ÇİD-TB Tanı ve Tedavisinde Ülkemizdeki Deneyim Özlen Tümer Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs, Kalp, Damar Cerrahisi EAH

7 yaşında kız çocuğu İlk tedavi Tedavi sonunda ÇİD-TB tanısı Ekim 2004’de pnömonektomi Sağda harabolmuş AC

MDR-TB Tedavisi M.D. Iseman’ın 1993’de NEJM’de yayınlanan yazısı ülkemizde de MDR-TB tedavisi uygulamalarına yol gösterici olmuştur.

Türkiye’de MDR-TB tedavi sonuçları SSK Süreyyapaşa Göğüs Hast. ve GKD Cer. EAH’den K. Tahaoğlu ve ark. 2001 yılında NEJM’de MDR-TB tedavi sonuçları yayınlandı.

Referans Merkezleri Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cer. EAH İstanbul Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cer. EAH Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cer. EAH Heybeliada Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cer. EAH (Ekim- 2005’de kapandı) İzmir Dr.Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cer. EAH

Referans kriterleri İlk kez veya ikinci kez tüberküloz tedavisi alan hastada tedavi başarısızlığı Kronik olguda yayma/kültür pozitifliğinin devam etmesi Yayma/kültür negatifliğine rağmen radyolojik progresyon? (hasta TB olmayabilir)

Tanı yöntemleri Ülkemizde tüberküloz tanısı için düzenli internal ve eksternal kalite kontrolü yapılan bir laboratuar bulunmamaktadır. Tedavinin 4.,5. ayında bakteriyolojik olarak yayma/kültür pozitifliğinin devam etmesi esastır. Bu hastalarda BACTEC ile duyarlılık testi ve tip tayini istenir. Hıfsısıhha Lab.

Kullanılan ikinci grup ilaçlar Aminoglikozitler Amikasin, Kapreomisin, Kanamisin 15 mg/kg Kinolonlar Ofloksasin, Siprofloksasin, Levofloksasin, Moksifloksasin 600-800 mg/750-1500 mg 500-750mg/400mg Etionamid/Protionamid 500-750 mg Sikloserin PAS 8-12 gr Thiasetazon 150 mg

Etkinliği kesin olmayan ikinci grup ilaçlar Klofazimin 100-300 mg Amoksisilin+Klavulanik asit 2 gr Klaritromisin 1000mg Linezolid 1200mg

Süreyyapaşa Göğüs Hastanesi (n=263) Yan Etki Hasta sayısı % Ototoksisite 110 41.8 Psikiyatrik sorunlar 56 21.3 GİS sorunlar 37 14 Artralji 30 11.4 Hepatotoksisite 12 4.5 Santral sinir sistemi 26 9.9 Deri lezyonları T. Törün et al. IJTLD, Dec-2005

Heybeliada Göğüs Hastanesi (n=114) Yan Etkiler Hasta sayısı % Ciddi işitme kaybı 20 17 Ototoksisite(çınlama, uğultu) 10 9 Psikotik reaksiyon(Depresyon v.s.) 11 Hepatotoksisite 6 5 Ağır GIS bulguları Artralji 2 Konvülsiyon Bağ dokusu hastalığı 1 Nefrotoksisite Allerjik reaksiyon Ö. Tümer et al. ERS ,2005

Yedikule Göğüs Hastanesi (n:122) İlaç yan etkisi görülen :70 (%57.4) Kesilen ilaç sayısı :27 (%15) İşitme kaybı :23 (%18) GİS yakınmaları :19 (%15.1) Psikoz :10 (%8.1) Depreyon : 7 (%5.7) Artralji : 5 (%4.1) Hepatit : 2 (%1.6) Konvülsiyon : 2 (%1.6) Vertigo : 2 (%1.6) Cilt döküntüsü : 2 (%1.6) Nefrotoksisite : 1 (%0.8) Nöropati : 1 (%0.8) G. Ortaköylü,TÜSAD. 2005

Hastanede yatış süreleri Yatış süresi Süreyyapaşa G.H. T.Karagöz et al. ERS,2004 261.7±127.6 gün(68-978 gün) T. Törün et al. IJTLD,2005 5.9 ay (1-15 ay) Heybeliada G. H. Ö. Tümer et al. IUATLD,2005. 128 gün (2-8 ay) Yedikule G. H. G. Ortaköylü. TÜSAD, 2005 71.9 ±45.8 gün Atatürk G. H. G. Dulkar et al. ERS,2005. 109.6 ±58.7 gün(18-268 gün)

Tedavinin izlenmesi ve Tedavi süresi Her ay bakteriyolojik ve radyolojik izlem Tedavi süresi basil konversiyonundan sonra 18-24 ay olarak uygulanmaktadır. Tedavinin sonlandırılmasından sonra da takipler devam etmektedir.

Süreyyapaşa Göğüs Hastanesi (1992-2004) Tedavi Sonucu Hasta sayısı % Tedavi başarısı 204 77.6 Terk 25 9.5 T. Başarısızlığı 16 6.1 Ölüm 18 6.8 Toplam 263 100 T. Törün et al. IJTLD,Dec-2005

Süreyyapaşa Göğüs Hastanesi (1994-2000) Tedavi Sonucu Hasta sayısı % Tedavi Başarısı 99 69.7 Terk 15 10.6 Ölüm 19 13.4 T. Başarısızlığı 9 6.3 Toplam 142 100 T. Karagöz et al. ERS, 2004

Heybeliada Göğüs Hastanesi (1997-2004) Tedavi sonucu Erkek hasta Kadın hasta Toplam hasta Kür(Tedavi başarısı) 84 (%73) 37 (%74) 121 (%73) Terk 26 (%22) 6 (%12) 32 (%19) Başarısız 2 (%2) 4 (%8) 6 (%4) Ölüm 3 (%3) 3 (%6) Toplam 115 50 165 Ö. Tümer et al. IUATLD, 2005

Yedikule Göğüs Hastanesi (2001-2005) Tedavi başarısı 116 (%65.2) Kür 68 (%38.2) Olası kür 48 (%27.0) Tedavi Yetmezliği 9 (%5.1) Tedavi terk 37 (%20.8) Ölüm 16 (%9.0) Toplam 178 100 G. Ortaköylü. TÜSAD, 2005

Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahi Merkezi Eğitim ve Araştırma Hastanesi (n=84) M. Öğretensoy, H. Çalışır, 2000.

Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ocak 2000-Aralık 2003 36 HIV(-) MDR-TB Sonuç Hasta sayısı % Kür 21 60 Terk 15 40 Toplam 36 G. Dulkar et al. ERS,2005

İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastanesi (2001-2005) Sonuç Olgu sayısı % Kür 22 36 Tedavi tamamlama 9 15 Terk Tedavi başarısızlığı 1 1.6 Ölüm 13 21 Nakil 2 3.2 Takipte kayıp 5 8.2 Toplam 61 100 S. Aktoğu Özkan, 2006

Tedaviyi terkten dönen ÇİD-TB olgusu Kasım 2003 Aralık 2001-Haziran 2002 Ocak 2006

ÇİD-TB hastalarının cerrahi yapılma oranı Cerrahi tedavi Çalışma-Kurum ÇİD-TB hastalarının cerrahi yapılma oranı T. Törün (Süreyyapaşa G.H.) 66/252 %26.2 T. Karagöz (Süreyyapaşa G.H.) 34/142 %24 Ö. Tümer (Heybeliada G. H.) 21/165 %12.7 G. Dulkar (Atatürk G.H.) 4/35 % 11.4 M. Öğretensoy (Atatürk G.H.) 9/84 % 10.7 G. Ortaköylü(Yedikule G.H.) 19/178

İlaç tedavisine destek olarak cerrahi Yayma (-), kültür(+) ÇİD-TB olgusu Sağ üst Lobektomi sonrası

Artılar İlaç desteği var Sevk zinciri çalışıyor Deneyimli uzmanlar mevcut Tedavi başarıları yüksek (%50-78)

Eksiler ÇİD-TB için tanı ve tedavi rehberi yok Duyarlılık testleri güvenilir değil Bazı ilaçlar TR’de yok (örn. Kapreomisin) Uzun süreli yatırmak sorun oluyor Taburcu olduktan sonra doğrudan gözetimli olarak ilaçlar verilemiyor, terk oranları yüksek (% 10.6-40) Psikolog ve sosyal hizmet uzmanı desteği yok