AURİKÜLADA OTONOM SİNİR SİSTEMİ PROJEKSİYONU Dr.Ayfer KUZULUGİL ayferkuzulugil@cosmaakupunktur.com
Otonom Sinir Sistemi kalp kasını, düz kasları ve ekzokrin bezleri innerve eden efferent ve organlardan gelen duyuları taşıyan afferent bir sistemden oluşur. İstem dışı çalışan bu sistemin merkezi Hypothalamus’tur
Otonom Sinir Sistemi iki kısımda incelenir Otonom Sinir Sistemi iki kısımda incelenir. - Sempatik - Parasempatik Bazı yazarlar gastrointestinal sistemi innerve eden Enterik Sinir Sistemini de OSS nin bir parçası olarak sınıflamışlardır
Sempatik sistem katabolik bir sistemdir Sempatik sistem katabolik bir sistemdir. Kalp hızını ve kontraktilitesini artırarak kaslara giden kan miktarını artırıp kaçış veya tehlikeye karşı mücadele yoluyla enerji harcar Parasempatik sistem anabolik bir sistemdir, enerjiyi korur
Genel kural olarak sempatik sinirler içerisinde ağrı ile ilgili, parasempatik sinirler içerisinde ise refleks ile ilgili afferentler iletilir
Sempatik ve parasempatik sistemin terminal nöronları gangliyonlarda bulunur
Gövdeleri omurilik veya beyin sapında bulunan ve aksonları postgangliyonik hücreleri ile sinaps yapan hücrelere pregangliyonik nöron adı verilir Aksonlarını gangliyonlardan hedef organlara veren hücrelere de postgangliyonik nöron denir
Sempatik sistemin 1. nöron hücreleri MS de, parasempatik sisteminkiler mezensefalon, bulbus ve MS nin sakral segmentlerinde bulunur Her iki sistemin pregangliyoner lifleri myelinli B grubu, postgangliyoner lifleri ise myelinsiz C grubu liflerdir Sempatik sistemin gangliyonları organdan uzak, parasempatik sistemin ise organa yakın veya içindedir
Otonom Sinir Sisteminin Anatomik ve Fonksiyonel Farklılıkları
Sempatik Sinir Sistemine ait presinaptik sempatik nöronlar MS’in T1-L3(L2) segmentleri arasındaki nucleus intermediolateralis’te yer alır Ayrıca servikal bölgedeki ganglionlardan 1-4 aralarında birleşerek ganglion servicale superioris’i, 5-6 birleşerek ganglion cervicale medium’u, 7-8 birleşerek ganglion cervicale inferior’u oluşturur Bunlar da baş ve boyun bölgesinin sempatik innervasyonunu yaparlar Sempatik sisteme thoracolumbal sistem de denir
Parasempatik Sinir Sistemine ait presinaptik parasempatik nöronlar ise beyin sakındaki bazı kranial sinir nucleusları (III, VII, IX ve X. kafa çiftleri ) ile MS’in S2, S3 ve S4 segmentlerindeki nuclei parasempatici sacrales’te bulunur Parasempatik sisteme craniosacral sistem de denir
Parasempatik sistemde, hem presinaptik nöron ile postsinaptik nöron arasındaki sinapsta, hem de postsinaptik nöron ile hedef organ arasında açığa çıkan nörotransmitter madde Asetilkolin’dir Sempatik sistemde de presinaptik nöron ile postsinaptik nöron arasındaki sinapsta nörotransmitter madde Asetilkolin’dir; ancak postsinaptik nöron ile hedef organ arasında açığa çıkan madde Noradrenalin’dir Sempatik sisteme Adrenerjik, Parasempatik sisteme de Kolinerjik sistem de denir
Yalnızca sempatik uyarım alanlar Adrenal medulla – salgı artışı Kıl kökü kasları (errector pili) - kasılma Ter bezleri – salgı artışı Böbrekler – Renin salgısı Yağ doku - yağ asidi salınması Bir çok kan damarı – daralma
Hypothalamus Otonom Sinir Sisteminin Kontrol Merkezidir Endokrin, otonomik ve davranışsal yanıtlarda homeostazisi sağlar
Hypothalamus fonksiyonları Endokrin kotrol Termoregülasyon Circadian ritm düzenleme Gıda ve sıvı alımı kontrolü Emosyonel ve seksüel Davranışların kotrolü ve otonom sistem kontrolü
Hypothalamusun Ön ve İntermedier Çekirdekleri Parasempatik Fonksiyonlarla Yan ve Arka Çekirdekler Sempatik Fonksiyonlarla İlgilidir Ön kısmı uyarıldığında kalp atım hızında yavaşlama, periferik damarlarda vazodilatasyon, sindirim kanalında peristaltim artışı ve mesane duvarındaki düz kaslarda tonus artışı, arka kısmının uyarılması ile pupillada dilatasyon, taşikardi, hipertansiyon, periferik damarlarda vazokontrüksiyon, solunum sayısında artış ve mesane fonksiyonlarında yavaşlama gözlenir
Otonom sinir sisteminin organlar ve bezler üzerindeki etkileri Yapı Sempatik stimülasyon Parasempatik stimülasyon Göz Pupilla: Mydriasis Myozis M. ciliaris: Gevşeme (uzak görme) Kasılma (yakın görme) M. tarsalis sup & inf.: Kasılma ---- Gl. Lacrimalis: Vasokonstriksiyon Vasodilatasyon, sekresyon Gl.Salivarie Müköz sekresyon Seröz sekresyon Ter bezleri Sekresyon Yağ bezleri
Otonom sinir sisteminin organlar ve bezler üzerindeki etkileri Yapı Sempatik stimülasyon Parasempatik stimülasyon Kalp Atım sayısında artma Atım sayısında azalma Kasılma gücünde artma Kasılma gücünde azalma Kardiak output’da artma Kardiak outputta azalma Koroner arterler Vazodilatasyon Vazokonstrüksiyon Sistemik damarlar İskelet kası: Vazodilatasyon ---- Deri: Vazokonstrüksiyon Organlar: Vazokonstrüksiyon
Otonom sinir sisteminin organlar ve bezler üzerindeki etkileri Yapı Sempatik stimülasyon Parasempatik stimülasyon Solunum Sistemi Bronşlar: Genişleme Daralma Gl. Bronchiales: Sekresyonda azalma Sekresyonda artma GI Sistem Peristaltizm: Azalma Artma Sfinkterler: Daralma Genişleme Kan akımı: Vazokonstrüksiyon Vazodilatasyon Sindirim bezleri: ----- Karaciğer: Glikojenoliz, glukoneogenez Glikojenez
Otonom sinir sisteminin organlar ve bezler üzerindeki etkileri Yapı Sempatik stimülasyon Parasempatik stimülasyon Adrenal medulla Adrenalin salınımını stimüle eder ---- Mesane M. Detrussor : --- Kasılma M. sfinkter uretra: Kasılma Gevşeme Seks organları Erkek: Ejakulasyon, orgazm Penis ereksiyonu Kadın: Orgazm Klitoris ereksiyonu
Aurikülada Sempatik Sistemin Projeksiyonu Pregangliyonik Sempatik Sinirler Postgangliyonik Sempatik Sinirler
Endikasyonlar Preganglionik Sempatik Sinirler İntestinal sistem, kalp, akciğerler, ter bezleri, tükrük bezleri, sindirim bezleri, pupilla, kıl follikülleri, yağ hücreleri, karaciğer hücreleri, renal tübüller ve bazı kan damarlarının sempatik innervasyonunu düzenler Postgangliyonik Sempatik Sinirler Nörovejetatif bozukluklar, vertebral blokajlar, disk hernileri, siyatalji
Aurikülada Sempatik Sistemin Projeksiyonu Nöral Karaciğer (Solda mide) Nöral Duodenum (Solda pankreas) 5 4 Inf. Servikal gang. 3 Med. Servikal gang. 2 1 Sup. Servikal gang.
Endikasyonlar Superior Servikal ganglion Baş ağrıları, migren, fasial ağrılarda Medial Servikal ganglion Thyroid hastalıklarında İnferior Servikal ganglion Servikal kosta sendromu, Birinci kosta sendromunda (ganglion stellare irritasyonu), omuz-el sendromu, trigeminal nevralji, Sudeck atrofisi, omuz ağrıları, migren, hiperemezis gravidarum
Endikasyonlar Nöral Karaciğer, Nöral Safra kesesi, Nöral duodenum, Nöral mide, Nöral Pankreas noktaları; İlgili organların disfonksiyonları
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu Sakral Parasempatik Nokta Kraniyal Parasempatik Nokta
Endikasyonlar Parasempatik Nucleuslar Cranial Parasempatik (Ganglion Ciliare, gang. Pterygopalatinum, gang. Submandibulare ve gang. Oticum’u projekte eder Gang. Ciliare, N. Oculomotoris ile, gang. Pterigopalatinum ve gang. Submandibulare N. Facialis’in n. Petrosus majör ve n. Chorda tympani dalları ile, gang. Oticum, N. Glossopharyngeus’un n. Tympanicus dalıyla sinaps yapar
Endikasyonlar N. Vagus göğüs ve karın boşluğundaki pleksuslara katılır ve organ duvarındaki gangliyonlarla sinaps yapar.) Baş ağrısı, migren, vertigo, terleme
Endikasyonlar Sacral Parasempatik (Medulla Spinalis’in S2-S4 seviyelerindeki nuclei parasympaticus sacrales’ teki nöronları projekte eder.) Nörojenik mesane, miksiyon problemleri, impotans
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu Cardiac Pleksus
Endikasyonlar Otonom sistemin ganglionları Pleksus cardiacus servikal ve thorakal sempatik paravertebral gangliyonlardan gelen postsinaptik lifler ve N. Vagus’tan gelen presinaptik liflerden oluşur Hipertansiyon, aritmiler
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu Bronkopulmoner Pleksus
Endikasyonlar Pleksus pulmonalis Th 2-5’ten gelen sempatik ve N. Vagus’tan gelen parasempatik liflerden oluşur Bronkospazm, astım
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu Coeliac Pleksus
Endikasyonlar Pleksus Coeliacus en büyük otonom sinir ağıdır. N. Splanicus majör ve minordan gelen sempatik ve N. Vagustan gelen parasempatik liflerden oluşur Otonomik inbalans, intestinal kolikler
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu Superior Mesenterik Pleksus
Endikasyonlar Gang. Mesentericum superior ve inferior N. Splanicus’ tan gelen presinaptik sempatik aksonlarla sinaps yapar İrritabl barsak sendromu, tenesmus, meteorizm, ülseratif kolit
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu İnferior Mesenterik Pleksus
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu Hypogastrik Pleksus
Endikasyonlar Pleksus Hypogastricus Superior, P. İntermesentericus ve N. Splanici lumbales 3- 4’ten gelen sempatik lifler ve Nn. Splanici pelvici’den gelen parasempatik liflerden oluşur
Endikasyonlar Pleksus Hypogastricus İnferior, sağ ve sol n. Hypogastricus’tan gelen sempatik ve Nn. Splanici pelvici’den gelen parasempatiklerden oluşur Miksiyon problemleri, irritabl mesane, konstipasyon, intestinal kolik
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu Oculomotor Sinir (III)
Endikasyonlar Oculomotor Sinir (III) Okulomotor paralizi, akomodasyon bozuklukları, konverjens yetersizliği, Holmes Adie sendromu
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu Facial Sinir (VII) İntermedier Sinir (VII)
Endikasyonlar Fasial Sinir (VII) Fasial paralizi’de görülen gözyaşı ve salivasyon artışı, timsah gözyaşı senromu, Sjögren sendromu, kuru göz, yetersiz salivasyon
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu Glossopharyngeal Sinir (IX)
Endikasyonlar Glossofharyngeal Sinir (IX) Yutma güçlüğü, glossodynia
Aurikülada Parasempatik Sistemin Projeksiyonu Vagal Nuclei (X) Vagal Sinir (X)
Endikasyonlar Vagal Sinir (X) Otonomik eksitabilite, taşiaritmi, bronşit, tekrarlayan mide ülseri, safra ve pankreas salgı düzensizlikleri, konstipasyon, intestinal kolik, miksiyon problemleri
Aurikülada Hypothalamus Projeksiyonu Hypothalamus Posterior Hypothalamus Medium Hypothalamus Anterior
Aurikülada Hypothalamus Projeksiyonu Hypothalamus Posterior Hypothalamus Anterior
Endikasyonlar Hypothalamus Otonomik inbalans Aşırı terleme Arterial hipertansiyon Hipotansiyon İnsomnia Yeme bozuklukları İnfertilite Hormonal problemler Aşırı terleme Astım Konstipasyon Hemoroid Migren Anksiete
KAYNAKLAR 1.Taner D.Nöroanatomi.2st Ed.,Metu Pres 1999;232-247 2.Bernston G.G.Autonomic Nervous System.University of Chicago (PDF) 3. Nogier P. Micro-information of the V.A.S. Its power-Its applications. Nogier P.Cousino A, Graff M. Saint-Ruffine. 1st Ed., Maisonneuve 1983;87-90 4. Nogier R. La Lateralite-Les troubles les corrections. Nogier R. Introductionpratique a l’auriculomédicine la photoperception cutanée. 1st Ed.,Bruxelles, Haug International, 1993;64-93 5. Rouxeville Y. Effet des stimulations fréquentielles de la peau. Rouxiville Y.Acupuncture auriculaire personalisée. 1st Ed.,Montpellier, Sauramps Medical 2000;119-129 6. Nogier R. Ear locations. Nogier R. Auriculotherapy. Beauclerk P. 1st Ed.,StuttgartThieme. 2009;19-21 7.Strittmater B.Autonomic Nervous system. Strittmater B.Ear Acupuncture.2st Ed.,Thieme 2011;164-189