Azalan Verimler Yaklaşımı Arz Analizleri Azalan Verimler Yaklaşımı
Üretim Fonksiyonu Belirli miktarlarda bir mal üretebilmek için bazı üretim faktörlerinin kullanılması gerekmektedir. Kullanılan üretim faktörlerine input, elde edilen ürüne de output denmektedir. İnputlarla output arasındaki teknik ilişkinin matematiksel ifadesine de üretim fonksiyonu adı verilir Q = f (K;L;N) Q = Output, K = Sermaye miktarı, L = Emek miktarı, N Tabiat faktörü miktarı
Toplam Fizikî Ürün (TPP) Belirli bir dönemde, bütün üretim faktörlerinin kullanılmasıyla elde edilen ürün miktarına toplam fiziki ürün denir. TPP = f(qf)
TPP Q
TPP TPP Q
Artan verimlerden azalan verimlere geçiş TPP TPP Artan verimlerden azalan verimlere geçiş a
TPP b TPP Maximum output
Değişken faktor miktarı TPP I. BÖLGE TPP III. BÖLGE II. BÖLGE Değişken faktor miktarı
Marginal fiziki ürün (MPP) Değişir faktör inputunun bir birim arttırılması veya azaltılmasıyla toplam üründe meydana gelen değişme oranıdır. MPP= DTPP/DQ ;
TPP, MPP Q
TPP, MPP Q
TPP, MPP Q
TPP, MPP Q
MPP Q
MPP MPP Q
MPP Azalan Verimlerin başlangıcı MPP Değişken faktör miktarı
Ortalama Fiziki Ürün (APP) Değişir faktör başına elde edilen üründür. O halde ortalama ürün, toplam ürünün kullanılan üretim faktörü miktarına bölünmesiyle elde edilir. APP= TPP/Q
TPP, APP Qf TPP APP 0 0 1 3 3 2 10 2 3 24 8 4 35 8.75 5 40 8 6 42 7 7 42 6 8 40 5 TPP APP Q
TPP, APP TPP Ortalama ürün TPP/Qf = APP Maximum APP APP Q
TPP APP MPP Qf TPP APP MPP 0 0 1 3 3 3 2 10 2 7 3 24 8 14 4 35 8.75 11 0 0 1 3 3 3 2 10 2 7 3 24 8 14 4 35 8.75 11 5 40 8 5 6 42 7 2 7 42 6 0 8 40 5 -2 TPP APP MPP Q
APP, MPP APP MPP Q
Maliyetler
Kısa Dönem Maliyetler
Toplam Maliyet (TC) : Sabit maliyet ve değişir maliyetlerin toplamıdır Toplam Maliyet (TC) : Sabit maliyet ve değişir maliyetlerin toplamıdır. Üretim için yapılan masrafların tamamıdır. Sabit Maliyet (FC) : Üretim miktarının değişmesine bağlı olmayan masraflardır. Değişir Maliyet (VC) : Üretim miktarına göre değişen masraflardır.
X firması için toplam maliyet Output (Q) 1 2 3 4 5 6 7 TFC (TL) 12
X firması için toplam maliyet Output (Q) 1 2 3 4 5 6 7 TFC (TL) 12 TFC
X firması için toplam maliyet Output (Q) 1 2 3 4 5 6 7 TFC (TL) 12 TVC (TL) 10 16 21 28 40 60 91 TFC
X firması için toplam maliyet Output (Q) 1 2 3 4 5 6 7 TFC (TL) 12 TVC (TL) 10 16 21 28 40 60 91 TVC TFC
X firması için toplam maliyet TVC Azalan marjinal verimler noktası TFC
X firması için toplam maliyet Output (Q) 1 2 3 4 5 6 7 TFC (TL) 12 TVC (TL) 10 16 21 28 40 60 91 TVC TFC
X firması için toplam maliyet Output (Q) 1 2 3 4 5 6 7 TFC (TL) 12 TVC (TL) 10 16 21 28 40 60 91 TC (TL) 12 22 28 33 40 52 72 103 TVC TFC
X firması için toplam maliyet Output (Q) 1 2 3 4 5 6 7 TFC (TL) 12 TVC (TL) 10 16 21 28 40 60 91 TC (TL) 12 22 28 33 40 52 72 103 TC TVC TFC
X firması için toplam maliyet TC TVC Azalan marjinal verimler noktası TFC
Kısa Dönem Maliyetler Marjinal Maliyet (MC) : Toplam üretimin bir ünite değişmesi karşısında toplam maliyetteki değişme oranıdır. = TC / Q
Marjinal maliyetlerin türetilmesi Maliyetler (TL) Q TC MC 0 12 1 22 2 28 3 33 4 40 5 52 6 72 7 103 10 6 5 7 12 20 31 Q
Marjinal maliyetlerin türetilmesi Maliyetler (TL) Q TC MC 0 12 1 22 2 28 3 33 4 40 5 52 6 72 7 103 10 6 5 7 12 20 31 TC Q
Marjinal maliyetlerin türetilmesi Maliyetler (TL) Q TC MC 0 12 1 22 2 28 3 33 4 40 5 52 6 72 7 103 10 6 5 7 12 20 31 TC DTC = 12 DQ = 1 Q
Marjinal maliyetlerin türetilmesi Maliyetler (TL) Q TC MC 0 12 1 22 2 28 3 33 4 40 5 52 6 72 7 103 10 6 5 7 12 20 31 TC Azalan verimler noktası MC Q
Azalan marjinal verimler Marjinal maliyetlerin türetilmesi Maliyetler (TL) MC Azalan marjinal verimler noktası Q
Kısa Dönem Maliyetler Ortalama Maliyet (AC) : Maliyet giderlerinin parça başına isabet eden kısmıdır. Toplam maliyetin üretim miktarına bölünmesiyle bulunur. =TC / Q
Maliyetler (TL) Q
Maliyetler (TL) Q TVC AVC 0 0 - 1 10 10 2 16 8 3 21 7 4 28 7 5 40 8 6 60 10 7 91 13 AFC Q
Maliyetler (TL) Q TVC AVC 0 0 - 1 10 10 2 16 8 3 21 7 4 28 7 5 40 8 6 60 10 7 91 13 AVC AFC Q
Maliyetler (TL) Q TC AC 0 12 1 22 22 2 28 14 3 33 11 4 40 10 5 52 10.4 6 72 12 7 103 14.7 AVC AFC Q
Maliyetler (TL) Q TC AC 0 12 1 22 22 2 28 14 3 33 11 4 40 10 5 52 10.4 6 72 12 7 103 14.7 AC AVC AFC Q
Q TC MC 0 12 1 22 2 28 3 33 4 40 5 52 6 72 7 103 10 6 5 7 12 20 31 Maliyetler (TL) Q
Q TC MC 0 12 1 22 2 28 3 33 4 40 5 52 6 72 7 103 10 6 5 7 12 20 31 Maliyetler (TL) MC Q
Maliyetler (TL) Q TC MC AC 0 12 1 22 2 28 3 33 4 40 5 52 6 72 7 103 - 22 14 11 10 10.4 12 14.7 10 6 5 7 12 20 31 MC Q
Maliyetler (TL) Q TC MC AC 0 12 1 22 2 28 3 33 4 40 5 52 6 72 7 103 - 22 14 11 10 10.4 12 14.7 10 6 5 7 12 20 31 MC AC Q
Ortalama ve marjinal maliyetler MC Ortalama ve marjinal maliyetler AC AVC AFC Maliyetler (TL) z y x Output (Q)
Uzun Dönem Maliyetler Uzun dönem bütün girdilerin değiştirilebildiği, kapasitenin arttırılabildiği bir zaman süresini kapsar. Uzun dönemde bütün inputlar değiştirilebildiğinden sabit maliyetler yoktur.. Bütün maliyetler değişkendir. Bu nedenle azalan verimler kanunu söz konusu değildir.
Uzun Dönem Maliyetler Uzun Dönem Ortalama Maliyet (LRAC): Uzun dönemde maliyet giderlerinin parça başına isabet eden kısmıdır. Toplam maliyetin üretim miktarına bölünmesiyle bulunur. =TC / Q
Uzun Dönem Maliyetler Uzun ve Kısa Dönem AC Eğrileri Arasındaki İlişki
Uzun dönem ortalama maliyet eğrilerinin türetilmesi: sabit büyüklükte tesisler SRAC4 SRAC5 SRAC1 SRAC2 SRAC3 maliyetler 1 tesis 5 tesis 4 tesis 2 tesis 3 tesis O Output
Uzun dönem ortalama maliyet eğrilerinin türetilmesi: sabit büyüklükte tesisler SRAC1 SRAC5 SRAC2 SRAC4 SRAC3 LRAC maliyetler O Output
maliyet eğrileri örnekleri Uzun dönem ortalama maliyet eğrilerinin türetilmesi: tesis büyüklüğünün seçilmesi maliyetler Kısa dönem ortalama maliyet eğrileri örnekleri O Output
Uzun dönem ortalama maliyet eğrilerinin türetilmesi: tesis büyüklüğünün seçilmesi LRAC maliyetler O Output
Tipik bir uzun dönem ortalama maliyet eğrisi LRAC Ekonomik olmayan alan (artan maliyet) ölçek ekonomileri Sabit maliyetler maliyetler O Output
Dışsal Ekonomiler Ortalama maliyet eğrisi ister kısa dönemde ister uzun dönemde olsun bütünüyle birlikte yer değiştirebilir. Bunun sebebi dışsal ekonomilerdir. Firma dışı olumlu etkenlere dışsal ekonomiler denir. LAVC eğrisini bütünüyle yukarı doğru kaydıran yani maliyetleri arttıran firma dışı faktörlere dışsal eksi ekonomiler denir.
TL LAVC3 LAVC1 Maliyetler LAVC2 O Q Output