Ölçme ve değerlendirme, sınıf içi öğrenme sürecinde öğrencide istenilen davranış değişikliğinin ne derece gerçekleştiğini belirlemede, eğitim sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır. Farklı başarı testlerinin kullanıldığı bu süreçte kısa cevaplı testler de ayrı bir öneme sahiptir. Sınıf içi değerlendirmelerin dışında e-öğrenmenin yaygınlaşması ile yeniçağda bilgisayar sistemi üzerinde yapılan değerlendirmeler arasında çoktan seçmeli doğru-yanlış tipi sorular içerisinde kısa cevaplı sorular da tercih edilmeye başlanmıştır. Bu bölümde önemi gittikçe artan kısa cevaplı sorunun ne olduğu, iyi bir kısa cevaplı sorunun nasıl tasarlanabileceği, kısa cevaplı soru türleri, kısa cevaplı soruların üstün yanları, sınırlılıkları ve bu tür sorularda puanlamanın nasıl yapılacağı üzerinde durulmaktadır.

Kısa Cevaplı Soru Türleri Soru Kipindeki Maddeler

Kısa cevaplı sorular, cevabı öğrenci tarafından oluşturulan yalnız bir doğru cevabı olan objektif bir ölçme aracı olarak kullanılabileceği gibi; amaca göre farklı puanlamaya da izin veren açık uçlu sorulardan oluşan bir ölçme aracı olarak da kullanılabilir. Bu tür soruların öğrencinin belli olgusal bilgileri hatırlayıp hatırlamadığını ölçmeye uygun olduğu düşünülebilir. Sorunun iyi hazırlanması durumunda, ezber ve hatırlama gücünün dışında daha üst düzey bilişsel davranışları da ölçmeye uygundur olduğu görülebilir. Kısa cevaplı soruların genel bir yapısı yoktur. Sorular kısa tanım istemede, cümle tamamlamada, eksik kelime eklemede, resim, harita, şema, şekil ve grafiklerde ilgili yerlere gelecek ifadeyi istemede, matematikte öğrencilere cevaba nasıl ulaştığını ortaya koymada, fen bilimlerinde bir terimi ya da bir deneyi açıklatmada, okuduğunu anlama soruları sormada ya da tarihte bir olayı tartıştırmak ya da tanımlatmak gibi soruları sormak için de düşünülebilir.

Bu tür soruların ayrıca doğru yanlış tipi maddelerle birlikte, doğru ya da yanlış oluşun nedenlerini bir cümleyle açıklamayı gerektirecek şekilde de düzenlendiği görülmektedir. Kısa cevaplı soruların uygun çeşitli biçimleri ve sayısız uyarlamaları vardır. Kısa cevaplı soruların en çok kullanılan biçimi soru kipindeki maddeler ile eksik cümle tipinde tanımlama ya da tanımayı gerektiren sorulardır. Herhangi bir olayla ilgili 5N 1K soruları (ne, ne zaman, neden, nasıl, niçin, kim) için çok uygundur. Kısa cevaplı sorular kısa yanıtlanabilen sorular için uygundur. Biçimlendirici ve özetleyici değerlendirmenin bir parçası olarak kullanılabilir. Geniş bir içerik kısa sürede yoklanabilmektedir. Bu durumda geniş bir içeriğin kısa cevaplı sorularla dengeli bir şekilde yoklanabilmesi testin kapsam geçerliğini yükseltmektedir. Kısa cevaplı soruları puanlamada, puanlanmış cevap anahtarı hazırlanır. Puanlamış cevap anahtarı çok az ya da hiç yorumlanmamış cevapları değerlendirirken puanlamada yardımcı olacaktır. Bu şekilde adayların cevapları adil ve doğru bir şekilde değerlendirilmesi sağlanacaktır. İçerikte belirttiğimiz kısa cevaplı soruların hazırlanmasında dikkat edilecek noktalar, soruların geçerliğini ve güvenirliğini arttıracaktır.