MEÜ Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı SUNUM BECERİLERİ Resul BUĞDAYCI MEÜ Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı rbugdayci@mersin.edu.tr rbugdayci@yahoo.com

En çok korkulan 7 şey 1- … 2- Doğal afet/savaş 3- Hastalık ve bir yakının kaybı 4- Böcek 5- Ekonomik sorunlar 6- Yılan 7- Ölüm Sunday Times’ın Araştırması

SUNUM

Oturum Hedefleri Yetişkin eğitim kuramı Olumlu bir eğitim ortamı yaratmak (öncesinde, sırasında sonrasında) Sunum planı hazırlama Slayt hazırlama Sunum becerileri Etkili giriş Sözlü- sözsüz iletişim Sandviç tekniği ile olumlu geri bildirim

Ben de öğretecek miyim? ? ? ? ? ? ? ? ? Öğrenir misiniz Öğrenci mi olacağım Bilmem! Öğrenci olur musun Çok zor... Ama... Belki.... Koşullarıma uyar mı?..... Koşullarınız mı? Ne gibi? Nasıl öğreneceğim, Hangi yöntemlerle Kimden, Kimlerle birlikte, Nerede öğreneceğim Güvenebilir miyim Ben de öğretecek miyim?

Çocuklar Nasıl Öğrenir Pedagoji Yetişkinler Nasıl Öğrenir Androgoji Eğitici yönlendirir Özerk ve kendi kendini yönetebilir Deneyimler az önem taşır Deneyim zengin bir öğrenme kaynağıdır Eğitim için ihtiyaç duymazlar Hedefleri vardır. Ne öğrenmek istediğini bilir Öğrenirler çünkü zorundadırlar Öğrenirler çünkü isterler Sınırlı bir süre için Yaşam boyu Sunum en yaygın kullanılan yöntem Katılımcı yöntemler, Öğrenim rehberleri

1) Özsaygının korunması Yetişkin eğitim kuramı 1) Özsaygının korunması Güvenli ortam saygı, eşitlik, sürpriz yok olumlu geri bildirim Yetişkin olarak kabul edilmek Bireysel ihtiyaçlarının dikkate alınmasını ister Eğitimde söz sahibi olmak Beklenti düzeyleri yüksektir Öğretmen değil yardım eden bir dost ister

Yetişkin eğitim kuramı 2) Deneyim Geçmiş deneyimlerle bağlantı kurulması Yaparak ve yaşayarak öğrenme Pratik sonuçlar çıkarma Yanlışların düzeltilmesi

Yetişkin eğitim kuramı 3) Öğrenme gereksiniminin açıklanması Neden öğrenmesi gerekiyor Amaç ve hedeflerin belirtilmesi Katılımcılar hakkında bilgi toplanması Beklentilerin alınması

Yetişkin eğitim kuramı 4) Öğrenme gereksiniminin hemen karşılanması Konu değil sorun veya yaşam odaklı Örneklerin kendi hayatlarından verilmesi

Yetişkin eğitim kuramı 5) Güdülenme Güvence verilmesi

Olumlu Bir Eğitim Ortamı Yaratmak

Olumlu eğitim ortamı SIRASINDA SONRASINDA Planlama bilgileri ÖNCESİNDE SONRASINDA Planlama bilgileri Kimlere yönelik olduğu Amaç ve hedefleri Katılımcılardan ne beklendiği Nerde ve ne zaman yapılacağı Başarı ölçütünün ne olduğu

Olumlu eğitim ortamı SIRASINDA SONRASINDA Ön hazırlılıklar ÖNCESİNDE SONRASINDA Ön hazırlılıklar Fiziksel mekan Araç gereç Oturma düzeni Yiyecek / içecek Katılımcılar hakkında bilgi Kendini hazırlama

Olumlu bir ortam yaratılması Ama her koşulda ?

Okuyarak %10, Duyarak %20, Yaparak %90 Öğrenme Oranları Yalnızca dinlediklerinde Dinlediklerinde, gördüklerinde Dinlediklerinde, gördüklerinde, tartıştıklarında Dinlediklerinde, gördüklerinde, tartıştıklarında, uyguladıklarında Dinlediklerinde, gördüklerinde, tartıştıklarında, sürekli uyguladıklarında % 10-20 % 30-40 % 50-60 % 70-80 % 80-90 Okuyarak %10, Duyarak %20, Yaparak %90

Bilgi kazanma Davranış değişikliği Problem çözme İletişim becerileri El becerisi Sunum GİA 7 3 2 Küçük Grup Tartışması 5 Oyunlaştırma (Rol Play) 4 8 9 Vaka Çalışması 6 Yetiştiricilik

Sunum hazırlığı giriş Başlık %5-10 Öğrenim Hedefleri Hazırlık Sunumu yapılandırma Giriş Gövde Özet gövde %80-90 özet %5-10

Sunum planı 50 dk a) Giriş 5 dk, kendini tanıtma ve etkili bir giriş b) Oturumun amaç ve hedefleri 2 dk c) Gövde 38 dk d) Özet 5 dk

Kural 1 Sade olsun

Kural 2 Az yazı Az madde işareti

Kural 3 Sınırlı Animasyon En başta ve en sonda olabilir

Kural 4 BILGISAYAR – PROJEKSIYON CIHAZLARINI KULLANMANIN OLUMLU YANLARI NELERDIR? •SUNUMLARDA YAZI, ŞEKIL, GRAFIK, VIDEO GIBI HER ÇEŞIT GÖRSEL NESNEYE YER VERMEK OLASIDIR. •GÖRSEL OBJELER IÇIN GENIŞ KAYNAK SEÇENEKLERI VARDIR. TARAYICIDAN ALINAN, INTERNETTEN INDIRILEN, DIJITAL FOTOĞRAF YA DA VIDEO CIHAZLARINDAN AKTARILAN GÖRÜNTÜLER KOLAYLIKLA SUNUMA EKLENEBILIR. •BILGISAYAR, PROJEKSIYON CIHAZI VE UYGUN PAKET PROGRAMI BULUNMASI TAKDIRDE SUNUM HAZIRLAMA MASRAFSIZDIR. SARF MALZEMESI MALIYETI YOKTUR. •HAZIRLANAN SUNUMDAKI BILGILER KOLAYLIKLA DEĞIŞTIRILEBILIR VE GEREKLI YENI BILGILER EKLENEBILIR. •ARKA PLAN, SLAYT DÜZENI, RENKLENDIRME VE YAZI BÜYÜKLÜĞÜ AÇISINDAN GENIŞ SEÇENEK VE SON ANA KADAR KOLAYLIKLA DEĞIŞIKLIK YAPMA OLANAĞI SUNAR.

Kırmızı üstüne mavi titreşir Kural 5 Kırmızı üstüne mavi titreşir Mavi üzerine kırmızı gözü yorar Beyaz üstüne sarı okunmaz

... renkler

... renkler

Kural 6 FONTLAR Arial Times

Kural 7 Başlık 32-36 punto Önemli nokta veya ara başlık 28 punto Metin 24 punto Alt maddeler 20 İkinci alt maddeler 18 punto

Kural 8 6 satır ve her satırda 6 – 8 sözcük Her slaytda tek mesaj Noktalama işareti kullanma Zemin : Beyaz/açık renk üzerine siyah Zemin Koyu mavi–lacivert üzerine beyaz/sarı

Kural 9 40 dakikaya 20 slayt Slayt atlamamalı Geri dönüş yapma Kısaltma ve sembol kullanma Tablo yerine Grafik daha akılda kalıcı Slayt sırası ezbere bilinmeli

Kural 10 Karmaşık yazı karakteri kullanmayın Yaratıcılık olumsuz sonuç doğurabilir

Kural 11 Okumayı zorlaştırır Arka plan her slaytta aynı olmalı

N E T G Ö R M E A L A N I

Oturum sonunda özet yapıyor musunuz? Kısa, Konunun ana hatları, Etkin katılım, oturum sonunda Uzun-karışık konuda ara özet

Olumlu eğitim ortamı SIRASINDA SONRASINDA AÇILIŞ Tanışma, ısınma ÖNCESİNDE SIRASINDA SONRASINDA AÇILIŞ Tanışma, ısınma Öğrenim hedefleri Kullanılacak araç ve gereçlerin tanıtımı Etkinliklerin açıklanması Soruların yanıtlanması Kurallar sözleşme

Öğre-ni-ci doldurulacak küp değil, ateşlenecek fitildir.

Sunum Başlıyoooor !! Dansını görelim !! Isınma egzersizleri Fiziksel Zihinsel Mesaj içeriyorsa açıklanır Dansını görelim !!

Sunum yapan kendini tanıtmalıdır 1962 Kayseri Doğumlu 1988 Çukurova Üniv Tıp Fakültesi 1993 Çukurova Üniv Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD Halk Sağlığı Uzmanı 1993 Mersin sağlık Müdürlüğü (Şb Md, Md Yrd) 1995 Çukurova Üniv Tıp Fakültesi Biyoistatistik AD 1998 Mersin Üniv Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD Evli ve 2 kızı var Yan Uğraşları Edebiyat… , Satranç …

Ve sunum başladı...

Bir sunumu dinleme/dinlememe kararını ne zaman verirsiniz?

İlk birkaç dakikada !

Olumlu eğitim ortamı SIRASINDA SONRASINDA Etkili giriş ÖNCESİNDE SIRASINDA SONRASINDA Etkili giriş Sözlü-sözsüz iletişim teknikleri Amaç ve öğrenim hedeflerini Farkındalığı artıracak eğitim yöntemleri, grup çalışmaları Özet Eğitim sonrası planlar

Etkili Giriş Önceki konularla bağlantı kurmak Kişisel deneyim paylaşımı Oyun (ısınma egzersizi) Ünlü sözler, atasözleri Video film Fotoğraf

Etkili Giriş Soru-yanıt Beyin fırtınası Vaka çalışması Oyunlaştırma Demonstrasyon (gösterim)

Öğrenim hedefleri Bu oturum sonunda katılımcılar Etkili bir iletişimde gerekli sözlü-sözsüz temel becerileri uygulayacaklar Ses tonunun önemini tanımlayacaklar Doğru “empati” kuracak “Etkin dinleme” yapacak “Ben Dili” ile yanıt verecek Sunum planı yapacak Sandviç tekniği ile olumlu geri bildirim verecek

Olumlu eğitim ortamı SIRASINDA SONRASINDA ÖNCESİNDE SIRASINDA SONRASINDA Sözlü- Sözsüz iletişim teknikleri

Sözlü iletişim teknikleri (%10) İsim kullanma Mizah kullanma Etkin/Olumlu geri bildirim

Etkin Geri Bildirim Tam Zamanında 48

Önce takdir et Sonra düzelt Alkışla

Basmakalıp olma! Aferin İyi iş Çok güzel Olmadı

Tanımlayıcı ol! Problemi sapta Sonucunu sapta Beklentini açıkla! Devam ederse olacakları açıkla!

Sandviç tekniği kullan Önce Takdir et! Sonra geliştir, düzelt! Tekrar takdir et!

Sözlü iletişim teknikleri (%10) Tekrarlayan sözlerden kaçın “anlatabiliyor muyum, hani, yani” Iıııııııı lama yapma

Beden Dili (%60) 1. Doğrudan temas 2. Konuşurken vücut pozisyonu 3. Grup eğitiminde konuşma bölgesi

Beden Dili (%60) 4. Masayı kullanma 5. Konuşurken nereye bakarsınız 6. Rahatlık ve rahatsızlık bulaşıcıdır

7- Göz teması Sözü göz dinler Gözler ve burnu ortalayan temas (3-5’’) Katılımcıları gözünle tara (deniz feneri) Bir noktaya odaklanmak ( - ) Nota bağlanmak ( - )

8- Yüz ifadesi İfadesiz yüz : ilgili ve coşkulu ol Güleryüz Eğiticinin kişiliğine uygun - canlı - çeşitli (ciddi - gülümseyen - soran – güvenli) Ne söylediği değil nasıl söylediği önemli Sunumun etkinliği : mesajın inandırıcılığı

İlginin canlı tutulması Yetişkin dikkati 10 – 12 dakika Konuşmacı 120 – 160 kelime/dakika Yetişkin anlama 400 – 600 kelime/dakika Aradaki boşluklara başka konular girmemeli

İlginin canlı tutulması En dikkatli izlenen şeyler nelerdir?

9-El-Kol Hareketleri Ellerin ön veya arkada birleştirilmesi ( - ) Kolların önde çaprazlanması ( - ) Kollar serbestçe iki yanda ve ( + ) avuç içlerinin görülmesi Jestler – Aynısını sürekli tekrarlama, çeşitlendir - Sözle senkronize et - İlgiyi çekmesin fikre yöneltsin

9-El-Kol Hareketleri Yormamalı Açıklayıcı hareket : ifadeyi açıklamak Güçlendirici hareket : fikir-duygu-sembolize Hazırlayıcı hareket : katılımcıdan tepki almak

10-Güvenlik mesafesini ihlal etme!

10-Güvenlik mesafesini ihlal etme! Güvenlik mesafemizi ortadan kaldıran durumlar *Sarılma, dokunma, yan yana oturma * Polislerin sanığı çok yaklaşarak sorgulaması * Diş hekiminin çok yakın mesafede çalışması * Bir asansördeki sıkışıklık Karşılıklı güven oluştuktan sonra, karşıdaki kişiye dokunmak iletişimi sıcak bir havaya sokabilir

Dikkat ! Konuşurken -Amaçsız - sert hareket yapma - İstem dışı hareket - Elde oynama - Elini cebinde unutma - Kürsü arkasından konuşma - Sırtını dönme

Beni dinlediğiniz için ... Dikkat ! Beni dinlediğiniz için ... Sabrınız için ...

Olumlu eğitim ortamı SIRASINDA SONRASINDA ÖNCESİNDE İzlem ve yardım Elde edilen bilgilerin hayata aktarımı İletişimin sürdürülmesi güvencesi

ÖZET 67

ÖZET Bir sunumu dinleyip dinlememe kararı ne zaman verilir

ÖZET Bir sunumu dinleyip dinlememe kararı ne zaman verilir İlk bir kaç dakika da

ÖZET İletişim becerisi kazandırmak için en uygun eğitim yöntemi hangisidir Vaka çalışması Küçük grup çalışması Oyunlaştırma yetiştiricilik

ÖZET İletişim becerisi kazandırmak için en uygun eğitim yöntemi hangisidir Vaka çalışması Küçük grup çalışması Oyunlaştırma yetiştiricilik

ÖZET Olumlu geri bildirim yaparken kullanılan sandviç tekniği açıklayınız

ÖZET Slayt hazırlama kurallarından bir tanesini söyleyiniz