SKOLYOZ VE HEMŞİRELİK BAKIMI Hem. Mine ÜNLÜ Sağ. Memuru Mücahit DEMİR 4. Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği Sağlık http://hastaneciyiz.blogspot.com Slayt Arşivi:

SKOLYOZ Omurganın sağ ya da sola doğru eğriliğine Skolyoz denir. Omurganın boyun, sırt ve bel bölgelerindeki açılanmalar fizyolojik, yana doğru olan açılanmalar ise patolojiktir, ve vertebralardaki rotasyonla birliktedir. Bu nedenle, eğilmelerin ilerlemesiyle vertebralarda yapısal değişiklikler oluşur. Torasik vertebraların rotasyonu, göğüs kafesindeki deformiteyi oluşturur. Radyografiyle saptanan yana eğilme 10 derecenin üzerinde ise Skolyoz olarak kabul edilir.

Skolyoz çeşitli hastalıklar ( nöromüsküler hastalıklar, vertebral hastalıklar, raşitizm vb. ) nedeniyle gelişebilirse de skolyozun en sık görülen şekli İdiopatik Skolyozdur. İdiopatik Skolyoz genellikle adölesan yaştaki sağlıklı kişilerde görülür. Nedeni belli değildir. Kızlarda, erkeklerden 10 kat daha fazla görülür. Kızlarda görülen İdiopatik Skolyoz genellikle 10 yaştan sonra başlar. Sıklıkla sağ torasik eğrilik tipinde bir skolyoz olur.

TEDAVİ Eğriliğin yeri, kapadığı vertebra sayısı ve hastanın kemik yaşına göre belirlenir. Adölesan İdiopatik Skolyozunda 20 derece’nin altındaki eğrilikler, 6 ayda bir çekilen X Ray grafileriyle izlenir. Eğrilikte artma görülürse korse kullanılmaya başlanır. Yaygın olarak kullanılan üç tip korse vardır. Milwaukee, Boston ve Lyon korseleri. Genellikle Milwaukee korse kullanılır. 20 İle 40 derece arasındaki eğrilikler için korse kullanımı ile ideal bir yöntemdir. 40 ile 60 derece arasındaki eğriliklerde korse ya da cerrahi girişim, 60 derece’nin üzerindeki eğrilikler ise cerrahi girişimle tedavi edilirler.

Vertebra cerrahisi uygulanan hastalarda sık karşılaşılan hemşirelik tanıları Etkisiz solunum şekli Ağrı Vücut gereksiniminden az beslenme Enfeksiyon riski Sıvı volüm eksikliği Deri bütünlüğünde bozulma riski Fiziksel harekette bozulma Periferal nörovasküler disfonksiyon riski Trombofilebit riski Beden imajında bozulma

1. Etkisiz Solunum Şekli Amaç Solunum sayısını 12-28/ dk ve oskültasyonla akciğer seslerinin normal olması, ateşin olmaması ile akciğer perfüzyonunun ve ventilasyonun sağlanması

1. Etkisiz Solunum Şekli Girişimler Ameliyat sonrası ilk 72 saat boyunca akciğerlerin durumu değerlendirilmelidir. Eğer yüzeyel solunum, göğüste ağrı, hemoglobin düzeyinde ve vücut ısısında düşme gözlenirse daha uzun süre tanılamaya devam edilir. Egzersiz öncesi önerilen ilaçlar verilir. Göğüs ya da abdominal bölgedeki insizyonları desteklenerek ve oluşabilecek problemler hastaya anlatılarak pulmoner hijyen sağlanır. Solunum-öksürme egzersizleri ve spirometre kullanımı ilk 24-48 saat içinde 1-2 saat ara ile, daha sonra hasta a yağa kalkana kadar 2-4saat ara ile uygulanır.

2. Ağrı Amaç Ağrıyı azaltan ya da arttıran aktivitelerin tanımlaması, ağrının azaldığını ve rahatladığını ifade etmesi

2. Ağrı Girişimler Ağrı düzeyi belirlenerek pozisyon değiştirme,ortamı havalandırma,dikkati başka yöne çevirme,( kitap okuma, tv seyretme gibi…) Çocuklarda deformitelerin düzeltilmesi için kullanılan korse ağrıyı arttırabileceğinden aralıklı ve yavaş yavaş korse giydirme programı uygulanır. Hasta kontrollü analjezi PCA uygulaması ile ameliyat sonrası ağrı kontrolü sağlanır.has ta ağızdan beslenmeye başladığında oral analjeziklerle devam edilir.

3. Enfeksiyon Riski Amaç Enfeksiyon belirtilerinin olmaması, ıv kateter ya da insizyon ve hemovac giriş bölgesin de eritem, ödem, sıcaklık artışı, pürülan akıntı olmaması, açık sarı idrar çıkarması.

3. Enfeksiyon Riski Girişimler Iv kateter insizyon ya da hemovac giriş bölgesi eritem, ödem, sıcaklık, pürülan akıntı yönünden kontrol edilir. Hayati belirtiler takip edilir. Gerekirse yara ve kan kültürü alınır. Üriner enfeksiyon belirti ve bulguları gözlenerek hastaya öğretilir. Üriner enfeksiyonu önlemek için, foley kateter varsa bakımı yapılarak hastanın günde 2000-3000 ml mai alması sağlanır. Hekim direktifi ile antibiyotikler uygulanır.

4. Sıvı Volüm Eksikliği Amaç Sıvı volümünün normal düzeylerde tutulması, hemoglobinin > 10 ve htc > %30 olması, pansumanda kanama olmaması, hemovac drenajının 100ml/ 4saat olması. Girişimler Hayati belirtiler stabil olana kadar 15dk ,da ha sonra 2 saatte bir kontrol edilir. Hemovac drenajı ve pansuman kanama açısın dan kontrol edilir.aşırı kanama varsa hekime haber verilir. Kan laboratuar sonuçları kontrol edilerek gerekirse direktif ile kan transfüzyonu uygulanır.

5. Deri Bütünlüğünde Bozulma Riski Amaç Bası yaralarına neden olan faktörlerin tanımlanması,oluşumunun önlenmesi. Girişimler Cilt,giysiler ve yatak takımları temiz ve kuru tutulur. Saatte bir pozisyon değiştirilir Basınç bölgelerine hafif masaj uygulanır. Basınç bölgeleri kızarıklık yönünden gözlenir Yeterli sıvı alımı ve beslenmesi sağlanır.

6. Fiziksel Harekette Bozulma Amaç Eklem açıklığının normal olarak sürdürülmesi Fiziksel harekette artma olduğunu göstermesi.

6. Fiziksel Harekette Bozulma Girişimler Kontraktür, venöz staz, pnömoni,bağırsak ve üriner boşaltım değişiklikleri,deri bütünlüğünde bozulma gibi hareketsizliğe bağlı gelişebilecek komplikasyonlar günlük olarak gözlenir. Günde en az 4 defa pasif eklem açıklığı egzersizleri rom uygulanır. Tolore ettikten sonra yavaş yavaş aktif rom egzersizlerine başlanır. 2 saatte bir pozisyon değiştirilir,pozisyon değiştirirken vücut boşlukları küçük yastıklarla desteklenir.

7. Periferal Nörovasküler Disfonksiyon Riski Amaç Üst, alt ekstremitelerde ve sfinkter tonüsünde hareket ve hissin ameliyat öncesi gibi olması.

7. Periferal Nörovasküler Disfonksiyon Riski Girişimler Rektal tonüs,her vardiya değişiminde rektal muayene yolu ile anal sfinkter kas gücüne bakılarak ya da rektal spozituvar uygulamaları ile kontrol edilir. Periferal nörovasküler fonksiyon bozukluğu belirtisi yoksa,hastayı rahatlatıcı girişimler uygulanır ve tanılama her 30dk.da bir tekrarlanır Tanılamada normal bulgular elde edilmesine rağmen hasta hala şikayet ediyorsa hekime haber verilir.

8. Trombofilebit Riski Amaç Alt ekstremitelerden yeterli venöz dönüşün olması, trombofilebit belirtilerinin (bacaklarda hassasiyet,kızarıklık , ateş vb) olması. Girişimler Alt ekstremiteler trombofilebit belirti ve bulguları açısından kontrol edilir. Aktif ve pasif eklem açıklığı egzersizleri yaptırılır Tromboemboli çorabı giydirilir ve hastaya nasıl uygulayacağı öğretilir. Direktif ile antikoagülan tedaviye başlanır.

9. Beden İmajında Bozulma Amaç Beden imajına uyum sağladığını ifade etmesi Girişimler Aşırı beklentileri tanımlamak,tedavi sonucu hayal kırıklıklarını azaltmaya yardımcı olur. Hasta diğer hastalarla ve sağlık ekibi üyeleriyle beden imajındaki değişimleri ifa de etmesi için cesaretlendirilir ve beden imajıyla ilgili olumlu tutumları desteklenir. Fiziksel görünümü düzeltme girişimlerinde yardımcı olunur.

Ameliyat Öncesi Ameliyat Sonrası

Sağlık http://hastaneciyiz.blogspot.com Slayt Arşivi: