İŞ HUKUKU İŞÇİNİN DİNLENME YÖNÜNDEN KORUNMASI ALİ FIRAT MİTİL

DİNLENME HAKLARI NEDİR? Şüphesiz bir insanın çalıştığı ölçüde dinlenme hakkı da esastır. İnsanların fizyolojik ve sosyal varlık olarak bir takım ihtiyaçlarını karşılamaları gerekmektedir. Bu nedenle çalışan bir işçinin,çalıştığı ölçüde dinlenmeye de hakkı vardır. Çünkü sağlığını, işgücünü koruması ve yenilemesi amacıyla, günlük, haftalık ve yıllık çalışma sürelerinde dinlenmesi gerekir.

Çalışanlara dinlenme hakkı tanınmasındaki amaç, çalışanın dinlenme sürelerinde kendisinin ve ailesinin geçim kaynağı olan ücretini almaya devam etmesidir. Gerçekten dinlenme süresinde iççi ücret alamazsa, uğradığı maddi kaybı gidermek için uğraşacağından, kendisine tanınan dinlenme hakkı ile sağlanması amaçlanan, sağlığını ve işgücünü koruması gerçekleşmeyecek, böylece çalıştığı dönemdeki verimi de olumsuz etkilenecektir.

ARA DİNLENME HAKKI Ara dinlenmesi günlük çalışma sürenizin ortalama bir zamanında verilen ve süresi çalıştığınız yerin geleneklerine ve işin gereğine göre ayarlanan dinlenme süresine verilen addır. Günümüzde işyerlerinde uygulanan ve öğle yemeği molası, çay molası ya da sigara molası vb. isimlerle adlandırılan dinlenme zamanlarının tümü ara dinlenmesi olarak nitelendirilebilir.

ARA DİNLENME SÜRELERİ ; - dört saat veya daha kısa ise on beş dakikadan, - dört saat ile yedi buçuk saat arasında ise (yedi buçuk saat dahil) yarım saatten, - yedi buçuk saatten fazla ise bir saatten, daha az olmamalıdır.

İŞÇİLERİN “dinlenme hakkı” ANAYASA İLE GÜVENCE ALTINA ALINMIŞ HAKLARDANDIR. ANAYASAMIZA GÖRE; Küçükler ve kadınlar ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar. Dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.

ANAYASAL BİR HAL OLAN DİNLENME HAKKINDAN VAZGEÇİLEMEZ ANAYASAL BİR HAL OLAN DİNLENME HAKKINDAN VAZGEÇİLEMEZ. AYRICA YASAL ZORUNLULUĞUN ÖTESİNDE ; - Çalışanları yorgunluk ve onun beraberinde getireceği dikkatsizlik sonucu uğrayabilecekleri iş kazalarından korumak, - İşçinin bedensel ve ruhsal olarak iyiliğinin devamını sağlamak, - İş tatminini artırmak, - İşçinin sosyal yaşama da katılımını sağlamak - İş veriminin azalmasına engel olmak - İşin kalitesinin düşmesini önlemek vb. bir çok sebeple, işçinin yıllık izin, hafta tatili , bayram tatili haklarını ve gün içinde ara dinlenmelerini tam olarak kullanabilmesi gereklidir .

ARA DiNLENME SÜRELERiNiN TAYiNi Ara dinlenmesinin kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkıyla ilgilidir, işçilerin tamamı aynı anda ara dinlenme zamanını kullanılabileceği gibi, belli bir plan dahilinde sırayla kullanmaları da mümkündür.”

İŞÇİ ARA DİNLENEME ZAMANINDA SERBESTTİR. İşçi, ara dinlenme saatinde tamamen serbesttir. Bu süreyi işyeri içinde ya da dışında geçirebilir. İşyerinde geçirmesi halinde bu süre içinde çalışmaya devam etmesi durumunda ara dinlenmesi verilmemiş sayılır. Ancak işçi işyerinde kalsa bile, ara dinlenmesi süresini serbestçe kullanabilir, bu süre içinde çalışmaya zorlanamaz.”

GÜNLÜK 11 SAATİ AŞAN ÇALIŞMALAR İÇİN Uygulamada yedi buçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. İş Kanununun 63’üncü maddesi hükmüne göre, günlük çalışma süresi 11 saati aşamayacağından, 68’inci maddenin belirlediği yedi buçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az 1 saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok 11 saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla günde 11 saate kadar olan çalışmalar için ara dinlenmesi en az 1 saat, 11 saat ve daha fazla çalışmalarda ise en az 1,5 saat olarak verilmelidir

YILLIK İZİN HAKKI İşe başladığınız tarihten itibaren, deneme süreniz de dâhil en az bir yıl çalışmanız halinde yıllık ücretli izne hak kazanırsınız. Ancak ardı ardına ya da farklı tarihlerde aynı işverene ait değişik işyerlerinde çalışmış iseniz, yıllık izne hak kazanmanız için gerekli olan bir yıllık süreyi hesaplarken bu işyerlerinde geçen hizmet sürelerinizi toplamanız gereklidir. Yıllık izin süreleriniz, işyerindeki kıdeminize göre hesaplanır. Eğer işyerinizde; - bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dâhil) hizmetiniz varsa yıllık izin süreniz 14 günden; - beş yıldan fazla on beş yıldan az hizmetiniz varsa 20 günden; - on beş yıldan fazla hizmetiniz varsa 26 günden az olamaz.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.