OKULDA ŞİDDET VE AKRAN ZORBALIĞI İdareci-Öğretmen Semineri
OKULLARDA ŞİDDET VE AKRAN ZORBALIĞI
Şiddet, saldırganlığın eyleme dönüşmüş şeklidir.
Disiplin Aracı Olarak Şiddet Şiddet davranışlarınn çoğu öğrenilmiş davranışlardır. Evde ve okulda şiddet kullanımına tanık olan çocuk, yetişkinliğinde bunu sorun çözmede doğal bir seçenek olarak görmektedir. Ayrıca babasının annesini dövdüğünü gören erkek çocuklarda ileride eşini dövme olasılığı yedi kat artmaktadır.
ZORBALIK Zorbalık güçlü durumdaki bir kişi/kişilerin kendi kazançları veya keyifleri için karşı koyma gücü olmayanlara karşı sıkıntı vermek niyeti ile fiziksel, psikolojik, sosyal veya sözel olarak tekrarlanan saldırısıdır.
Zorbaca Davranışın 3 Özelliği 1. Tek bir saldırganca eylem yerine, uzun süreli olarak uygulanması 2. Güç eşitsizliği- güçlünün güçsüze saldırması 3. Sözel ,fiziksel ve psikolojik olması Ayrıca yapılan araştırmalara göre kız öğrencilerde zorbalık genellikle sözel olarak kendini gösterirken erkek öğrencilerde fiziksel olarak ortaya çıkmaktadır.
ZORBALIĞIN YÖNÜ GÜÇLÜDEN GÜÇSÜZE DOĞRUDUR.
ŞİDDET/ZORBALIK ÇEŞİTLERİ
Müdahale Okul içinde zorbalığa müdahale edilmesinin belirlenmesi amacı ile öğrencilere öğretmenlerin veya diğer öğrencilerin zorbalığı durdurup durdurmadıkları sorulduğunda öğrencilerin sadece dörtte biri zorbalığın öğretmenler (%25.23) tarafından sık sık veya hemen her zaman durdurulmaya çalışıldığını söylemiştir.
Zorbalığın Nedenleri Okul: Öğretmen moralinin düşük olduğu, öğretmenlerin sık değiştiği, tutarsız disiplin metodlarının uygulandığı, yetersiz gözetimin olduğu, çocukların bir birey olarak farkedilmediği okullarda zorbaca davranışların yüksek olduğu bulunmuştur.
Zorbaca davranışların sıklığına bakıldığında özel okul ve devlet okulu arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Zorbaca davranışlar özel okullarda da yaygın olarak görülebilmektedir.
Zorbalığın Nedenleri Aile: Babanın olmaması, anne babanın ölümden ziyade boşanma nedeniyle kaybı, depresyon yaşayan anne, şiddete uğrayan anne, evlilik huzursuzlukları, ailenin kalabalık olması, sosyo-ekonomik sorunlar… Aşırı korumacı veya aşırı serbest veli tutumları
Zorbalığa Maruz Kalmış Olmanın Belirtileri Temel Belirtiler: Lakap takılması, alay edilmesi, sataşılması, tehdit edilmesi, emir verilmesi, dışlanması, oyunlara alınmaması veya oyunlardan çıkarılması, dövülmesi, kitaplarının veya diğer eşyalarının alınması , tahrip edilmesi, vücudunda yara , bere, çürük ve tırnak izi olması,elbiselerinin yırtılması...
Zorbalığa Maruz Kalmış Olmanın Belirtileri teneffüslerde genellikle yalnız olması; sınıfta hiç yakın arkadaşının bulunmaması takım oyunlarına seçilmemesi teneffüslerde öğretmenlere yakın olmak istemesi sınıfta konuşma zorluğu çekmesi korkulu,mutsuz ve gözü yaşlı yüz ifadesi okul başarısının aniden veya yavaş yavaş düşmesi yaşıt grupları içinde kendini göstermekten kaçınması
Önleme Önerilerin belli başlı ortak noktaları şunlardır: (1) Okulun zorbalık problemini kabul etmesi. İdareciler, öğretmenler arasında zorba/ mağdur problemine yönelik farkındalık sağlanması (2) Okulda zorbalığın kabul edilmediği ve mutlaka engelleneceği anlayışının yerleştirilmesi (3) Okulda kuralların açık, öğrenci gözetiminin sağlam olması (4) Zorbalığın rapor edilmesi ve takip edilmesi
Öğretmenler okuldaki şiddet durumunda nasıl hareket etmelidir? Soğukkanlı olmalısınız Kavga eden öğrencileri güvenli bir ortama alın Sakinleştirin Güven mesajı verin Öğrencileri sıra ile koşulsuz dinleyin Size gelebilecek anlık tepkilere hazırlıklı olun Objektif davranın,(öğrencinin okuldaki başarı düzeyi vb. özelliklerinden bağımsız) Konuşarak birbirlerini anlamalarına ve problemlerini çözmelerine fırsat tanıyın ya da ortam sağlayın Çok özel bir durum varsa okul rehberlik servisine bildirin
Şiddet Davranışının Veli İle Paylaşımı Öğretmen şiddet olayında öğrencinin velisini okula çağırdığı durumlarda veliyi paniğe ve öfkeye sevk edecek sözlerden kaçınması önemlidir. Öğretmenlerin veliler ile yaptığı görüşmelerde öğrencinin mutlaka oda dışına çıkarılması gerekmektedir. Öğrenci şiddete devam etmemesi için veliyi kurtarıcı olarak görmemelidir. Velinin gerektiğinde yaptırım uygulayacağını bilmelidir.
Şanlıurfa Rehberlik ve Araştırma Merkezi