YAŞAR ACAR FEN LİSESİ BİTKİLERDE TAŞIMA
SU VE MİNERALLERİN TAŞINMASI
SUYUN GÖVDEDE TAŞINMASINI SAĞLAYAN MEKANİZMALAR Kök basıncı suyun sadece birkaç metre yükselmesini sağlar. Emici tüyler emilim yüzeyini artırır.
Islak sünger: Buharlaşmanın çok olduğu yaprak mezofil hücreleri Cam boru: Ksilem Islak sünger: Buharlaşmanın çok olduğu yaprak mezofil hücreleri
Suyun gerilim direnci en yüksek ağacın tepesine ulaşmasını sağlar Suyun gerilim direnci en yüksek ağacın tepesine ulaşmasını sağlar. Suyun yukarı taşınmasında en çok kabul edilen görüştür. Sekoya ağacı
Ksilem gözle görülmeyecek ince kılcal borulardan meydana gelmiştir. Kılcallık diğer faktörlere göre daha az etkilidir.
Suyun taşınmasında stomaların rolü
Kurakçıl bitkiler: Terleme ile kaybedilecek su fazla değil – Stoma az Terlemeyi hızını azaltır; – Stomalar derine gömülerek sıcak ve kuru rüzgarlardan korunarak - Stomanın çevresindeki tüyler rüzgarı kesip stomanın yer aldığı çukurun nemli kalmasını sağlayarak Stomalar alt kısımda yoğunlaşmıştır.
Sucul ve nemcil bitkiler: Suyun fazlasını atmak ister – Stoma çok
Su üstünde yüzen bitkiler: Alt yüzeyi su ile temasta – Stoma sadece üst epidermiste
Tamamen su altında kalan bitkiler: Stoma yok
STOMALARIN AÇILMASI Mavi reseptörler ışığı algılar. Fotosenze başlar. Proton pompaları devreye girer. K+ içeri girer, H+ dışarı çıkar Ozmotik basınç artar. Komşu epidermisten su alınır. Turgot basıncı artar. Zarlar arası gerilim artar. Stoma açılır. Fotosenze başlar. CO2 azalır, asitlik azalır (Ph artar.) Nişasta hidrolizi
STOMALARIN KAPANMASI Nişasta sentezi başlar, CO2 artar, asitlik artar (Ph azalır). Glikoz ve K+ azalır, H+ artar. Ozmotik basınç azalır. Komşu epidermise su verilir. Turgor basıncı azalır. Büzülme olur. Stoma kapanır.
Organik madde taşınması
Organik maddelerin floemde taşınması Basınç – Akış Teorisi ile açıklanır. Bu teori floemde taşınımın en çok kabul gören mekanizmasıdır.
Sorular
kaynaklar Esen Yayınları Biyoloji Konu Anlatımı MEB Biyoloji Ders Kitabı Sorular: Bazı internet sitelerinden derlenmiştir. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/16/05/964258/dosyalar/2013_11/04085646_bitkilerdetama.pdf