HATAY REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ

YANDAKİ RESİM ACABA; VAZO MU. BİRBİRİNE BAKAN İKİ İNSAN MI YANDAKİ RESİM ACABA; VAZO MU? BİRBİRİNE BAKAN İKİ İNSAN MI? SATRANÇ TAŞI MI? KAVUK MU? SÜRAHİ Mİ? KUPA MI? ANAHTAR DELİĞİ Mİ? ALGILAMA - DAVRANIŞ 2

İletişimi trafiğe benzeten Doğan Cüceloğlu; iletişim kazalarının sonucunda da ‘’yaralananlar’’ ve ‘’ölenler’’ vardır. Küsenler, ayrılanlar ve gücenenler YARALILARI, kendi içine kapanıp yalnızlığa gömülenler ise ÖLENLERİ oluşturur.

ANA-BABA TUTUMLARI

1-KAZANANLAR:( otoriter-baskıcı) Anne- baba en iyisini bilir. Her zaman kendi dedikleri haklıdır. Cezalandırırlar. Korkuya dayalı olarak itaat vardır. Ben sizin babanızım, ben ne dersem o olur…..

2) KAYBEDENLER: Çocuklarını çok fazla serbest bırakırlar. Bilinçli olarak sınır koymaktan kaçınırlar. Karışmayın ben çok çektim, o çekmesin…

3) ARADA BOCALAYANLAR: Ne yapacağını şaşırmış, hiçbir şeyden emin değildirler. Çocukları da o derece dengesizdir.( çocuklarımın her istediklerini yapmalarına izin vermeye çalıştım, sonunda dayanılmaz oldular. Değişip otorite kullanmaya karar verdim, bu kez de kendime dayanamadım.)

4) DENGELİ ANNE BABALAR Hoşgörülü, destekleyici, güven verici, çocuklarını seven ve benimseyen, ilişkileri sevgi ve saygıya dayanan, sorunları konuşup danışarak çözümleyen anne babalardır. Aile içinde güven ve şeffaflık vardır. Aile huzurludur.

Anne baba birbirlerine ve çocuklarına karşı olan duygularında net ve açıktır. Problemlerle nasıl baş edebileceklerini birlikte araştırırlar. Çocuğun kendi düşünce ve fikirlerini açıklama fırsatı verilir. Çocuk susmaya değil konuşmaya teşvik edilir. Aile her şeyden önce çok iyi rehberdir.

Çocuğa yol gösterilir ama alacağı kararlar konusunda serbest bırakılır çocuğa bir çok alternatif sunulur, seçim sadece çocuğa aittir. Seçimin sonucuna katlanması da çocuğundur. Böylelikle çocuğa nasıl karar vereceği aldığı kararların sonucuna da nasıl katlanacağı öğretilir.

Evde ve toplumda kabul edilen ve edilmeyen davranışların sınırları bellidir. Çocuk neyi nerede yapacağını veya yapmayacağını bazen bilemez. Ev ve toplum kuralları, çocuğa anlatılır ve bizzat uygulaması yapılır. Her şeyden önce anne ve baba iyi bir modeldir. Çocuklarında görmek istemedikleri davranışları kendileri de yapmazlar.

Tutarlı Günlük İşler İlk önce evdeki günlük yaşantımızda tutarlı olmak Sabah kalkış, akşam yatış, eve geliş-gidiş, ders çalışma vb. Kurallar ve sonuçlarının tutarlı bir şekilde uygulatılmasında ebeveynlerin aralarında anlaşmaları çok önemlidir.

ÇOCUKLARIN TÜM OLASI DAVRANIŞLARI KABUL ALANI Mutlu Anne-Baba KABUL ETMEME ALANI Mutsuz Anne-Baba Kabul çizgisi Kabul çizgisi - sürekli hareket halindedir

Cumartesi: Anne temizlik yaparken çocuğun TV Cumartesi: Anne temizlik yaparken çocuğun TV. izlemesi Kabul alanı içinde. TV.’nun sesini yüksek açması kabul etmeme alanı içerisindedir. Kabul çizgisinin hareketliliğini etkileyen ; Anne- babanın ve çocuklarının içinde bulundukları durum ve anne- babanın ruh hali gibi pek çok etken vardır.Evde misafir varken, yokken kabul alanı farklılaşabilir.

ÇOCUKLAR NEDEN ŞİKAYETÇİ? EMİR ALMAKTAN DAYAKTAN KIYASLANMAKTAN ZORLA İŞ YAPTIRILMASINDAN ÇOCUĞUN YERİNE KONUŞULMASINDAN ÇOCUĞUN YANINDA KAVGA ETMEKTEN

ASIK SURATLARDAN HAKSIZ YERE SUÇLANMAKTAN BAŞKALARININ YANINDA KÜÇÜK DÜŞÜRÜLMEKTEN AŞAĞILANMAKTAN YEMEK PROBLEMİNDEN ELEŞTİRİLMEKTEN TUTARSIZLIKLARDAN

KÖTÜ SÖZLER VE HAKARETLERDEN OYUN ZAMANI TANINMAMASINDAN ANLAŞILMAMAKTAN ANNE BABANIN HATA YAPTIĞINDA ÖZÜR DİLEMEMESİNDEN İLGİSİZLİKTEN KARDEŞLER ARASI İLŞKİLERDEN

İYİ İLETİŞİM KURMANIN İLKELERİ 1-SAYGINLIK İLKESİ Karşımızdaki kişiye her şeyden önce insan oluşu nedeniyle bir değer olarak görmek, onu olduğu gibi kabullenmek. Ön yargısız şartsız kabul. Her şeye rağmen SENİ ÇOK SEVİYORUM,,,,, EĞER....... ÇÜNKÜ……… 2-SAYDAMLIK İLKESİ İlişkilerde dürüst olmak, özü sözü bir olmak

3-EMPATİK ANLAYIŞ Kendini karsısındakinin yerine koyarak, onun düşünce ve duygularını anlamaya çalışmasıdır. 4-ETKİN DİNLEME Karşımızdakinin ne söylediğini anlama ve bunları ifade etmektir.

ERGENLİKTE ANNE-BABALARA DÜŞEN GÖREVLER * Gençlerle olumlu, yapıcı, destekleyici ilişkiler kurun. Onları gerçekten dinleyip dinlemediğinizi kendi kendinize sorun. Soru sorduklarında ne yaptığınızı bir düşününüz. * Gençlerdeki başarısızlık yerine başarıyı, olumsuz davranışlar yerine olumlu davranışları görün. Kişiyi değil davranışı sorgulayınız.

* İstenmeyen davranışlarını abartmayın, genellemeyin, onları direk suçlamayın, kızmayın ve en önemlisi başkaları ile kıyaslamayınız. Kıyaslamayı kendi kendisi ile yapınız. * Aile ile ilgili karar alınacak konularda fikrini alın. Aile Meclisini mutlaka aktif hale getiriniz.

* Gelişim devrelerini, bulundukları yaşın özelliklerini, çocuğunuzun durumunu çok iyi tanımanız gerekir. ( Aslan – Tavşan – Serçe ) masalını unutmayınız. * Değişime ayak uydurunuz. Asla haşlanmış kurbağa olmayınız (24 derecede en uygun ortam)

Eşinizle olan anlaşmazlıkları onun olmadığı ortamda çözün * Eşinizle olan anlaşmazlıkları onun olmadığı ortamda çözün. Kavga sahneleri çocuklarınızda; öğrenme zorlukları, eve gelmeme, hırsızlık, suç işleme, hayale dalma, sık sık ağlama, umutsuzluk, sinir krizleri görülmesine neden olur.

Çocuklarımızı geleceğin yetişkinleri olarak görün * Çocuklarımızı geleceğin yetişkinleri olarak görün. Büyüdüklerini kabul edin ve onlara güvendiğinizi her zaman hissettirin.

* Anne baba ve ergen arasındaki ilişki karşılıklı sevgi ve hoşgörüye dayalı ise gencin ergenlik çağında kendi kendine saygı ve öz güven duymasına, kendini gerçekleştirmesine, onurunun korumasına ve kendi yeteneklerini ortaya çıkarmasına yardımcı olacaktır.

* Öğüt vermek yerine onlara örnek davranışlar gösterin.

Çocuklar ne dediğinize değil, ne yaptığınıza bakar.

* Sevginizi çocuklarınız arasında eşit dağıtın.

ANNE BABALARIN KULLANDIĞI YANLIŞ İFADELER

EMİR VERMEK, YÖNLENDİRMEK “Kapat televizyonu…...............”, “Geç odana ders çalış……...............” - Korku ya da aktif direnç yaratabilir; - Söylenenin tersini “denemeye” davet edebilir; - İsyankar davranışa ya da misillemeye yol açabilir.

UYARMAK GÖZDAĞI VERMEK Sınavdan 5 alamazsan, o ayakkabıyı alamazsın.” “Eve erken geleceksin, yoksa sonuçlarına katlanırsın!” “Kendi iyiliğini düşünüyorsan onu yapmazsın.” - Korku, boyun eğme yaratabilir; - Söz konusu sonuçların gerçekten meydana gelip gelmeyeceğini “denemeye” yol açar; - Bu durum kişide öfke ve düşmanlık yaratır.

ÖĞÜT VERMEK, ÇÖZÜM VE ÖNERİ GETİRMEK ‘’Bence daha çok test çözmelisin.” “Yarın sınavın var, neden gidip ders çalışmıyorsun?” - Çocuğun kendi sorunlarını çözmekten aciz olduğunu ima eder; - Çocuğun sorunu bütünüyle düşünüp, değişik seçenekler getirip seçenekleri denemesine engel olur. - Bağımlılıkta da direnme yaratabilir

YARGILAMAK, ELEŞTİRMEK, SUÇLAMAK, AYNI DÜŞÜNCEDE OLMAMAK “Sen zaten tembelsin, HİÇ ÇALIŞMIYORSUN..” gibi cevaplar azarlanma korkusuyla iletişimi kesmesine yol açar. Yargıları gerçek olarak algılar.Öğrenilmiş çaresizliğe yol açar. Ben kötüyüm,zaten başaramam..

AŞIRI ÖVMEK, AYNI DÜŞÜNCEDE OLMAK "Çok güzel, süpersin AŞIRI ÖVMEK, AYNI DÜŞÜNCEDE OLMAK "Çok güzel, süpersin .....“ "Haklısın, o öğretmen berbat birine benziyor" ‘’Bence harika bir iş yapıyorsun....." - Beklentilerinin çok yüksek olduğuna ima eder; - İstenilen davranışı yaptırabilmek için, söylenen içtenlikten yoksun bir manevra gibi algılanabilir; - Çocuğun öz-imgesi (kendini algılayışı) ile övgü uygun değilse çocukta kaygı yaratılabilir; - Alışkanlık yapar, yokluğu eleştiri olarak algılanır.

AD TAKMAK, ALAY ETMEK "Koca bebek, karabaşım.....“ "Hadi bakalım Süpermen“ "Geri zekalı" "Hadi sen de sulu göz!" - Çocuğun kendini değersiz hissetmesine, sevilmediği kanısına varmasına yol açabilir; - Şaka ve espriyle karşılık vermek onları incitebilir ve itilmişlik kenara atılmışlık duygusunu verir. - Genellikle karşılık verir.

SORU SORMAK, SINAMAK, ÇAPRAZ SORGULAMAK "Neden yaptın. Kim yaptı SORU SORMAK, SINAMAK, ÇAPRAZ SORGULAMAK "Neden yaptın?.......Kim yaptı? ....... Sen ne yaptım? ....... Nasıl yaptın?....," - Sorulan cevaplama genellikle eleştiri veya zorunlu çözüm getirdiğinden, çocuklar genellikle hayır demeye, yarı doğru cevap vermeye, kaçmaya yönelir veya yalan söylerler; - Çocuk sorgulanıyor hissine kapıldığında bu durum onda güvensizlik, kuşku oluşturur.

Çocuğunuzun mide açlığını SEVGİDEN YOKSUN ÇOCUKLARIN BÜYÜMESİ, YÜRÜMESİ, KONUŞMASI gecikir. ZEKA DÜZEYİNDE GERİLEME olur. Çocuğunuzun mide açlığını doyurmadan önce, sevgi açlığını doyurunuz……

BABALARIMIZDAN NE ÖĞRENDİK BUGÜN GİT YARIN GEL OĞLUM.. BABAAA! ABLAM BANA VURDU.

ANNELERİMİZDEN NE ÖĞRENDİK SABIRLI OLMAYI; "Baban eve gelsin, sen görürsün’’ HAKKIMIZI ALACAĞIMIZI; "Eve vardığımızda ben bilirim sana yapacağımı" DİYALOG KURMAYI; "Sana bir şey sorduğumda cevap ver...!!" "Ne söyleyeyim anne?" "Sus!! Bana cevap verme!!!"  

"Bu tabağın hepsini bitirmezsen asla büyüyemezsin." GENETİK BİLGİLERİ; ANNELERİMİZDEN NE ÖĞRENDİK TIP BİLGİLERİNİ; "Gözlerini şaşı yaparken bir gün öyle kalıvereceksin, göreceksin gününü .” OLMAYI; "Bu tabağın hepsini bitirmezsen asla büyüyemezsin." GENETİK BİLGİLERİ; "Sen de o lanet olası babana çektin."

BİLGELİĞI; "Benim yaşıma gel de anlarsın o zaman." ve... ADALETİ; ANNELERİMİZDEN NE ÖĞRENDİK BİLGELİĞI; "Benim yaşıma gel de anlarsın o zaman." ve... ADALETİ; "Bir gün senin de çocukların olacak.. inşallah onlar da sana senin şimdi bana yaptıklarını yaparlar..."

LİDER ANNE BABALAR OLABİLMEK Yönetici insanları çalıştırır, Lider onlara ilham verir. Yönetici kudrete bel bağlar, Lider iyi niyete. Yönetici korku uyandırır, Liderlerden sevgi yayılır. Yönetici "BEN" der, Lider "BİZ". Yönetici KİMİN hatalı olduğunu gösterir, Lider NEYIN hatalı olduğunu. Yönetici nasıl yaptırılacağını bilir, Lider nasıl yapılacağını. Yönetici saygı görmek ister, Lider saygıyı hak eder. Öyleyse bir LIDER ol, YÖNETİCİ değil!..

İKİ ELİNİZ KANDA DA OLSA GÜNLÜK MUTLAKA Çocuğunuzla birlikte zaman geçirin.Çocuğunuzun başarısının sizin ayırdığınız zamanla orantılı olduğunu UNUTMAYINIZ…

GÜNLÜK DERS ÇALIŞMA PROGRAMI ( SABAHÇI-NORMAL EĞİTİM ) SAAT YAPILACAK ETKİNLİK ---------------- ------------------------------------------------- ........./.......... Okulda işlenen derslerin tekrarı (konu) ........./.......... Yarınki derslere hazırlık (konuyu okuma, soru hazırlama, alıştırma çözme) ........./.......... Serbest çalışma (Yazılıya hazırlık, zayıf derse çalışma, test çözme) Yatmadan önce (15 dakika) ders dışı kitap okuma (Roman, hikaye, şiir, masal, fıkra kitabı)

GÜNLÜK DERS ÇALIŞMA PROGRAMI ( ÖĞLENCİ ÖĞRENCİLER ) SAAT YAPILACAK ETKİNLİK ---------------- --------------------------------------- ........./.......... Okulda işlenen derslerin tekrarı (konu) ........./.......... Serbest çalışma (Yazılıya hazırlık, zayıf derse çalışma, test çözme) Yatmadan önce (15 dakika) ders dışı kitap okuma (Roman, hikaye, şiir, masal, fıkra kitabı) ........./.......... Bugünkü derslere hazırlık (konuyu okuma, soru hazırlama, alıştırma çözme)

CUMARTESİ ........./........... .................................... dersinin genel tekrarı ........./........... .................................... dersinin genel tekrarı PAZAR ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI ANNESİNİN ADI SOYADI BABASININ ADI SOYADI İMZA İMZA İMZA

İnsanları seviyorsanız BİR ADIM Hoş Görüyorsanız İKİ ADIM Aynı zamanda GÜVENİYORSANIZ DAİMA EN ÖNDESİNİZ… Unutmayınız ki ; Güzellikleri Görebildiğiniz Ölçüde MUTLU OLURSUNUZ

TEŞEKKÜRLER