DOĞAL AFETLER VE DOĞAL AFETLERDEN KORUNMA YOLLARI ……….ADINIZ……….. ………..OKUL ADI………..

DOĞAL AFET NEDİR? Doğal afetler, büyük oranda veya tamamen insanların kontrolü dışında gerçekleşen, mal ve can kaybına neden olabilecek tehlikeli ve genellikle büyük çaplı olaylardır.

DOĞAL AFET NEDİR? Doğal afetlerde insanlar, hayvanlar, bitkiler, yollar, evler, binalar, köprüler zarar görürler.

DOĞAL AFETLER DEPREM TOPRAK KAYMASI (Heyelan) YILDIRIM SEL ÇIĞ KASIRGA – HORTUM TSUNAMİ YANARDAĞ PATLAMASI

1. DEPREM Ülkemiz çok büyük bir deprem bölgesinin içindedir. Bu sebeple sürekli depremler olmaktadır. Yerin altındaki kaya parçaları bazen hareket eder, birbirini iter. Bu sırada sarsıntı olur. Yer sallanır. Bu olaya deprem denir.

1. DEPREMDEN KORUNMA YOLLARI Sağlam zeminlere bina yapmalıyız. Binalarda kullanılacak malzemeler sağlam olmalıdır. Deprem konusunda bilgi sahibi olmalıyız. Deprem çantası oluşturmalıyız.

1. DEPREM SIRASINDA NE YAPALIM? Paniğe kapılmayalım.. Sarsıntı bitene kadar yerimizden ayrılmayalım. Ve “ÇÖMELEREK” bekleyelim Deprem bitene kadar sağlam bir eşyanın altında saklanalım.. Üzerimize düşecek bir eşyadan uzak duralım. Camlar kırılacağından ,pencere kenarından uzak duralım. Merdiven ve asansör kullanmayalım. Kapı kirişleri binaların en sağlam yeridir. Deprem tehlikesi geçene kadar buralarda korunmalıyız.

1. Deprem Çantasında Bulunması Gerekenler

2. TOPRAK KAYMASI Eğimli yerlerde şiddetli yağmurlar ve depremler büyük toprak, taş ve kaya parçalarının kaymasına neden olur. Buna toprak kayması veya heyelan denir. Dağlık olan ülkemizde toprak kaymaları sık sık görülür. Karadeniz bölgesi yurdumuzun en çok toprak kayması olan bölgesidir. Toprak kayması bazen akarsu vadisini tıkayarak göl oluşumuna neden olur. Toprak kaymasını engellemenin en önemli yolu toprağı ağaçlandırmak ve yamaçlara destek duvarı yapmaktır.

2. TOPRAK KAYMASINDAN KORUNMA YOLLARI Heyelan bölgesine ev yapmamalıyız. Heyelan bölgelerinde doğal bitki örtüsünü zenginleştirmeliyiz. Ağaçlandırmaya önem vermeliyiz. Bu bölgede yaşayan halkı bu konuda eğitmeliyiz.

3. YILDIRIM ŞİMŞEK: Bulutların arasında veya içinde meydana gelir. YILDIRIM: Yeryüzü ile bulut arsındaki elektrik boşalmasıdır. Elektrik akımı sırasında büyük gürültüler duyarız. Buna “GÖK GÜRÜLTÜSÜ “ denir. Yıldırım, insanları genelde açık hava da yakalar. Paratoner, Elektrik akımını toprağa verir.

3. YILDIRIMDAN KORUNMA YOLLARI Yüksek bina ve yapılarda (minare gibi) paratoner (yıldırımsavar) kullanılmalı. Yıldırım riski olan havalarda ağaç, bayrak ve telefon direkleri gibi yüksek objelerden uzak durulmalı. Metalik eşyalardan uzak durulmalı ancak otomobillerin lastikleri yalıtkan olduğu için otomobil içleri güvenli yerlerdir. Açık arazide iseniz yere çömelerek oturun, kesinlikle yere yatmayın. Su üzerinde iseniz derhal karaya çıkmaya çalışın. Şemsiye gibi sivri metal içeren eşyaları kullanmayın. Açık arazide gruplar halinde durulmamalı. Elektrikli eşyaları fişlerinden çekin mümkün olduğunca kullanmayın.

4. SEL Aşırı yağmurların ve karların erimesiyle suların çoğalmasına SEL denir. SEL geçtiği her yere zarar verir. Yerleşim yerlerini su basmasıyla oluşan doğal afete sel veya su baskını denir. Sel suları hızla akar ve önüne gelen her şeyi sürükler, can ve mal kaybına sebep olur.

4. SELDEN KORUNMA YOLLARI Yerleşim yerleri sel bölgelerinin dışına çıkartılmalıdır. Akarsu yatakları temizlenmeli ve genişletilmelidir. Akarsular barajlarla ve bentlerle kontrol altına alınmalıdır. Çıplak alanlar ağaçlandırılmalıdır. Akış hızı fazla olan akarsuların yatağında basamaklar yapılmalıdır.

5. ÇIĞ Yükseklerde biriken kar ağırlaştığı için kopar ve aşağıya doğru sürüklenir. Kar ilerlerken büyür. Bu olaya ÇIĞ denir.. Çığ en çok Doğu Anadolu bölgemizde görülür.

5. ÇIĞDAN KORUNMA YOLLARI ÇIĞ dan korunmak için; AĞAÇLANDIRMAYA önem vermeliyiz. Eğimin çok bulunduğu yerler yeterince ağaçlandırılmalıdır. Çığ olma olasılığı kuvvetli olan yerlerde perdeleme yapılmalıdır. Kış sporları çığ alanlarından uzak yerlerde yapılmalıdır. Çığ bölgelerinden geçerken gürültü çıkarılmamalıdır. Kara ve demir yolu ulaşımı çığ alanlarının uzağında yapılmalıdır. Yerleşim yerleri çığ alanından uzaklara konmalıdır.

6. KASIRGA HORTUM Çok şiddetli rüzgara KASIRGA denir. Genellikle sıcak iklim kuşağında ve okyanuslarda görülür. Hava hareketiyle de HORTUMA neden olur.

6. KASIRGADAN KORUNMA YOLLARI Radyo ve Televizyonlardan uyarıları takip etmeliyiz. Bahçelerimizde kolayca uçabilecek eşyalar bulundurmamalıyız. Merdiven, bahçe mobilyası gibi. Kapı ve pencereleri sağlamca kapatalım. Araçları, garaja park etmeliyiz. Eğer bacalar uzun ve kötü durumdaysa mümkün olduğunca sağlamlaştırın. Afet ilk yardım çantasını yanınıza alın. Mümkün olduğunca içerde kalın. Dışarı çıkarsanız, bina ve ağaçlara yakın yerlerde yürümeyin ve onlara sığınmayın. Duvar ve çitlerin korunaklı tarafından uzak durun, korunaklı tarafa yıkılacağını unutmayın. Fırtına devam ederken hasarı onarmak için dışarı çıkmayın. Gerçekten gerekli olmadığı sürece yolculuk yapmayın.

7. TSUNAMİ Denizlerdeki depremler ve toprak kaymaları, dev dalgalar oluşturur. Bu dev dalgalara TSUNAMİ denir.

7. TSUNAMİDEN KORUNMA YOLLARI Tsunami olduğunda anında yüksek kısımlara çıkmak ve denizden uzaklaşmak gereklidir. Yaşanan depremin ardından radyolar takip edilmelidir. Çünkü Tsunami tehlikesi olup olmadığı radyolardan ilan edilir. Tsunami yaşanırken kıyıya gelemeyecek kadar uzaklıkta olanlar derinliği 50 metreyi aşan kısımlara gitmelidir. Tsunami yaşanır ve ilk dalga karaya vurunca tehlikenin bittiği düşünülmemelidir. Çünkü tsunami iki dalga şeklinde gelebilir ve ikinci ilkinden daha şiddetli olabilir. Tsunaminin karadaki hızı, insanın koşma hızından kat kat fazladır. Bu nedenle tsunami tehlikesi hissedildiğinde asla deniz kıyısına gidilmemelidir. Çünkü gelen dev bir dalgada kurtulmak imkansız olacaktır.

Bu püskürmelere LÂV denir. 8. YANARDAĞ PATLAMASI Dünya’nın iç kısmında bulunan kaya parçalarının aşırı sıcakla dışarı püskürmesidir. Bu püskürmelere LÂV denir.

8. YANARDAĞ PATLAMASINDAN KORUNMA YOLLARI Yanardağa yakın yerlere evler yapılmamalıdır. Yanardağ patladığında hemen oradan uzaklaşmalıdır.

Doğal Olayların Oluşumunu Kesinlikle Engelleyemeyiz. SONUÇ Doğal Olayların Oluşumunu Kesinlikle Engelleyemeyiz. Ancak; Doğal afetlerden korunmak için önlemler alırız…

KAYNAKLAR Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü T.C. Basbakanlik Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Deprem Dairesi Başkanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü