ÖDÜL - CEZA

Ödül ve Ceza mutlaka; Yerinde, Zamanında, Gerekli durumlarda, Gerektiği dozda kullanılmalıdır.

Aynı zamanda ödül ve cezanın; Çocuğun yaşına, Gelişim durumuna uygun olması da çok önemlidir kullanılmalıdır.

Ödül nedir? Oyuncak, giyecek, yiyecek gibi maddi yönü ön plana çıkan nesneler olabileceği gibi, sevilen bir insanla yürüyüşe çıkma, vakit geçirme, sinemaya gitme, maça gitme gibi eylem içeren veya beğenilme, sevilme, takdir etme, okşama gibi olumlu duygular uyandırıcı biçimde de olabilir.

Ödül ne değildir? Ne bir armağan ne de bir rüşvettir. Çünkü ödül, olumlu davranışın ardından sunulur, oysa armağan herhangi bir eylemde bulunma şartı aranmadan kişiyi mutlu etme amaçlıdır.

Dikkat edilmesi gerekenler; Çocuğa gereğinden fazla ödül vermek sorun yaratacaktır. Aksi halde ödülün hiçbir anlamı kalmaz. Ödüller de aynı cezalar gibi yerinde ve dengeli bir biçimde kullanılmalıdır. Ödül sisteminin yanlış kullanımı çocuğun yaptığı şeyin ölçüsünü anlamamasını sağlayacaktır.

Ceza nedir? Olumsuz ve istenmeyen davranışların önlenmesi veya olumsuz davranış ortaya çıktıktan sonra bu davranışın tekrarlanmasını engellemek için konulan yasaklayıcılar olarak söz edebiliriz.

Örneğin; -Ödevlerini oyalandığı için yetiştiremeyen bir çocuğa, zamanını iyi kullanamadığı için sevmediği dolabını toparlama görevi verilebilir. -Ödevlerini zamanında yapmayan çocuk için çok sevdiği bir televizyon programını seyretme yasağı verilebilir.

Çocuğunuza verdiğiniz cezalara örnek verir misiniz?

Dikkat edilmesi gerekenler; Çocuk, sorumluluğu olan bir şeyi yerine getirmediği zaman öncelikle onu uyarmalı, sonra yaşına uygun olarak bir ceza uygulanmalıdır. Tüm bu cezaları verirken mutlaka suçla orantılı davranılmalıdır. Çok büyük bir suça çok küçük bir ceza verirseniz, bunun hiçbir anlamı olmaz.

Çocuğa, mutlaka cezanın neden verildiği anlatılmalıdır. Ayrıca uygulanan cezadan vazgeçmemek gerekir. Çocuk özür dileyebilir ama bu cezayı ortadan kaldıran bir sonuç doğurmaz.

Unutmayalım! Olumlu davranışlar yerinde ve zamanında olumlu pekiştirenlerle ödüllendirilirse, ceza durumuna genellikle gelinmeyecektir.

Teşekkür ederiz… «Yıkılsın Duvarlar» adlı projenin, proje ekibi tarafından hazırlanmıştır.