24 KASIM ANADOLU LİSESİ REHBERLİK SERVİSİ MESLEKİ REHBERLİK PROJESİ MESLEĞİMİ TANIYORUM 24 KASIM ANADOLU LİSESİ REHBERLİK SERVİSİ MESLEKİ REHBERLİK PROJESİ
Birkaç saat mutlu olmak istiyorsan, balığa çık… Birkaç gün mutlu olmak istiyorsan, tatile çık… Birkaç ay mutlu olmak istiyorsan, evlen… Ömür boyu mutlu olmak istiyorsan, işini çok sev!” ( KONFÜÇYÜS )
İnsanın geleceğini şekillendiren en önemli kararlardan birisi meslek seçimidir. Kendi ilgi, istek ve yeteneklerine uygun mesleklere yönelen bireyler mutlu ve başarılı olabilmektedir. Bu ise topluma daha yararlı bireyler, ülke kalkınmasında rol oynayabilecek başarılı insanlar anlamına gelmektedir.
Öğrenciler çok büyük oranda kulaktan dolma, ailelerin yönlendirmesiyle ya da bir mesleğin detaylarını bilmeden, karşıdan görünüşü ya da prestiji için seçim yapabilmektedirler. Bu da ileride yaşanacak hayal kırıklıklarına, yeni bir meslek seçimi için zaman kaybına sebep olmaktadır.
Genellikle okullarımızda yapılan mesleki rehberlik uygulamalarında öğrenci dinleyici konumunda kalıyordu. Biz öğrenciyi daha aktif kılabilecek bir yöntemle daha etkili öğrenmelerin gerçekleşebileceğini düşündük.
AMAÇ Amacımız meslekleri ; öğrenim aşamaları, uzmanlık, mesleğin gerektirdiği beceriler ve bilgiler, kariyer aşamaları, farklı alanlardaki uygulama biçimleri gibi tüm detayları ile uygulama alanında görmek ve yaşamak olanağını öğrenciye sunmaktır. Öğrencinin , kendisini bulunduğu yerde nasıl hissedeceğini, oraya uygun bir birey olup olmadığını görerek ve yaşayarak karar vermesini sağlamaya çalıştık.
MESLEKİ OLGUNLUK ÖLÇEĞİ İlk adım olarak öğrencilerimize “Mesleki Olgunluk Ölçeği”( Yıldız KUZGUN) uyguladık. Ölçek sonucunda düşük puan alan öğrencileri belirledik. Belirlenen öğrencilerle bir toplantı yaparak en fazla merak ettikleri ve bilgi edinmek istedikleri meslek gruplarını öğrendik. MESLEKİ OLGUNLUK ÖLÇEĞİ Prof. Dr. Yıldız KUZGUN Dr. Feride BACANLI AÇIKLAMA: Ölçekte meslek seçimiyle ilgili tutum ve davranışları ölçen bazı ifadeler verilmiştir. 1. Sizdeki istenen, ifadeleri dikkatle okuyup bu ifadelerin size ne kadar uygun olduğunu, sizin durumunuzu ne ölçüde yansıttığını belirtmenizdir. 2. Cevap kağıdında: A "Bana Hiç Uygun Değil", B "Bana Pek Uygun Değil" C "Bana Biraz Uygun", D "Bana Uygun'', E "Bana Çok Uygun" karşılığındadır. 3. Şimdi bir örnekle cevaplamanın nasıl yapılacağını görelim: Örnek : - Çok erken yaşlardan beri, bir meslek seçmem gerektiğini düşünüyorum. Eğer sizin yukarıdaki ifadeye uygunluk dereceniz "Bani Biraz Uygun" ise aşağıda gösterildiği gibi cevap kağıdında "C" seçeneğinin altındaki aralığı işaretlemeniz gerekecektir. Bana Hiç Uygun Değil Bana Pek Uygun Değil Bana Biraz Uygun Bana Uygun Bana Çok Uygun ; A B C D E 4. Cevap kağıdında her ifadeye ilişkin beş seçenekten yalnız birini işaretleyeceğinizi ve cevapsız ifade bırakmamanız gerektiğini lütfen unutmayınız. 5. Ölçekte bulunan 40 ifadeyi 30 dakika içinde cevaplamaya çalışınız. Başarılar diler, katkılarınız için teşekkür ederiz.
Bu meslek alanlarının çalışanları ile iletişimler kurarak öğrenci ziyaretlerinin biçimini ve amacımızı anlattık. Randevular aldık. İşyerine, bunun sıradan bir işyeri ziyareti olmadığını ve mümkün olduğunca uzun süre ve ayrıntılı gözlem yapacağımızı , hatta uygulama yapma olanağımız varsa bunu bize sağlamalarını istedik.
Öğrencilerimizi istedikleri alanlara göre 3-4 kişilik küçük gruplara ayırdık. Öğrencilerimize geliştirdiğimiz “gözlem formları”nı vererek ayrıntılı gözlem ve inceleme yapmalarını istedik. GÖZLEM FORMU Eğitiminiz nedir ,hangi üniversite, hangi bölümden mezon oldunuz? Bu işi yapmanın Türkiye’de ya da yurt dışında bir farkı olabilir mi? ………………………………………………………………………………………………………………………………….. Mesleğinize nasıl karar verdiniz? Bu mesleği seçmenizde ailenizin ya da başkalarının etkisi oldu mu? İş olanakları mı ya da sevdiğiniz şeyleri yapmak fırsatı mı kararınızı etkiledi? …………………………………………………………………………………………………………………………………. Bu mesleği seçmeyi düşünen birisi ne tür özelliklere sahip olmalı, neleri göz önünde bulundurmalı? Siz hangi özelliklerinizden yola çıkarak bu mesleği seçtiniz? …………………………………………………………………………………………………………………………………….. Mesleğinizde gelişmek için neler yapıyorsunuz? Hangi yönlerinizi geliştiriyorsunuz? Bu meslekte iyi olmak için neler yapmalıyım? ……………………………………………………………………………………………………………………………………. Üniversitede mezun olduğunuz alan ile ilgili bir iş mi yapıyorsunuz? Lisede hangi alanda okumuştunuz? Mezun olduğunuz üniversite iş bulmanıza katkıda bulundu mu? Hangi üniversiteleri tavsiye edersiniz? Mesleğinizin eğlenceli ve sıkıcı yanları,zorlukları ve kolay yönleri neler? İşinizi yaparken ne tür problemlerle karşılaşıyorsunuz? Ailenize, sevdiklerinize, kendinize zaman ayırabiliyor musunuz? Mesleğiniz sosyal yaşamınızı nasıl etkiliyor? Bugünkü konumunuza nasıl bir çaba harcayarak geldiniz? ……………………………………………………………………………………………………………………………. Bu meslekte yükselmek için nelerden vazgeçmeniz gerekiyor? ……………………………………………………………………………………………………………………………
Bir yandan ziyaretler gerçekleşirken, diğer taraftan projenin işyeri ziyaretleri kısmına dahil olmayan 11. Sınıf öğrencilerine rehberlik servisinde mesleki grup rehberlik çalışmaları gerçekleştirdik. “Eğer sizden sokakları süpürmeniz istenirse, Michelangelo’nun resim yaptığı, Beethoven’in beste yaptığı veya Shakespeare’in şiir yazdığı gibi süpürün. O kadar güzel süpürün ki gökteki ve yerdeki herkes durup ’Burada işini çok iyi yapan, dünyanın en iyi çöpçüsü yaşıyormuş’ desin.” Martin Luther King
Ziyaretlerin bitiminde öğrencilerin, arkadaşlarına sınıflarda sunum çalışmaları gerçekleştirmelerini sağladık.
Ziyaretlere giden grubumuza ”Mesleki Olgunluk Ölçeği”ni tekrarladık Ziyaretlere giden grubumuza ”Mesleki Olgunluk Ölçeği”ni tekrarladık. Grubun tamamına ise kendi geliştirdiğimiz “Proje Değerlendirme Anketi”ni uyguladık. Sonuçları karşılaştırmalı olarak değerlendirdik.
DEĞERLENDİRME Projenin bu aşamasında aktif katılım sağlayan öğrencilerimizden 11 tanesine “Mesleki Olgunluk Ölçeği” tekrar uygulanmıştır. Öğrencilerimizin 7 tanesinde en fazla 37 en az 3 olan , çoğu 20-30 puan aralığında değişen anlamlı artışlar gözlenmiştir.Ayrıca öğrencilerle yapılan bireysel görüşmeler ve gözlemlerimiz de bu sonucu doğrular niteliktedir.
Proje Değerlendirme Anketi (Aktif Grup 11 Öğrenci) Değerlendirme Soruları Evet Hayır Bu mesleğin nasıl bir ortamda çalıştığını öğrendim. 10 Bu mesleğin çalışma koşullarını öğrendim. Bu mesleğin kolay ve zor yanlarını öğrendim. 11 Bu mesleğin kazancını öğrendim. 8 3 Bu mesleği edinmek için neler yapmam gerektiğini öğrendim. Bu mesleği seçebilmek için gereken yeteneklere sahip olup olmadığımı biliyorum. 1 Kişilik özelliklerimin bu meslek için uygun olup olmadığını biliyorum. Bu mesleği seçebilmek için sahip olmam gereken değerleri biliyorum. İlgi alanlarımın bu mesleğin gerektirdiği özelliklerle örtüşüp örtüşmediği hakkında bilgi sahibi oldum. Değerlendirme Soruları Evet Hayır Bu etkinlik meslekler hakkında bilgi sahibi olmamızı sağladı. 11 Arkadaşlarımızın sınıflarda yaptığı sunumlar bilgi vericiydi. Yapılan çalışmalardan sonra bazı meslekler hakkındaki fikrim değişti. 8 3 Önümüzdeki öğretim döneminde aynı etkinliğin tekrar yapılmasını isterim. Bu etkinliğin daha verimli olması için üzerinde nasıl bir değişiklik yapılabilir? Kısaca yazınız.
Dinleyici Olan Grup (34 Öğrenci) Değerlendirme Soruları Evet Hayır Bu etkinlik meslekler hakkında bilgi sahibi olmamızı sağladı. 28 6 Arkadaşlarımızın sınıflarda yaptığı sunumlar bilgi vericiydi. 27 7 Yapılan çalışmalardan sonra bazı meslekler hakkındaki fikrim değişti. 23 11 Önümüzdeki öğretim döneminde aynı etkinliğin tekrar yapılmasını isterim. Bu etkinliğin daha verimli olması için üzerinde nasıl bir değişiklik yapılabilir? Kısaca yazınız. Daha fazla meslek grubunun ziyaret edilmesinin, Daha fazla öğrencinin aktif katılımının, Seneye bu çalışmanın tekrar uygulanmasının olumlu olacağı yönünde görüş bildirmişlerdir.
MESLEĞİMİ TANIYORUM 24 KASIM ANADOLU LİSESİ OLARAK AMACIMIZ Günümüzde çalışan bireylerin her ikisinden biri işinden memnun olmadığını söylüyor. Memnun olmayanların %85’i de memnuniyetsizliklerinin temelinde yanlış meslek seçimi olduğunu belirtiyor. 24 KASIM ANADOLU LİSESİ OLARAK AMACIMIZ MESLEĞİNİ SEVEN BİREYLER İÇİN ÇALIŞMAKTIR. YÜZÜM GÜLÜYOR ÇÜNKÜ BEN MESLEĞİMİ TANIYORUM.