İNTERVERTEBRAL DİSK HERNİSİ Hazırlayan Öğr. Gör.Fadime GÖK
DİSK YÜKSEKLİĞİNİN YAŞLA DEĞİŞMESİ
FARKLI POZİSYONLARDA BELE BİNEN YÜK
İNTERVERTEBRAL DİSK HERNİSİ Sıklıkla L4-L5 vertebraları arasında görülür. Servikal bölgede daha az görülür. Özellikle L4-L5 ve sakral 1 vertebraları arasındaki diskler üzerine aşırı yük biner ve bu disklerde dejeneratif bozukluklar olur.
İNTERVERTEBRAL DİSK HERNİSİ Diskleri çevreleyen ligamentler, yaralandığında ya da zayıfladığında normal yapısı bozulmuş disk ligamentten dışarı doğru çıkar.
İNTERVERTEBRAL DİSK HERNİSİNDE AĞRININ NEDENİ VE KARAKTERİ Lomber kanal darlığı, Osteoartrit Piriformis sendromu vb siyatik sinirin baskı altında kalmasıdır. Baskı genellikle siyatik siniri oluşturan sinir köklerinden bir veya birkaçına olur Ağrı; kalçadan bacağa oradan da ayağa ve baş parmağa yayılır.
PİRİFORMİS SENDROMU İk kez 1928 yılında Yeoman hastalığı siyatik sinirin mikropsuz hastalığı olarak tanımlamıştır. Pace ve Freiberg testleri pozitiftir
FARKLI ALANLARDA İNTERVERTEBRAL DİSK HERNİSİ
SPİNAL STENOZ YA DA DAR KANAL Omirilik kanalının doğuştan ya da sonradan bir sebeple daralmasıdır
AĞRININ ORTAYA ÇIKMA ŞEKLİ Gençlerde: Önce eğilip bir şey alma esnasında sırtlarında bir şeyler kopmuş hissinin oluşması, Yaşlı kişilerde: Öksürme, hapşırma gibi durumlarda disk hernisi gelişebilir
İNTERVERTEBRAL DİSK HERNİSİNDE BELİRTİ-BULGULAR Herni hızlı başladığında: Sırtın alt kısmında akut ağrıdan Yavaş geliştiği zaman: Sırtın alt kısmında kronik ağrıdan yakınır.
LOMBER DİSK HERNİSİNİN BELİRTİ-BULGULAR Sırtın alt kısmında, bacağın arkasına yayılan Öksürme, dışkılama, eğilme gibi zorlamalarla artan ağrı Adale spazmı Derin tendom reflekslerinin azalması Etkilenen sinir köklerine yönelik alanlarda hipoestezi
SERVİKAL DİSK HERNİSİNDE BELİRTİ-BULGULAR Ense sertliği Kola ve ele yayılan omuz ağrısı Elde perastezi Duyu bozuklukları Elektromyografi, disk hernisi seviyesini belirlemede yardımcı olur.
DİSK HERNİLERİNDE TEDAVİ Tıbbi tedavi ve cerrahi tedavidir. Kemonükleozis: Lomber disk hernisi için uygulanan, cerrahi girişimi gerektirmeyen yöntemdir. ‘cyhmopapain’ disk içine enjekte edilir. Laminektomi uygulanmış ve nörolojik hastalığı olanlara kontroendikedir. En Önemli Yan Etkisi: Anafilaktik şoktur
CERRAHİ TEDAVİ Laminektomi ve ya hemilaminektomi Diskektomi Füzyon Foraminektomi
CERRAHİ TEDAVİ Laminektomi ve ya hemilaminektomi: Laminanın tümünün çıkarılması ya da Laminanın diskin herniye olduğu kısmındaki parçasının çıkarılmasıdır.
CERRAHİ TEDAVİ Diskektomi: Nükleer disk materyalinin çıkarılması.
CERRAHİ TEDAVİ Füzyon: Cerrahi girişim ile disk aralığına kemik pretti yerleştirilmesi işlemi spinal kanalın güçlenmesi istenildiğinde uygulanır. Kemik pretti ise sıklıkla hastanın krista iliakasından alınır.
CERRAHİ TEDAVİ Foraminektomi: İntervertebral furomen daraldıysa ve ostefitik çıkıntılar ( kemiklerin büyümesiyle oluşan çıkıntılar ) sinir köklerini sıkıştırıyorsa foraminektomi uygulanır.
SPİNAL CERRAHİ GİRİŞİMİNDEN SONRA GÖRÜLEBİLECEK KOMPLİKASYONLAR Enfeksiyon Kanama Sinir kökleri, duramater, spinal kord yada diğer komşu organlarda yapılan yaralanmalar Vertebral kolonun mekanik bütünlüğünün bozulması Diskin yeterince çıkarılamaması Spinal kord basısı
POSTERİYOR (ARKA) SERVİKAL CERRAHİ GİRİŞİMİNDEN SONRA GELİŞEBİLECEK KOMPLİKASYONLAR Yumuşak doku hematomu, Hava embolisi, Subkutanöz yara açılması
ANTERİYOR (ÖN) SERVİKAL CERRAHİ GİRİŞİMİNDEN SONRA GELİŞEBİLECEK KOMPLİKASYONLAR Larengeal sinir harabiyeti Karotit arter Trakea Özofagus ve yumuşak doku gibi boyunda yer alan yapıların harabiyeti
LOMBER DİSEKTOMİDEN SONRAGELİŞEBİLECEK KOMPLİKASYONLAR Kronik araknoidit Gecikmiş epidural hematom Adale spazmları
SPİNAL DİSEKTOMİ SONRASI HEMŞİRELİK BAKIMI-I Spinal epudural hemotom geliştiyse, spinal korda basıya neden olacağından, acil cerrahi girişim gerekir. Posteriyor fossa diskektomiden hemen sonra yumuşak bir boyunluk takılır, hastanın boynu yatak içinde düz tutulur.
SPİNAL DİSEKTOMİ SONRASI HEMŞİRELİK BAKIMI-II Anteror diskektomiden sonra ilk 24 saat içinde hastada Solunum problemi Ameliyat yerinde şişlik Ses kısıklığı Sesin kalınlaşması takip edilir
SPİNAL DİSEKTOMİ SONRASI HEMŞİRELİK BAKIMI-III Anteror diskektomiden sonra hastada yutma güçlüğü varsa Yumuşak gıdalar Bogaz pastilleri verilir Buhar uygulaması yapılır Konuşmasını sınırlaması söylenir
SPİNAL DİSEKTOMİ SONRASI HEMŞİRELİK BAKIMI-IV Lomber diskektomiden sonra, hemostaza yardımcı olması açısından Belirli bir süre hastanın dönmesine izin verilmez Dönme işlemi spinal kord korunarak yapılmalıdır Ameliyat sırasında duramater yırtılmış ise, BOS sızması ya da dural dikişlerin açılmasını önlemek amacıyla daha uzun bir süre düz yatırılır İlk mobilizasyon mutlaka operasyonu yapan ekiple birlikte yapılmalıdır