Şenay ERTÜRK Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen
AİLEDE ETKİLİ İLETİŞİM
“TOHUM DÜŞTÜĞÜ TOPRAĞA GÖRE YEŞERİR”
Sorunları Birlikte Çözme ETKİLİ BİR EBEVEYN OLMAK İKİ ŞEYİN FARKINDA OLMAK DEMEKTİR. Sizin sorunları olan bir insanoğlu olduğunuzun ve çocuklarınızın sorunları olan birer insanoğlu olduğunun… Etkili ana-baba olmak için gerekli olan üç önemli iletişim becerisi vardır. Dinleme İfade Etme Sorunları Birlikte Çözme
ÇOCUĞUNUZLA OLAN İLETİŞİMİMİNİZDE YER ALMASI GEREKEN UNSURLAR NELERDİR? Etkili dinleme Empati Duyguları ifade etme Ben dili’ni kullanma Sorun çözme becerisi İhtiyaçların farkında olma
DİNLEME Genelde ebeveynler çocuklarını deneyimsiz ve bilgisiz oldukları için ya da kendilerine yönelik mantıklı nedenlerle dinlemezler.
BAZI ENGELLERLE KARŞILAŞIRIZ DİNLEME DE BAZI ENGELLERLE KARŞILAŞIRIZ Yatıştırma Yargılama Konu Değiştirme Akıl Okuma
EMPATİ
Çocukları etkin olarak dinlerken, bir ebeveynin gereksinimi olan en önemli yetenek empatidir. Çocuklarınızın duygularını doğru olarak çözmeli, bu duyguları söylenenlerin içeriğinden ayırt etmeli ve adlandırmalısınız.
DUYGULARI İFADE ETME
Nasıl? Sizi sinir eden bir çocuksa neden umursayasınız ki? Kendini bilmez çocuk nasıl olurda sizi sinirlendirir ve dinlemez? Çocuğunuza gerçekten ne istediğinizi NASIL ifade edeceksiniz? Nasıl?
Bunun için beş temel ilke üzerinde durabiliriz; 1- Açıklık *İstekleriniz ve duygularınız olabildiğince belirgin bir şekilde ifade edilmelidir. *Övgüleriniz de belirgin olmalıdır. *Duygularda belirgin şekilde ifade edilmelidir. *Kabul dili 2- Zamanlama *Sizi neyin rahatsız ettiğini anında söyleyin. Doğru davranışlar yapıldığı anda ödüllendirin. *Ceza ve disiplin *Tepkinizi göstermek için ne kadar çok beklerseniz çocuğunuzun davranışı üzerinde o kadar az etkiniz olur. Yanlış bir davranışına tepki oluşturduğunuzda, tepkiniz anında olmalıdır.
3- Yargılamama Çocukla kurduğunuz iletişimin tamamı onun temelde sevilmeye değer ve yetenekli bir kişi olduğu düşüncesine dayalı olmalıdır. İşler yolunda gitmediği zaman çocuğunuzu onaylamadığınızı, onun kişiliğine saldırmadan da gösterebiliriz. Suçlamaktan ve hakaret etmekten kaçınmanın üç yolu vardır: 1- Bir durumu ve sorunu anlatırken “sen” sözcüğünü kullanmayın. 2- Bilgi verin. 3- İletinizi tek bir sözcükle verin. YARGILAMAMA KARARI ALMAK, SAĞLIKLI BİR ÇOCUK YETİŞTİRMEK İÇİN ATILAN BÜYÜK BİR ADIMDIR. .
4- Tutarlılık *Tutarsız iletiler çocukların kafasını karıştırır. *Çocuğunuzun tutarlı bir şekilde kendi yanlış davranışlarının sonuçlarına katlanmasını sağlayın. *Övgülerinizde tutarlı olmalıdır. 5- Kendini açmak *Birçok ailede kendini açma tek yönlü olur. *Hissettiğiniz ve istediğiniz bazı şeyleri çocuğunuzun bilmesine izin vermek sizi onun gözünde gerçek bir insan yapar. *Etkili bir şekilde kendini açmanın kilit noktası “sen” cümleleri yerine “ben” cümleleri kurmaktır.
‘’SEN DİLİ’’ çocuğumuzun kişiliğini yıpratırken; BEN DİLİ ‘’SEN DİLİ’’ çocuğumuzun kişiliğini yıpratırken; ‘’BEN DİLİ’’ çocuğumuzun kişiliğini yapılandırmaktadır.
Etkili ben dili kullanmak için; Uygun derecede güç kullanın BEN DİLİ-SEN DİLİ Etkili ben dili kullanmak için; Uygun derecede güç kullanın bütün duyguları dahil edin kılık değiştirmiş “sen” cümlelerinden kaçının iletileriniz göz ardı edilirse üsteleyin etkin dinlemeye geçin.
HER SORUN BİR FIRSATTIR! SORUN ÇÖZME BECERİSİ HER SORUN BİR FIRSATTIR!
SORUNU BİRLİKTE ÇÖZME Etkili bir ebeveyn olmanın en zor olduğu zaman çocuğunuzun ve sizin gereksinimlerinizin gerçekten çalıştığı zamandır. Sizin haklı gereksinimleriniz ve çocuğunuzun gereksinimleri karşı karşıya gelebilir.
Bu tür çatışmaları çözmek için üç tür yaklaşım vardır: 1- Bunlardan ilki Yetkinci yani otoriter yaklaşımdır. Bu yaklaşımda patron sizsiniz ve kuralları koyarsınız ancak bu yaklaşım her zaman işe yaramaz. Otoriter yaklaşım en iyi çözümün ne olduğunu bildiğiniz ve tartışmaya zamanınızın olmadığı acil durumlarda işe yarayabilir. 2- İkinci yaklaşım izin vericidir. 3- Çocuklarınızla aranızdaki çatışmaları çözmek için sonuncu ve en etkili yaklaşım işbirlikçi yaklaşımdır.
hayır yerine ‘evet’ deyin Çocuğuma ne zaman hayır demeliyim ya da hayır demeliyim mi? Çocuğunuzu anlayın ve bu sözcüğü kullanmadan sınırlar koymayı deneyin… Seçenek sunun hayır yerine ‘evet’ deyin bilgi verin duyguları kabul edin sorunu açıklayın
İHTİYAÇLARIN FARKINDA OLMA
Çocuğumuzu daha iyi anlamak ve kendimizi daha iyi dile getirmek için aşılması gereken iletişim engelleri vardır.
PEKİ BU ENGELLER NELERDİR???
İletişim engelleri: Televizyon
Önyargı
Sevgi ve ilgi eksikliği
Çocuğunuz önemli duygu ve isteklerini ifade etme gereksinimi duyar Çocuğunuz önemli duygu ve isteklerini ifade etme gereksinimi duyar. Bu duygularda basitçe yok olmaz.
İletişim Engellerinin Çocuk Üzerindeki Olumsuz Etkileri 1- Korku, kaygı ya da direnç oluşturabilir. 2- İsyankâr davranışlara yol açabilir. 3- Anne babaya karşı düşmanca duygular beslemesine yol açabilir 4- Çocukta anlaşılamama duygusu oluşabilir. 5- Kendisini savunmasına yol açabilir. 6- Çocukta kendi sorunlarını çözmede yetersiz olduğu düşüncesine yol açabilir. 7- Bağımlılık yaratabilir. 8- Kendisine güvenilmediğini düşünebilir.
İletişimi Etkili Hale Getirmenin Yolları Karşımızdaki kişilere saygı duyarak, Koşulsuz kabul ve ilgi göstererek, Önemli ve değerli olduklarını hissettirerek, İleteceğimiz mesajı açık ve net biçimde sunarak, Dilin anlaşılır şekilde kullanarak, Duygu, düşünce ve davranışların tutarlı olmasını sağlayarak, Empati ile dinleyerek, İletişim engellerinden uzak durarak Kendimizi doğru ifade ederek, Sen dili yerine Ben dilini kullanarak, daha etkili iletişim kurabiliriz.
HER ANINDA ONUNLA OLDUĞUNUZU HİSSETTİRİN.
BİRLİKTE VAKİT GEÇİRİN.
SAĞLIKLI TOPLUMUN TEMELİ MUTLU BİR AİLEDİR...
ONLARI ANLAMAYA ÇALIŞIN;EMPATİ KURUN…
ARKADAŞ OLUN…
MUTLULUKLARI PAYLAŞIN…
HER ŞEYE RAĞMEN BİRLİKTE VAKİT GEÇİRİN.
Çocukların Hatalarını Bulmaktansa, Beğendiğiniz Olumlu Davranışlarını Destekleyin.
İLETİŞİM KURUN…
SİZE İHTİYAÇLARI OLDUĞUNU UNUTMAYIN...
ÇOK ZAMAN GEÇİRMEK DEĞİL ÖNEMLİ OLAN; GEÇİRDİĞİNİZ VAKİTLERİN KALİTESİNİ ARTIRIN…
SEVGİNİZİ GÖSTERİN.
SAĞLIKLI BİREYLER İÇİN HUZURLU AİLE ORTAMI OLUŞTURUN.
ÇOÇUĞUNUZA SARILIN VE BİRLİKTE ÇOK MUTLU OLUN…
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER