evde oturacağını düşündü. Tam bunları düşünürken oğlu koşarak geldi ve sinemaya ne zaman gideceklerini sordu. Baba oğluna söz vermişti bu hafta sonu sinemaya götürecekti ama hiç dışarıya çıkmak istemediğinden bir bahane uydurması gerekiyordu. Sonra gazetenin promosyon olarak dağıttığı dünya haritası gözüne ilişti. Önce dünya haritasını küçük parçalara ayırdı ve oğluna eğer bu haritayı düzeltebilirsen seni sinemaya götüreceğim dedi sonra düşündü:
“İNSANI DÜZELTTİĞİM ZAMAN DÜNYA KENDİLİĞİNDEN DÜZELMİŞTİ.” -Oh be! Kurtuldum. En iyi coğrafya profesörünü bile getirsen bu haritayı akşama kadar düzeltemez. Aradan on dakika geçtikten sonra oğlu babasının yanına koşarak geldi ve “baba haritayı düzelttim, artık sinemaya gidebiliriz” dedi. Adam önce inanamadı ve görmek istedi. Gördüğünde de hala hayretler içindeydi ve bunu nasıl yaptığını sordu. Çocuk şu cevabı verdi: -Bana verdiğin haritanın arkasında bir insan resmi vardı. “İNSANI DÜZELTTİĞİM ZAMAN DÜNYA KENDİLİĞİNDEN DÜZELMİŞTİ.”
Paradigma Değişikliği
Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerinin Sunumu
REHBERLİK HİZMETLERİ NEDİR? bireyin kendini anlaması, problemlerini çözmesi, gerçekçi kararlar alması, kapasitelerini geliştirmesi, çevresine dengeli ve sağlıklı bir uyum yapması ve böylece kendini gerçekleştirmesi için,uzman kişilerce bireye yapılan psikolojik yardımlardır.
Rehberlik kavramı, bireyi tanımak,onun kendisini tanımasına yardımcı olmak ve genel olarak onun büyümesine, gelişmesine sistematik olarak yardım etmek anlamlarını içermektedir.
REHBERLİĞİN TEMEL İLKELERİ 1)Rehberlik hizmetlerinin temelinde demokratik ve insancıl bir anlayış vardır. 2)Rehberlik anlayışı tüm boyutları ile bireyi merkeze alan bir yaklaşımı benimser. 3)Rehberlik hizmetleri uygulanırken bireyle ilgili diğer kişilerin ortak anlayış ve işbirliği içinde olması gerekir.
4)Rehberlik hizmeti verilirken bireyi her yönü ile tanımak gerekir. 5)Rehberlik hizmetlerinden yararlanmada gönüllülük ve süreklilik esastır. 6)Rehberlik hizmetlerinde gizlilik esastır. 7)Rehberlik hizmetleri planlı, programlı, örgütlenmiş biçimde ve profesyonel bir düzeyde sunulmalıdır
REHBERLİĞİN AMAÇLARI
Bireyi tanımak kendisine tanıtmak
Yeteneklerini, ilgilerini en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olmak,
Bireyin uyumlu olmasını sağlamak,
Bireyi ihtiyaç duyduğu alanlarda bilgilendirmek,
Bireyin kararlar almasına ve uygulamasına yardımcı olmaktır.
EĞİTSEL REHBERLİK Öğrenciye ve Veliye bireysel rehberlik/grup rehberliği Öğretmene Müşavirlik Verimli ders çalışma yöntemleri Test çözme teknikleri Sınav stresi Sınıf geçme yönetmeliği Ödül ve disiplin yönetmeliği Teşekkür, takdir ve onur belgesi Ders çalışma programı Orta öğretim başarı puanı Yılsonu puanı ve dönem sonu ortalama hesaplama Nakil Ve benzeri konular
MESLEKİ REHBERLİK Öğrenciye ve Veliye bireysel rehberlik / grup rehberliği Öğretmene Müşavirlik ÖSYS (üniversiteye giriş sınavı) sistemi Meslekler İlgiler-yetenekler Polis akademisi, polis meslek yüksek okulu Harp akademileri, astsubay meslek yüksek okuları Çıraklık eğitim merkezleri Belediyelerin meslek edindirme kursları İş-kur Kpss Ygs-lys puan hesaplama Ygs-lys hazırlık Ve benzeri konular
PSİKOLOJİK DANIŞMA Üzüntü Korku Stres Tehdit edilme Kavga Şiddet görme Öğrenciye Üzüntü Korku Stres Tehdit edilme Kavga Şiddet görme Taciz Zararlı alışkanlıklar Kötü arkadaşlıklar vb. psikolojik sorunlar
KOORDİNASYON VE DİĞER ÇALIŞMALAR İlköğretim/ortaöğretim okul rehberlik programı ve sınıf rehberlik planlarının hazırlanması Sınıf rehberlik etkinliklerinin yürütülmesi Okul öğrenci meclisi çalışmaları Okul şiddeti önleme çalışmaları Rehberlik ve psikolojik danışma komisyonu toplantıları Ulusal mesleki bilgi sistemi (MBS) Rehberlik hizmetlerinde kullanılan formlar ve bireyi tanıma teknikleri Başarısızlık ve devamsızlık durumu olan öğrencilerle ilgili yapılacak çalışmalar Özel eğitim çalışmaları Aile eğitimi çalışmaları Madde bağımlılığını önleme çalışmaları Pano çalışması Konferans ve seminerler Ve benzeri çalışmalar
OKUL REHBERLİK SERVİSİ DOSYA SİSTEMİ 1. REHBERLİK FAALİYETLERİ DOSYASI 2. GÖRÜŞME ÖZETLERİ DOSYASI 3. REHBERLİK TEKNİKLERİ DOSYASI 4. SUNUMLAR ve SEMİNERLER DOSYASI 5. REHBERLİK FAALİYET RAPORLARI DOSYASI 6. SINIF VELİ TOPLANTISI RAPORLARI DOSYASI 7. SINIF DOSYASI
1. REHBERLİK FAALİYETLERİ DOSYASI Rehberlik Faaliyetleri Yıllık Çerçeve Programı Sınıf Rehberlik Programları Gelen evraklar – Giden evraklar Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yürütme Komisyonu Tutanakları
2. GÖRÜŞME ÖZETLERİ DOSYASI Öğrenci Görüşmeleri Veli görüşmeleri
3. REHBERLİK TEKNİKLERİ DOSYASI Uygulanan rehberlik teknikleri ve raporları
4. SUNUMLAR ve SEMİNERLER DOSYASI Konferans ve seminer planı ve raporları
5. REHBERLİK FAALİYET RAPORLARI DOSYASI Aylık Rehberlik Faaliyet Raporları Sınıf Yıl Sonu Rehberlik Faaliyet Raporları Okul Yıl Sonu Rehberlik Faaliyet Raporu
6. SINIF VELİ TOPLANTISI RAPORLARI DOSYASI Velilere yapılan çalışmaların dokümanları Program, rapor, imza listeleri vb.
7. SINIF DOSYASI İÇERİĞİ ( Her Sınıf İçin Ayrı Ayrı Hazırlanacak) Sınıf Yıllık Çalışma Programı Yönetmelik ( Sınıf Öğretmenin Görevleri ) Rehberlik Faaliyetleri Özet Bilgi Formu Sınıf Listesi Oturma Planı Sosyal Kulüplerde Görev Alan Öğrencilerin Listesi Öğrenci Tanıma Fişleri ( Her Bir Öğrenci İçin Ayrı Bir Poşet Dosya İçinde) Uygulanan Rehberlik Tekniklerinin Uygulama Kayıtları ( Her Bir Öğrencinin Poşet Dosyasına Konulacak) Sınıf Rehberlik Programı Ekleri
REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİNİN SINIRLILIKLARI VE ALANA İLİŞKİN YANLIŞ ANLAYIŞLAR 1)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri her türlü problemi hemen çözebilecek sihirli bir güce sahip değildir. 2)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri, Yardımı alan bireylerin pasif bir şekilde konumlandığı,tek yönlü bir süreç değildir. 3)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bireylerin sadece duygusal yönü ile ilgilenmez.
4)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin temelinde bireye acımak,onu kayırmak ve karşılaştığı her sorununu onun yerine çözmek gibi bir anlayış yoktur. 5)Rehberlik ve psikolojik danışma yardımı sadece “sorunlu” olan bireylere verilen hizmetler değildir. 6)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bir ders değildir. 7)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri disiplini sağlamak amaçlı kullanılmazlar. Bu nedenle,özellikle eğitim kurumlarında disiplin uygulamalarının bir uzantısı yada parçası olarak görmemek gerekir. 8)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde kullanılan tüm yöntem ve teknikler bireyi tanımak ve doğru yardımı verebilmek için araç olarak kullanılmaktadır.
TIPKI YABAN KAZLARININ İŞBİRLİĞİNDE OLDUĞU GİBİ… Rehberlik hizmetlerinin amaçlarına ulaşabilmesi için TAKIM ÇALIŞMASINA ihtiyaç vardır. Çünkü; rehberlik hizmetlerinin başarısı; öğrenci, okul ve çevre üçgenindeki iletişimin ve işbirliğinin ne kadar sağlıklı kurulabildiğine bağlıdır.. TIPKI YABAN KAZLARININ İŞBİRLİĞİNDE OLDUĞU GİBİ…
Göç eden yaban kazlarının havada süzülürken “V” şeklinde uçtuklarını görmüşsünüzdür...Bilim adamları kazların neden bu şekilde uçtuklarını araştırmışlar ve şu sonuçları bulmuşlar:
1-”V” şeklinde uçulduğunda, uçan her kuş, kanat çırptığında arkasındaki kuş için, onu kaldıran bir hava akımı yaratıyormuş. Böylece “V” şeklindekinde uçan kaz grubu, birbirlerinin kanat çırpışları sonucu ortaya çıkan hava akımını kullanarak uçuş menzillerini %70 oranında uzatıyorlarmış. Kıssadan Hisse: Belli bir hedefi olan ve buna ulaşmak için bir araya gelen insanlar, hedeflerine daha kolay ve çabuk erişirler.
2- Bir kaz “V” grubundan çıktığı anda güçlük çekiyor 2- Bir kaz “V” grubundan çıktığı anda güçlük çekiyor. Çünkü diğer kuşların yarattığı hava akımının dışında kalmış oluyor. Kıssadan Hisse: Eğer kafamız bir kaz kadar çalışıyorsa; bizimle aynı yöne gidenlerle bilgi alışverişini ve işbirliğini sürekli kılarız.
3-”V” grubunun başında giden kaz hiçbir hava akımından yararlanamıyor 3-”V” grubunun başında giden kaz hiçbir hava akımından yararlanamıyor. Bu yüzden diğerlerine oranla daha çabuk yoruluyor. Bu durumda en arkaya geçiyor ve hemen arkasındaki kaz lider konuma geçiyor. Kıssadan Hisse: Yaptığınız her işi, yeri ve zamanı geldiğinde bir başkasına bırakmak gerekiyor.
4-Uçuş hızı yavaşladığında gerideki kuşlar, daha hızlı gitmek üzere öndekileri bağırarak uyarıyorlar. Kıssadan Hisse:İlerlemek ve yol almak için bazen başkalarının uyarılarına gereksinim duyarız. Bundan alınmamalıyız; tam aksine, böyle uyarıları sevinç ve takdirle karşılamalıyız.
Kıssadan Hisse: Adam olmak sadece insanlara özgü değil. 5-Gruptaki bir kuş hastalanırsa yada bir avcı tarafından vurulup uçamayacak duruma gelirse; düşen kuşa yardım etmek üzere gruptan iki kaz ayrılıyor ve korumak üzere hasta yada yaralı kazın yanına gidiyor. Kıssadan Hisse: Adam olmak sadece insanlara özgü değil.
KATILDIĞINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…