OMES 101/203 Eğitim Bilimlerine Giriş Yrd. Doç. Dr. Faik Özgür KARATAŞ

Tanışalım Faik Karataş Sıra sizde!!! Kimya Eğitimi D-Blok zemin kat Elmek: ktufegitim@gmail.com Ders blogu: http://fatihegitim.wordpress.com Twitter: @KaratasF Danışma saati: Çarşamba 16:00 - 17:00 Sıra sizde!!!

Kurallar Derse devam ve katılım Ders için davranışlar Hak değil özür… %30 ≈ 4 Hafta 12 saat… Ders için davranışlar İlk 5 dakika Çay-kahve

Ders İçeriği Bu dersin amacı; eğitimle ilgili temel kavramlar, eğitimin psikolojik, toplumsal, felsefi, ekonomik, tarihi, hukuki temelleri, Türk Eğitim Sisteminin Yapısı ve Sorunları, eğitimde yeni anlayış ve radikal görüşler konularında giriş niteliğinde bilgi kazandırmaktır.

Ölçme ve Değerlendirme Derse devam ve katılım: %10 Ara-sınav : %30 Test (doğru-yanlış, boşluk doldurma ve/veya çoktan seçmeli) İkinci ara-sınav: %10 Test (quizler) Yarıyıl-sonu : %50 Test

Başka? Artık büyüyünce ne olacağınız sorusu sizin için tarih olmuştur. Nasıl bir öğretmen olacaksınız? Sorusuyla zihninizi meşgul etme ve ona göre adım atma vaktidir. Bu ders ilk adımlarınıza hazırlık olacak emekleme ve ayakta durabilme çalışmalarını yapacağınız alandır.

Daha Başka? Neye talipsiniz? 3 kalem= 1 TL 2 Defter= 8 TL Ders kitabı=15TL İyi yetişmiş bir öğrenci= Paha biçilemez!!!

EĞİTİMDE TEMEL KAVRAMLAR

? İyi ve kötü öğretmen sizce nedir? Şimdiye kadar karşılaştığınız iyi öğretmeni karakterize eden 5’er özellik yazınız?

İyi ve kötü özelliklere göre, bir öğretmende genel olarak bulunması gereken dört önemli özellik bulunmaktadır. Bunlar; Alan Bilgisi Alan Eğitim Bilgisi Genel Eğitim Bilgisi Genel Kültür Bilgisi Özellikle son yıllarda bir öğretmende genel olarak bulunması gereken özellikler üç başlıkta ifade edilir: Öğretmenlik Meslek Bilgisi

Eğitimle ilgili temel kavramlar? Öğretim Öğretme Öğrenme Öğretmen Öğreten Program Hedef Kazanım İçerik Öğrenme-Öğretme süreci Değerlendirme

Eğitim ?

Eğitim Çocukların ve gençlerin toplum yaşamındaki yerlerini almaları için gerekli bilgi, beceri ve anlayışları elde etmelerine, kişiliklerini geliştirmelerine yardım etme işidir. (Terbiye)

Eğitim Bilimi Belirli amaçlara ulaşmak üzere insanların davranışlarının planlı olarak değiştirilmesi ve geliştirilmesinin yasa ve ilkelerini bulmaya ve bu amaçla teknikler geliştirmeye çalışır.

Eğitim? Pedagojik yönden eğitim? Sosyolojik yönden eğitim? Psikolojik yönden eğitim? Felsefik yönden eğitim?

Pedagojik Yönden Eğitim Kişinin toplumsal yeteneklerinin ve optimum kişisel gelişiminin sağlanması için, seçkin ve kontrollü bir çevreyi ve okul etkinliklerini içine alan sosyal bir süreçtir.

Sosyolojik Yönden Eğitim Bireyin sosyalleşmesi, hemcinslerine benzer ve topluma faydalı bir üyenin hazırlanmasıdır. Çocukları ve gençleri toplumsal hayata hazırlamaktır. Eğitim, geniş anlamda bireyde toplum standartlarını, inançlarını ve yaşam yollarını kazanmasında etkili olan tüm sosyal süreçlerdir.

Psikolojik Yönden Eğitim Bireyin yaşadığı toplum içinde değeri olan, yetenek, tutum ve diğer davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tümüdür. Bireyin bedensel, zihinsel ve duyuşsal yeteneklerini belli bir süreç içinde geliştirmektir.

Felsefik Yönden Eğitim Eğitim bireyin sosyal ve fiziksel çevresinde gerçekleşen olay ve olgulara anlamlı, sistematik ve eleştirel yaklaşmasını sağlayan bir süreçtir.

O halde, Eğitim Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istenilen yönde (eğitimin amaçlarına uygun) değişme meydana getirme sürecidir. Ancak, eğitim sadece bireyin davranışlarında değişme meydana getirmek değil, davranış değişiklikleri yoluyla hem bireyin yaşantısında hem de toplumun yaşantısında kalite katma sürecidir.

EĞİTİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Eğitim bir süreçtir, Eğitim sonunda bireyde bir değişme olmalıdır, Bu değişme istendik yönde olmalıdır, Eğitimde bir amaç ya da kazanım vardır, Eğitim bireyi geliştirir, Eğitim bireyi hayata hazırlar, ve Eğitim kalıcı olmalıdır.

Özetle, Eğitimin Temel Özellikleri

Süreç Eğitim bir süreçtir. Süreç, belli bir sonuca ulaşmak veya bir oluşumu gerçekleştirmek için birbirini izleyen olayları ya da durumların akışıdır. Süreç içeriğinde belirli bir hedef, bu hedefi gerçekleştirmek için birbirini izleyen bir dizi işlem ve etkinlik ve son olarak da ürünün amaca uygunluğunu ortaya koyan değerlendirme yer alır. Eğitim sürecini birbirini izleyen ve birbiri üzerine biriken öğrenme ve öğretme olayları oluşturur.

Davranış Psikologlara göre; organizmanın etkiye karşı gösterdiği tepki veya tepkiye karşı gösterdiği etkidir. Eğitimcilere göre; organizmanın gözlenebilir, ölçülebilir ve istendik olan hareketleridir. Eğitim tanımında sözü edilen davranış, sonradan öğrenilen, yani bir öğrenme ürünü olan davranışlardır.

YAŞANTI Davranış değişikliği bireyin yaşantıları sonucu oluşur. Bireyin diğer bireylerle ve çevresiyle etkileşiminin bireyde bıraktığı izlenimdir. Bireyin gün içerisinde yaptığı her şey yaşantı olarak tanımlanabilir. Yaşantının ortaya çıkması için bireyin çevreden uyarıları alması ve işlemesi ve tepkide bulunması gerekir.

ÖĞRENME Günümüzde psikolog ve eğitimcilerin büyük bir bölümü öğrenmeyi “yaşantı ürünü olan, kalıcı izli davranış değişikliği” olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre öğrenmenin üç temel özelliği vardır: Bunlar; a) Öğrenme sonucu mutlaka bir davranış değişikliği meydana gelir. (i) Birey yeni bir davranış göstermeye başlar. (ii) Var olan davranışı değiştirir ya da geliştirir. (iii) Yanlış geliştirdiği davranışını düzeltir. b) Öğrenme yaşantı ürünüdür. c) Öğrenme kalıcı izlidir.

Öğrenme-2 Yaşantı ürünü olması gerekir. Bir davranışın öğrenme ürünü sayılabilmesi için gerekli şartlar: Yaşantı ürünü olması gerekir. Öğrenmenin davranışta ya da potansiyel davranışta değişikliğe yol açması gerekir. Kalıcı-izli olması gerekir. Öğrenme ya Kendiliğinden ya da Yönlendirilmiş olarak gerçekleşebilir.

Öğrenmenin özellikleri Değişme, Bireysellik, Yaşantı ve Kalıcılık

Öğrenme Alanları Bilişsel (Hücrenin tanımını yapabilme) Duyuşsal (İnsana saygı, hoşgörülü olma, ...), Psiko-motor (Mikroskop kullanabilme, kesit alabilme, titrasyon yapabilme).

Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler Öğrencinin kalıtım ile getirdikleri, Öğrencinin hazır bulunuşluk düzeyi, Öğrencinin alışkanlıkları, Öğrencinin tutumu, Öğrencinin kişisel özellikleri, Öğretmenin kullanacağı strateji, yöntem, teknik, araç-gereç ve materyaller ve kaynaklar, Öğrenme süreci, Kazanım (amaç ve davranışlar), Süre, Konunun özelliği, Değerlendirme biçimi ve Fiziki çevre.

Öğretme Öğrenmeyi sağlama etkinliklerine öğretme denir. Öğrenmenin sağlanması ya da davranış değişikliği meydana getirmek amacıyla çevrenin düzenlenmesidir. Herhangi bir öğrenmeyi kılavuzlama faaliyetidir Öğrenmenin etkililiğini arttıracak yolların tümüdür.

Öğretim Eğitim kurumlarında belirli hedefler doğrultusunda yapılan planlı, kontrollü ve örgütlenmiş öğretme faaliyetlerinin tümüne verilen isimdir. Bireyin bir bilgi ya da beceriyi edinmesine yönelik öğretme faaliyetleridir. Öğrenmenin belli bir amaç doğrultusunda başlatılması, yönlendirilmesi, kolaylaştırılması ve gerçekleştirilmesi sürecidir. Öğrenmenin gerçekleşmesi ve bireyde istenen davranışların gelişmesi için uygulanan süreçlerin tümüdür.

Öğretim Öğretim bir süreçtir Planlıdır Amaçlıdır Etkinlikler içerir.

Öğretme ve Öğretim DİKKAT !!! Profesyonel kişiler tarafından yapılmayabilir. Her öğretme mutlaka öğrenme ile sonuçlanmaz.... ANCAK ... Profesyonel kişiler tarafından yapılır. Her öğretim mutlaka öğrenme ile sonlanmalıdır.

Eğitim ve Öğretim Arasındaki Farklılıklar Zaman ve yer yönünden çok boyutludur Her yerde oluşabilir Her türlü bilgi ve beceriyi kapsar Öğrenme ve öğretimi kapsar Eğitim genel anlamda temel amaçtır. Zaman ve yer yönünden sınırlıdır. Planlı ve programlıdır Önceden belirlenmiş etkinlikleri kapsar Eğitimin alt kategorisidir. Genel anlamda eğitimin temel aracıdır.

Öğretmen - Öğreten Öğretmen: Formal eğitim veren kurumlarda öğretimi organize eden (sağlayan) kişidir. Öğretmen hedeflere ulaşmayı amaçlar. Amaçlı, planlı ve düzenli şekilde öğretimi organize eder. Öğreten: Gelişigüzel öğretim yapar. Planlı ve düzenli bir organizasyon söz konusu değildir.

Program nedir? Eğitim programı (Sınıf içi ve sınıf dışındaki tüm eğitim-öğretim faaliyetlerini içeren yazılı dokümandır) Öğretim programı (Eğitim programı içerisindedir. Bir konu alanına ilişkin hedefleri, içeriği, öğrenme,-öğretme etkinliklerini ve değerlendirme çalışmalarını içeren yazılı dokümandır) Ders programı (Bir ders saati içerisinde işlenecek olan konunun hedeflerini (ve kazanımlarını, içeriğini, öğrenme,-öğretme etkinliklerini ve değerlendirme sürecini içeren yazılı dokümandır. Öğretim programı içerisindedir).

Hedefler Bilişsel hedefler Duyuşsal hedefler Psikomotor hedefler Yetiştirilecek bireylerde bulunması istenilen, eğitim yoluyla kazandırılabilir nitelikli istendik özelliklere (bilgiler, yetenekler, beceriler, tutumlar, ilgiler, alışkanlıklar, vb.,) hedef denir. Öğrenme süreci içerisinde planlanmış ve düzenlenmiş yaşantılar sayesinde öğrencide görülmesi beklenen bilgi, beceri, tutum ve değerlere kazanım denir. Öğrenme alanlarına uygun olarak üç grup hedef bulunur: Bilişsel hedefler Duyuşsal hedefler Psikomotor hedefler

Davranışlar/Kazanımlar Bireyin gözlenebilir veya ölçülebilir hareketlerinde davranış denir. Bir hedefin oluşturulmasına yönelik birbirini izleyen davranışlara hedef davranış denir. Örnek: “Dişleri uygun şekilde fırçalayabilme” hedefini gerçekleştirecek davranışlar: Diş fırçasına mercimek büyüklüğünde diş macunu koyma Diş fırçasını dişler üzerinde yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya doğru hareket ettirme, Dişlerin iç kısımlarını da aynı şekilde temizleme, Ağzı biraz su ile çalkalama, ve Diş fırçasını temizleyerek yerine yerleştirme.

Kapsam Öğrencilere kazandırılması düşünülen bilgiler Öğrencilerin önceden belirlenmiş olan davranışları kazanmaları için verilmesi gereken içerik (konular, kavramlar, yasalar, vs..)

Eğitim Durumları (Öğrenme – Öğretme Etkinlikleri) öğrenme yaşantıları, öğretim yöntem ve teknikleri Hedef olarak ifade edilen özelliklerin bireyde oluşabilmesi için gerekli öğrenme yaşantılarını oluşturacak ortamın düzenlenmesi, bu amaçla geçerli öğretim yöntem ve teknikleri ile eğiti araç-gereç ve materyallerinin belirlenmesi ve bunlardan yararlanılmasıdır.

Değerlendirme Ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak, ölçülen nitelik hakkında bir değer yargısına varma sürecidir. Ölçme, herhangi bir niteliği gözlemek ve gözlem sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etmektir. Değerlendirmenin güvenilir ölçme sonuçlarına dayanması, geçerli bir ölçütle yapılması, değer yargısına ulaşma işlemlerinde yanlışlık bulunmaması doğru bir değer yargısına ulaşmak için gereklidir.

Kaynaklar Nevin Saylan (2010). Eğitim Bilimine Giriş. Anı Yayıncılık: Ankara Alipaşa Ayas, Muammer Çalık, Durmuş Ekiz, vd. (2010). Ders Notları