KEKELEME ( DİSFEMİ )

Kekeleme neye diyoruz? Ses ya da hece yinelemeleri ya da uzatılması Sözcüklerin parçalanması Duyulabilir ya da sessiz bloklar Dolambaçlı yoldan konuşma Sözcükleri aşırı bir fiziksel gerginlikle söyleme Konuşmanın akıcılık ve zamanlama açısından bozuk olması

Kekeleme Yaş Aralığı ve Cinsiyet Genellikle 2-7 yaşları arasında başlar. 3-4 ve ya 3-5 yaşları arasında doruğa ulaşır. Erkek çocuklarda görülme sıklığı kız çocuklara göre daha fazladır. 2-5 yaş arasındaki çocukların yaklaşık %25 i gelişimin bir aşamasında kekeler.

Kekeleme Belirtileri Ses yüksekliği Perde değişiklikleri Çocuktaki korkak ve ürkek görüntü Kelimelerin bitirilmeden bırakılması Seslerin olağan dışı uzamaları Düzensiz solunum,karasız konuşmaya bağlı olarak kelimelerden tuhaf vurguların ortaya çıkması

Kekemeliğin şiddeti her zaman aynı olmaya bilir Kekemeliğin şiddeti her zaman aynı olmaya bilir. Zaman içinde ve duruma bağlı olarak şiddetinde artma veya azalma olabilmektedir. Strese bağlı olarak kekemelik artar. Genellikle kekeleyen kişiler şarkı söylerken veya yalnız başına konuştuklarında kekelemezler. Kekemeliğin aşırı olduğu durumlarda; kişi konuşurken elini dizine veya masaya vurma, ayağını yere vurma, göz kırpıştırma, kafa sallama gibi bedensel hareketlerde de bulunabilmektedir. Kekemeliğin %90 geçici olmakla beraber %10 kadarı kalıcı olabilir.

Kekeleme Nedenleri Yangın, deprem,sel gibi afetler Travmatik Yaşantılar ve Korkular Yangın, deprem,sel gibi afetler Hayvandan korkma ( genelde kedi ve köpek) Tüp patlaması, bina çökmesi gibi olaylar Trafik kazaları Ateşli hastalık ve ameliyatlar Bir kavgaya tanık olma Sesle korkutulma

Aile İçi Sorunlar Evdeki kavgalar ve huzursuzluklar Çocuğa uygulanan şiddet Anne-baba arasındaki şiddet

Aile fertlerinden birinin ölümü Boşanma nedeniyle anne-babadan ayrılma Kayıp ve ayrılık Aile fertlerinden birinin ölümü Boşanma nedeniyle anne-babadan ayrılma Ani seyahatler nedeniyle ayrılık Evcil hayvanın ölümü veya hayvandan ayrılma

Baskıcı, aşırı disiplinli aile tutumları Aşırı koruyucu aile tutumları Hatalı anne-baba tutumları Baskıcı, aşırı disiplinli aile tutumları Aşırı koruyucu aile tutumları Alaycı, aşağılayıcı aile tutumları

Çocuklarda görülen psikolojik kökenli kekemelik, çocuğun çevresindeki kişilerin yanlış tutumlarıyla iyice kuvvetlenebilir ve pekişebilir. Anne-baba bu konuda dikkatli davransa bile, çocuğun etkileşimde olduğu diğer aile bireyleri, okul arkadaşları, öğretmenleri ve komşuların yaptığı hatalar nedeniyle çocuğun kekemeliği artabilir veya kekemelik nedeniyle başka sorunlar ortaya çıkabilir.

Kekemelik nedeniyle ortaya çıkabilen diğer sorunlardan bir kaçını şöyle ifade edebiliriz; Özgüven eksikliği Başarısızlık kaygısı Çeşitli korkular Okul başarısızlığı İçe dönük olma Değersizlik hissi Depresyon

Kekeleme Türleri Klonik Kekemelik: Spazmodik (hızlı ) olarak harf ya da hece yinelenir. Tonik (sürekli ) Kekemelik: Sesin kesilmesidir. *düzensiz nefes alış* Diğer Kekemelikler Palialik kekemelik: söylenecek kelime ile ilişkisi olmayan harf tekrarı Atonik kekemelik :ses çıkarmanın aniden kesilmesi

Kekemeliğin Gelişim Evreleri Birinci evre (2-6 yaş): En belirgin özellik birbiriyle bağlantısı olmayan tekrarlardır.Uzatmalar ve zorlanmalar da mevcuttur. İkinci evre (6-8 yaş ve bazı yetişkinler) : Konuşmacının konuşma güçlüğü kronik hale gelmiştir. Kelimelerin parçalanması en belirgin özelliktir.

Üçüncü evre ( 8 yaştan yetişkinliğe kadar):En yüksek oran ergenlikte görülür.Kekemeliği olan kişilerin konuşma problemlerinin zor olduğunu tanımladıkları durumlarda başladığı bildirilmiştir. (Yabancılarla konuşmak gibi…) Dördüncü evre (10 yaşından yetişkinliğe kadar): Konuşma güçlükleri süreğendir.Konuşmalarında tıkanma,tekrar ve kendi kendilerini bölme vardır.Yoğun endişe,kaygı ve korku duyguları tarzlarına yönelmiştir.

Kekemeliğin Tedavi Metotları Hastanın düzenli bir şekilde nefes alıp vermesi hakkında temrinler yaptırılarak,konuşma organının doğru çalışmaya alıştırılması ile uğraşılmalıdır. Hastanın iradesi kuvvetlendirilmeli;hastanın kendi nefesine ve kendi kuvvetlerine güvenmesi telkin edilmeli,hastanın doğru ve düzgün konuşamayacağı hakkında kökleşmiş bir kanaati varsa bu fikir ve bu kanaatten kurtulması için ona ısrarlı tesirler ve telkinler yapılmalıdır.

Kekemelik tablosuna göre hangi sesler üzerinde durulması gerektiği belirlenmeli,bu sesler için hasta maksada göre seçilmiş ve tertiplenmiş kelimeler üzerinde çalıştırılmalıdır. Bu çalışmalar hastaya, psiko-fizik varlığının kendisinin çabalarıyla düzeleceği fikrini vermekle,aynı zamanda reflekslerine hakim olması ve gereğine uygun davranması istenmelidir.

Hastaya konuşurken enerji kaybettiren lüzumsuz hareketlerden sakınması,kuvvetlerini hesaplı kullanması tavsiye edilmelidir. Davranış düzeltmesini,nefes alıştırmaları,gevşeme teknikleri konuşma terapisi(konuşmanın yavaşlaması,başlangıcının kolaylaştırılması,ses düzeyi kontrolü) yapılmalıdır. Bazı vakalarda ilaç tedavileri faydalı olmaktadır.

Kekeleyen Çocukta Dikkat Edilmesi Gereken Konular Çocuk konuşurken konuşması düzeltilmemelidir. Konuşmasını dinlerken sabırsız ve sinirli davranmamalı,başka şeylerle ilgilenilmemelidir. Konuşmasıyla alay edilmemeli, çocuk küçümsenmemelidir. Konuşmaları taklit edilmemeli, başkalarının taklit edilmesi önlenmelidir.

Dikkatini konuşmasına vermesi engellenmelidir,sık sık konuşturmak,güzel konuşmasını öğretmeye çalışmak gibi davranışlar,konuşma sorununun altını çizeceği için kekemeliği artırır. Kendine güven kaybını önlemek için diğer alanlarda yaptığı olumlu şeyler övülmeli,küçük sorumluluklar vererek yaptıkları onaylanmalıdır. Anne-baba olarak aşırı baskıcı ve koruyucu tutumlardan uzak durulmalıdır.

Çocuk,kardeşlerle ve diğer çocuklarla kıyaslanmamalıdır. Çocuk sık sık eleştirilmemeli ve azarlanmamalıdır. Heyecanlandığı durumlarda sakinleştirilmeye çalışılmalıdır. Başkalarına onun yanında kekemeliğinden söz edilmemelidir.