Prematürite, postmatürite Doç. Dr. Filiz Bakar

Gebelik yaşı Son adet tarihi İlk bildirilen fetal aktivite tarihi (16-18 hafta) İlk kalp sesleri (Doppler ile 10-12 hafta) Ultrasonografiye göre ölçüm (20 haftanın altında çok güvenilir)

Sınıflandırma Geblik yaşına göre Preterm <37 hafta Yaşayabilirlik sınırı 22 hafta 34-37 hafta geç preterm Term 37-41 6/7 hafta Postterm >42 hafta

Sınıflandırma Doğum ağırlığına göre Gebelik yaşına göre küçük (SGA) Gebelik yaşına uygun ortalama doğum ağırlığının 2SD altı veya %10 altı Gebelik yaşına uygun (AGA) Gebelik yaşına göre iri (LGA) Gebelik yaşına uygun ortalama doğum ağırlığının 2SD üstü veya %90 üzeri

Prematürite

Preterm doğum nedenleri Spontan preterm doğum (2/3) Preterm eylem PPROM (membranların erken ruptürü) Endikasyonlu preterm doğum (1/3) Maternal endikasyonlar Preeklampsi Abruptio plasenta Plasenta previa Doğumu gerektiren anneye ait medikal durumlar (örn. kanser) Fetal endikasyonlar Ağır fetal büyüme geriliği Güven vermeyen fetal durum

Spontan preterm doğumlar Spontan preterm eylem Servikal değişikliklerle beraber uterus kontraksiyonlarının 37 haftadan önce başlaması PPROM Amniyotik membranların 37 haftadan önce ruptürü

Spontan preterm doğumlarda risk faktörleri Düşük sosyoekonomik durum Maternal beslenme bozukluğu, anemi, hastalık, yetersiz prenatal bakım Çoklu gestasyon Ortalama gebelik yaşı ikizlerde 37, üçüzlerde 33, dördüzlerde 28 hafta Maternal uterus anomalileri Fetal anomaliler Barsak obstrüsiyonu, TÖF gibi amniyon sıvısını artıran durumlar Maternal infeksiyon Pnömoni, pyelonefrit, genital kanal enfeksiyonları, bakteriyel vajinozis Maternal servikal anomaliler Spontan preterm doğum öyküsü Etnik faktörler Genetik yatkınlık Yaklaşık %50 sinde tanımlanabilir risk faktörü yoktur.

Patofizyoloji 1. Fetal veya maternal hipotalamik-pitüiter-adrenal aksın prematür aktivasyonu 2. Desidual veya sistemik inflamasyon 3. Desidual kanama 4. Uterusun patolojik distansiyonu

Spontan preterm doğum riskini belirleme Transvajinal ultrason ile servikal uzunluk ölçümü (<2.5 cm) Fetal fibronektin testi (vajinada >50 ng/ml)

Niçin önemli? İmmatürite hastalıkların ağırlığını artırır. İmmatür organ fonksiyonu, Tedavi komplikasyonları, Eylemin erken olmasına yol açan özgül bozukluklar, morbidite ve mortaliteyi artırır.

Prematüre bebekleri bekleyen sorunlar

Solunum sistemi Respiratuar distres sendromu Bronkopulmoner displazi Pnömotoraks, pnömomediastinum Konjenital pnömoni Pulmoner hipoplazi Pulmoner hemoraji Apne

Kardiyovasküler sistem Patent duktus arteriosus Hipotansiyon Hipertansiyon Bradikardi Konjenital malformasyonlar

Hematolojik Anemi (erken veya geç başlangıçlı) Hiperbilirubinemi Subkütan, organ (karaciğer, adrenal) hemarajileri Dissemine intravasküler koagülopati K vitamin eksikliği Hidrops

Gastrointestinal Bozuk gastrointestinal fonksiyon Nekrotizan enterokolit Hiperbilirubinemi-direk ve indirek Polihidramiosa yol açan konjenital anomaliler İzole spontan gastrointestinal perforasyon

Metabolik-endokrin Hipokalsemi Hipoglisemi Hiperglisemi Geç metabolik asidoz Hipotermi Ötiroid düşük-tiroksin

Merkezi sinir sistemi İntraventiküler kanama Periventiküler lökomalazi Hipoksik-iskemik ensefalopati Nöbetler Prematüre retinopatisi Sağırlık Hipotoni Konjenital anomaliler Kernikterus

Renal Hiponatremi Hipernatremi Hiperkalemi Renal tübüler asidoz Renal glukozüri Ödem

Diğer Enfeksiyonlar Konjenital Perinatal Nozokomiyal Bakteriyel Viral Fungal Protozoal

Prematüre bebeklerin izlemi Isı ve nem kontrolu Oksijen ve solunum desteği Sıvı gereksinimleri Total parenteral beslenme Enteral beslenme

Preterm doğumları azaltmada güncel yaklaşım Bakteriyel vajinozis için tarama Çoklu gebeliklerin önlenmesi Preterm eylem için tokoliz uygulanması Beta-agonistler, magnezyum sülfat, indometazin PPROM tedavisi Kortikosteroid Antibiyotik

Postmatürite

Gebeliklerin Neden: Bilinmiyor %25’i 41 hafta ve üzeri, %12’si 42 hafta ve üzeri %5’i 43 hafta ve üzerinde sonlanıyor. Neden: Bilinmiyor

Niçin önemli? Plasenta gebeliğin sonuna doğru yaşlanır ve fonksiyonunu kaybeder. Fetusa besin ve oksijen geçişi azalır. Fetus kendi yağ ve karbonhidrat depolarını kullanır. Kilo alamaz, kilo kaybetmeye başlar. Amniyon sıvısı azalır. Oksijenin azalması fetal distrese yol açar. Mekonyum aspirasyonu gelişebilir.

Klinik bulgular Lanugo yok Vernix kazeoza az veya yok Cilt kuru ve soyulur Tırnaklar uzun, saç bol El ve ayak çizgilerinde belirginleşme Cilt mekonyumla boyalı Yağ depoları azalmış Hipoglisemi

Tedavi Dikkatli obstetrik izlem Term gebeliğin 2-4 hafta geçtiği durumlarda doğum indüksiyonu veya sezeryan Bebek doğduktan sonra, Solunum sıkıntısı varsa tedavisi Hipoglisemi için glukoz infüzyonu