Dolaysız Yabancı Sermaye Yatırımı

Dolaysız Yabancı Sermaye Yatırımı Yabancı Yatırımlar Dolaysız Yabancı Sermaye Yatırımı (DYY) Dolaylı Yabancı Sermaye Yatırımı (Kısa Vadeli Yabancı Sermaye Yatırımı ya da Portföy Yatırımı) Çok uluslu şirketlerin (MNC) yabancı ülkelerde yaptıkları yatırımlardır. Yeni bir sermaye tesisi kurma Şirket birleşmeleri (Merger) Şirket satın alımları (Acquisition) Ana ülke MNC’nin ana merkezinin bulunduğu ülkedir. Ev sahibi ülke MNC’nin yatırım yaptığı ülkedir. DYY’nin Ev Sahibi Ülke için Avantajları Üretim ve İstihdamı Artırma Teknoloji Transferi Yeni Yönetim Bilgisi Getirme Döviz Girişi Sağlama İhracatı Artırma Rekabeti Artırma Ölçek Ekonomisi Sağlama Vergi Geliri Sağlama DYY’nin Ev Sahibi Ülke için Dezavantajları Ekonomide Yabancı Payının Artması Haksız Rekabete Neden Olma İhtimali Yerli Yatırımları Dışlaması Kâr Transferi Nedeniyle Döviz Çıkışı DYY’nin Nedenleri Hammadde Kaynakları Ucuz Emek Faktörüne Yönelmek Dikey ve Yatay Bütünleşme Aktarılamayan Bilgilerin Varlığı Şirket Unvanı, Marka ve Sırlarının Korunması Ürün Dönemlerinde Son Aşamaya Gelinmesi Oligopolcü Gücünü Korumak İthalatçı Ülkelerdeki Kısıtlamaları Aşmak Ana Ülkedeki Yasal Düzenlemeleri Aşmak DYY TEORİLERİ Tekel Üstünlüğü Teorisi Oligopolcü Tepki Teorisi İçselleştirme Teoremi OLI Modeli Ownership (Mülkiyet), işletmenin yalnızca kendinde bulunan üretim ayrıcalıkları Location (Yerleşme), ev sahibi ülkenin konumundan kaynaklanan avantajlar Internalization (İçselleştirme), Lisans anlaşmalarıyla yeni bilgilerin devredilmesi yerine şirketin kendi üretiminde kullanması Portföy Yatırımlarından (Dolaylı Yabancı Sermaye Yatırımı) Farkı DYY, ev sahibi ülkedeki şirketin denetiminde etkili olur. Portföy yatırımları dolaylı etkiye sahiptir. Bir ülkeye döviz girişi sağlamakla birlikte teknoloji ve nitelikli işgücü transferine neden olur. Portföy yatırımları kısa vadeli, geçici ve değişkendir. DYY, kalıcı ve uzun vadelidir. DYY, MNC’ler tarafından yapılırken portföy yatırımları finansal-kurumsal yatırımcılar ve de bireyler tarafından yapılabilir. Portföy, yatırımları finansal krizlerin derinleşmesine neden olmaktadır.

Türkiye ve Dünyada DYY'nin Gelişimi (GSYH içindeki Payı) 1974 Dünya: 20,1 Milyar Dolar Türkiye: 64 Milyon Dolar 2013 Dünya: 1,76 Trilyon Dolar Türkiye: 12,8 Milyar Dolar