GENEL ÜRETİM MALİYETLERİ Maliyet Muhasebesi Dersi Öğr. Gör. Selin COŞKUN

Genel Üretim Maliyetleri Tanımı Direkt ilk madde ve malzeme maliyeti ile direkt işçilik maliyeti dışında kalan ve mamullere doğrudan aktarılamayan tüm üretim maliyetlerine denir.

Genel Üretim Maliyetlerinin Özellikleri Genel üretim maliyetleri ile mamuller arasında direkt (doğrudan) bir ilişki kurulamamaktadır. Genel üretim maliyetleri mamullere doğrudan aktarılamadığı için ancak dağıtım yoluyla mamullerle buluşturulabilmektedir. Bu nedenle genel üretim maliyetleri maliyet dağıtımının esasını oluştururlar. Genel üretim maliyeti, birbirinden farklı özelliklere ve davranışlara sahip çeşitli alt maliyet unsurlarının bir araya gelmesinden oluşur. Genel üretim maliyeti; endirekt madde/malzeme maliyetlerinden sigorta maliyetlerine, kira maliyetlerinden endirekt işçilik maliyetlerine kadar, üretimle ilgili çok sayıdaki ve türdeki maliyet için kullanılan ortak kavramdır. Genel üretim maliyetlerinin bir bölümü, finansal dönem içinde düzensiz aralıklarla ve farklı tutarlarda ortaya çıkarlar. Bazı genel üretim maliyeti unsurları kimi aylarda hiç ortaya çıkmamaktadır.

Genel Üretim Maliyetlerinin Özellikleri Genel üretim maliyetlerinin fiili tutarları mamul maliyetinin saptanması gerektiği anda genellikle belirlenemez. Genle üretim maliyetleri içerisinde yer alan bazı maliyetlere ilişkin fiili tutarlar üretim yapılan dönemden sonra belirlenmektedir. Genel üretim maliyeti alt unsurlarından kimilerinin dönemlik toplam kesin tutarları belirlenmiş olsa bile bu maliyet tutarlarının ne kadarlık kısmının üretim maliyetlerinin içine konulacağını önceden belirlemek mümkün değildir. Genel üretim maliyetleri birim maliyet hesaplama yöntemlerinin birçoğunun temelini de oluşturmaktadır. Son yıllarda üretim işletmelerinde ileri üretim tekniklerinin ve yöntemlerinin uygulanması, otomasyona dayalı üretim sistemlerinin hızla artması, kullanılan ilk madde/malzeme türlerinde değişikliklere gidilmesi, toplam üretim maliyetleri içerisindeki direkt ilk madde/malzeme ve direkt işçilik maliyetlerinin oranının düşmesine, genel üretim maliyetlerinin oranının yükselmesine yol açmıştır.

Genel Üretim Maliyetlerinin Çeşitleri İlk madde ve malzeme maliyetleri (endirekt madde ve malzeme maliyetleri) İşçi ücret ve maliyetleri (endirekt işçilik maliyetleri) Memur ücret ve giderleri (beyaz yakalı çalışanlar) Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler (elektrik, su, doğalgaz ve iletişim, işletme dışından sağlanan bakım-onarım maliyetleri vb.) Çeşitli maliyetler (üretimle ilgili unsurların sigortası, üretimde çalışanların yolluk maliyetleri, üretimle ilgili temsil ve ağırlama maliyetleri, noter-icra maliyetleri, kırtasiye maliyetleri, eğitim ve staj maliyetleri vb.)

Genel Üretim Maliyetlerinin Çeşitleri Vergi, resim ve harçlar Amortisman ve tükenme payları (üretimle ilgili duran varlıkların amortismanı, patent, lisans, telif ,imtiyaz, ticari marka ve unvan gibi bazı hukuki tasarruflar için yapılan harcamaların amortismanı) Finansman maliyetleri

Genel Üretim Maliyetlerinin Dağıtımı Maliyetlerin belirli bir maliyet nesnesine atanması sürecidir. Maliyet dağıtımının amaçları; İşletme kararları için bilgi sağlamak Arzu edilen motivasyonu elde edebilmek Maliyetlerin doğrulanması veya harcamaların hesaplanması Karın hesaplanması ve stokların değerlenmesi

Geleneksel Maliyet Dağıtım Modeli Genel üretim maliyetlerinin esas üretim ve yardımcı maliyet merkezlerine dağıtılması işlemine birinci maliyet dağıtımı denir. Birinci maliyet dağıtımı sonrası yardımcı maliyet merkezlerinde toplanan maliyetlerin esas üretim maliyet merkezlerine dağıtılması işlemine ikinci maliyet dağıtımı denir. ilk iki maliyet dağıtımı aşaması sonrasında esas üretim maliyet merkezlerinde toplanan maliyetlerin mamullere yüklenmesi (dağıtılması) işlemine üçüncü maliyet dağıtımı denir.