TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI Ercan DURGUN Gelir İdaresi Grup Başkanı

Transfer Fiyatlandırması – Nedir? Transfer fiyatlandırması, birbiriyle bağlı şirketlerin kendi aralarındaki mal ve hizmet alım ve satımlarında veya benzeri ticari işlemlerinde uyguladıkları fiyatlardır.

Transfer Fiyatlandırması – Nedir? Dünya’nın farklı bölgelerinde yerleşmiş olan aynı grubun birimleri arasında alınıp satılan mal, hizmet ve varlıklara uygulanan fiyat, Bir işletmenin gelir-gider veya kar paylaşımı olarak bağıntılı olduğu, kar paylaşımı açısından aynı çıkar birliğine dahil olan, ana şirket veya alt şirketlerle veya yönetim ve denetimi itibariyle hakim durumda olduğu ortaklık, iştirak ve şubeleriyle karşılıklı olarak mal ve hizmet sunumunda uygulanan fiyatlamadır.

Transfer Fiyatlandırması - Tarihçe 1900 başlarında ABD’de start aldı, OECD tarafından geliştirildi. OECD’nin Transfer Fiyatlandırması Rehberi ilk olarak 1979 yılında yayınlanmıştır. ABD hariç gelişmiş ülkeler OECD sistemini uygulamaktadır. OECD, 2000’de küresel vergi işbirliğine doğru, zararlı vergi uygulamalarını belirleme ve gidermek amacıyla ilerleme raporunu hazırladı.

Transfer Fiyatlandırması – Neden? Dünya ticaretinin %60’ından fazlasının çok uluslu şirketler arasında gerçekleşmesi konunun önemini bir kat daha arttırmıştır. Transfer fiyatlandırması çifte vergilendirme arasında yakın ilişki vardır. Birindeki yanlışlık diğerindeki riski artırır.

Transfer Fiyatlandırması – Neden? Bir araştırmaya katılanların %97’si gelecek iki yıl içinde karşılaşacakları en önemli sorunun transfer fiyatlandırması olduğunu düşünüyor.

Transfer Fiyatlandırması - Amaç Genel olarak; Vergileme ile ilgili amaçlar Şirket yönetimiyle ilgili amaçlar Uluslar arası amaçlar

Transfer Fiyatlandırması - Amaç Vergisel amaçlar; Küresel karı maksimize etmek, Dış ticaret vergilerini düşürmek, İhracatta fazla vergi iadesi almak, Stopaj matrahını gizlemek/azaltmak, Dış ticaret ve kâr transferi engellerini aşarak vergi yükünü azaltmak.

Transfer Fiyatlandırması ve KVK Dünyada kabul görmüş fiyatlandırma yöntemleri tanımlanmakta ve OECD modeline uyum sağlanmaktadır. Örtülü kazanç dağıtımına ilişkin esaslar somut ilkelere bağlanmaktadır. (İlişkili kişi, emsallere uygunluk ilkesi...)

Transfer Fiyatlandırması - Kapsam Mal Gayrimenkul Hisse Haklar Hizmet (danışmanlık, finans, kiralama, ücret...)

Transfer Fiyatlandırması - KVK Eski KVK’nda (Md:17) yer alan “örtülü kazanç”, yeni KVK’nda (Md:13) “transfer fiyatlandırması yoluyla dağıtılan kazançlar” ile değiştirilmiştir. Örtülü kazanç kavramı, uluslar arası kabul gören OECD düzenlemeleri çerçevesinde daha kapsamlı ve açık olarak tanımlanmıştır.

Transfer Fiyatlandırması - Yasal Özetle; Kurumların, “emsallere uygunluk ilkesi” ne aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal teslimleri veya hizmet ifalarından doğan kazanç, bu yolla dağıtılmış sayılır.

Transfer Fiyatlandırması - Yasal Zararlı vergi rekabetine yol açtığı kabul edilen ülkelerde veya bölgelerde bulunan kişilerle yapılan işlemler de ilişkili kişilerle yapılmış işlem sayılır. Dağıtılan kazanç, o hesap dönemi sonu itibariyle elde edilmiş kar payı sayılır ve hem KV’ne hem de temettü stopajına tabi tutulur.

Transfer Fiyatlandırması - Yasal -Alım-satım, -imalat ve inşaat, -kiralama, kiraya verme, -ödünç para alınması ve verilmesi, -ikramiye, ücret vb ödemeleri gerektiren işlemler de mal veya hizmet alım-satımıdır.

Transfer Fiyatlandırması - Yasal İlişkili kişi; Kurumların kendi ortakları, Kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi ve kurumlar, İdaresi, denetimi ve sermayesi bakımından dolaylı-dolaysız bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu kişi ve kurumlar, Ortakların eşleri, ortaklarının veya eşlerinin üstsoy ve altsoy ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları.

Transfer Fiyatlandırması - Yasal Bakanlar Kurulunca vergi cenneti ilan edilen ülkelerde veya bölgelerde bulunan kişilerle yapılmış işlemler ilişkili kişilerle yapılmış sayılır. Bakanlar Kurulu bu ülkeleri seçerken Türk Vergi Sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde vergilendirme yapılıp yapılmadığına bakacaktır.

Transfer Fiyatlandırması - Yöntem 1- Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi: Fiyatın, aralarında ilişki bulunmayan kişilerle olan aynı mahiyetteki işlemlerde uygulanan piyasa fiyatı karşılaştırılarak tespit edilmesi, 2- Maliyet Artı Yöntemi: İşleme konu mal veya hizmetin maliyetine, makul bir kar payı eklenerek fiyatın belirlenmesi, 3- Yeniden Satış Yöntemi: Mal veya hizmetin, herhangi bir ilişki bulunmayan kişilere satılması halinde uygulanacak fiyattan makul bir brüt satış karı düşülerek bulunmasıdır.

Transfer Fiyatlandırması - Yöntem 4- Mükellefçe Belirlenecek Yöntem: Uygun fiyata yukarıdaki yöntemlerden herhangi biriyle ulaşma imkanı yoksa, mükellef işlemlerinin mahiyetine göre başka bir yöntem kullanabilir. 5-Maliye Bakanlığı ile Birlikte Belirlenecek Yöntem: Mükellefler fiyat ve bedelin tespitine ilişkin yöntemi Maliye Bakanlığı ile anlaşarak da belirleyebilir. Ancak bu yöntemden üç yıl süre ile vazgeçemez.

T F – Diğer Yöntemler İşlemsel kar yöntemleri, kontrollü belli bir işlemde doğacak fiyat yerine karı incelemekte ve karşılaştırma kârlar arasında yapılmaktadır. OECD Rehberinde belirtilen işlemsel kar yöntemleri şunlardır: Kar Bölüşüm Yöntemi İşlemsel Net Kar Marjı Yöntemi

T F – Kar Bölüşüm Yöntemi İlişkili kuruluşların kontrollü işlemler neticesinde elde ettikleri karı tanımlayıp, piyasa koşullarında düzenlenmiş bir sözleşme mevcudiyeti varsayımına göre dağıtımıdır. Karşılaştırılabilir işlemlerin olmaması ve gayri maddi varlıkların bulunması hallerinde bu yöntem kullanılır.

TF – İşlemsel Net Kar Marjı Mükelleflerin kontrollü bir işlemde, uygun bir baza dayalı olarak elde ettiği göreceli net kar marjını inceler. Bu yöntem, doğrudan ve dolaylı maliyetlerin indirilmesinden sonra elde edilen faaliyet karını, satışlara, maliyetlere, varlıklara ve benzeri mali büyüklüklere oranlayarak elde edilen kar düzey göstergelerini esas almaktadır.

Transfer Fiyatlandırması - Yasal Transfer fiyatlandırılması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç, maddedeki şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı, (dar mükellefler için) ana merkeze aktarılmış tutar sayılır. Örtülü kazanç dağıtımı yapan kurum nezdinde tarhiyat yapılacağından, örtülü kazancın dağıtıldığı karşı taraf nezdinde de gerekli düzeltme yapılır.

T F - Dokümantasyon Emsallere uygun fiyat veya bedellerin tespitinde; - yöntemin seçimine ve - tüm fiyat hesaplamalarına ait kayıt, cetvel ve belgelerin saklanması zorunludur. Bu hesaplama ve belgeler, yöntemin seçilme gerekçelerini açıklayan en önemli unsurlardır.

Örtülü Kazanç Dağtımı-KVK 17 Eski müessese; 1- Çağdaştı, aradan geçen 57 yıl boyunca değişikliğe bile uğramadı, 2- İyi anlaşılamadı, güncelleştirilemedi ve TF düzenlemesi ile dünya ortak dilinin kullanılması ihtiyacı doğdu.

Örtülü Kazanç & TF - Karşılaştırma Örtülü kazanç dağıtım hükümleri “şirket” lerin ilişkili kişilerle işlemlerini kapsıyordu. Transfer Fiyatlandırması Tüm gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin ilişkili kişilerle olan işlemleri konu edilmektedir.

Örtülü Kazanç & TF - Karşılaştırma “emsaline nazaran göze çarpacak derece” ilkesi öngörülmüştür. Transfer Fiyatlandırması “emsaline uygunluk ilkesi” getirilmiş ve tanımlanmıştır.

Örtülü Kazanç & TF - Karşılaştırma işlemlerin emsaline uygun olduğunu göstermek konusunda mükellefin bir zorunluluğu bulunmamakta idi. Transfer Fiyatlandırması Yöntemler açıklanmakta ve ispat külfeti mükellefe aktarılmaktadır.

Örtülü Kazanç & TF - Karşılaştırma İlişkili kişi tanımı yapılmıştır. Transfer Fiyatlandırması İlişkili kişi tanımı korunmakta, vergi cennetleri ile yapılan tüm işlemler ilişkili kişilerle yapılmış sayılmakta.

Örtülü Kazanç & TF - Karşılaştırma Alım, satım, imalat, inşaat ve hizmetler, kiralama, kiraya verme, ödünç para alma, verme ve ücret ödemesi gerektiren hizmetler Transfer Fiyatlandırması Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama veya kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret vb ödemeler

Örtülü Kazanç & TF - Karşılaştırma Kurum kazancının tespitinde gider yazılamamaktadır. Başkaca bir düzenleme mevcut değildi. Transfer Fiyatlandırması Bu yolla dağıtılan kazançlar kurum kazancının tespitinde gider yazılamayacak, örtülü dağıtılan kazanç “kar payı” dağıtımı kabul edilmektedir.

Örtülü Kazanç & TF - Karşılaştırma Fiyat tespitinde uygulanacak yöntem ve idare ile anlaşma konusunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Transfer Fiyatlandırması Yöntem konusunda önceden Maliye Bakanlığı ile anlaşma yapmak mümkün olmuştur.

Örtülü Kazanç & TF - Karşılaştırma İşleme taraf kurum nezdinde bir düzeltme kaydı yapılmaz. Transfer Fiyatlandırması Maddede sayılan şartlar dahilinde diğer mükelleflerin kayıtlar düzeltilir.

Örtülü Kazanç & TF - Karşılaştırma Yasal boşluk ve belirsizliklerle idareye/inceleme elemanına geniş insiyatifler verilmekteydi. Transfer Fiyatlandırması Söz konusu belirsizlikler giderilmiş olup, globalde mükellefe geniş hareket serbestisi getirilmiştir.

Kısa...Kısa...Kısa... Hangi mükellefler kapsama dahildir? Kurumlar vergisi mükellefleri Gelir vergisi mükellefleri

Kısa...Kısa...Kısa... Taraflardan biri yurt içinde de olsa TF’na konu olur mu? EVET

Kısa...Kısa...Kısa... Emsallere uygun fiyat/bedele nasıl ulaşılır? Öncelikle mükellefin ilişkisiz kişilerle yaptığı işlemlerde kullandığı fiyat/bedel yani iç emsal karşılaştırmaya esas alınır.

Kısa...Kısa...Kısa... Emsallere uygun fiyat/bedele nasıl ulaşılır?... Bu şekilde fiyat ya da bedel tespit edilemez ya da güvenilir bulunmaz ise benzeri nitelikteki mükellef ya da kurumların işlemleri yani dış emsal karşılaştırmada esas alınır.

Kısa...Kısa...Kısa... Hem iç hem de dış emsalin bir arada kullanılması mümkün mü? Amaç emsallere uygun bedeli en doğru ve güvenilir şekilde tespit etmektir.

Kısa...Kısa...Kısa... Hangi belgeler saklanacaktır? Yöntem ve bedelin tespitine ilişkin tüm dokümanlar. Ayrıntılı açıklamaların Genel Tebliğ ile duyurulması beklenir.

Kısa...Kısa...Kısa... VUK’nun genel ceza hükümleri Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımının yaptırımı nedir? VUK’nun genel ceza hükümleri

Kısa...Kısa...Kısa... Mümkün görünmüyor. Farklı görüş ??? Aynı yıl içinde birden fazla yöntem kullanılabilir mi? Mümkün görünmüyor. Farklı görüş ???

Kısa...Kısa...Kısa... Mümkün görünmüyor. Farklı görüş ??? Yurt içinde ve dışında farklı yöntemler uygulanabilir mi? Mümkün görünmüyor. Farklı görüş ???

Kısa...Kısa...Kısa... Maddede sayılan yöntemler arasında öncelik sıralaması var mıdır? Hayır. Her üç yöntemden hangisi işlemin niteliğine uygun ise o kullanılır.

Kısa...Kısa...Kısa... Hangi hallerde maddede sayılan yöntemler dışında bir yöntem kullanılabilir? Sayılan yöntemlerden hiç birisi uygulanamıyorsa yani bu yöntemlerle anlamlı sonuca varılamıyorsa, mükellef kendi belirleyebileceği ve daha doğru sonuç verdiğine inandığı bir yöntemi de uygulayabilir.

Kısa...Kısa...Kısa... Hukuki tereddütler ??? TF mantığına göre EVET Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı sonunda KDV tarhiyatı mümkün müdür? Hukuki tereddütler ??? TF mantığına göre EVET

Kısa...Kısa...Kısa... İki gelir vergisi mükellefi arasında transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı mümkün müdür? Yeni yasa değişikliği taslağı ile GVK’nun 41 inci maddesine eklenecek 5 numaralı bent ile gelir vergisi mükellefleri arasında da geçerli olacaktır.

Kısa...Kısa...Kısa... Bir mükellef nezdinde TF nedeniyle işlem yapıldığında, karşı taraf mükellef nezdinde bir düzeltme yapılacaktır. Bu mükellef bir başka ülkede ise ve düzeltme mümkün olmaz ise ne olur? Çifte vergilendirme söz konusu olur ve önleme anlaşmaları uyarınca işlem yapmak gerekir.

Gelir İdaresi Çalışmaları... Bilgi Donanımı BKK Genel Tebliğ

Gelir İdaresi Çalışmaları... Tebliğde Açıklanması Muhtemel Konular Emsallere uygunluk ilkesine aykırı fiyat veya bedel kavramı, Fiyat veya bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin niteliği, ibraz süre ve şartları,

Gelir İdaresi Çalışmaları... Peşin fiyatlandırma anlaşmaları, (APA) Maddede geçen “işlemin mahiyeti”ne uygunluğun koşulları, İşletme içi ve dışı emsal kavramlarının kullanım esasları, Maliyet artı yöntemindeki “brüt kâr oranı” ile yeniden satış fiyatı yöntemindeki “brüt satış karı” kavramlarının içeriği ve kapsamı,

Gelir İdaresi Çalışmaları...Tebliğ Yurt içi ve yurt dışı için farklı emsal tespit yöntemi uygulanması, Transfer fiyatlandırmasında yaptırım, Mükellefin kendi belirleyeceği “diğer yöntemler”, “Maliye Bakanlığı ile yapılacak anlaşma” nın esas ve koşulları,