ÜNİTE 2 : KILASİK MANTIK KONU: BEŞ TÜMEL VE KAVRAMLAR ARASI İLİŞKİLER
BEŞ TÜMEL 1). CİNS: Gerçeklikleri çeşitli olan bir çok şeye Bunlar Nedir? sorusu sorulduğunda alınan cevaptır. Türlerin altında sıralandığı sıralandığı kavramdır. İki genel kavramdan kaplamı daha fazla olan kavram cinsi verir. 2). TÜR Ortak özelliği olan iki terimden içlemi daha fazla olan kavramdır. Cinsin altında sıralanan kavramlardır.
BUNLAR VARLIKTIR BUNLAR NEDİR?
BEŞ TÜMEL 3). AYRIM Cinleri ve türleri birbirinden ayıran temel özelliklerdir. Her türü cinsten ayıran yönleri vardır buna ayrım denir. ARILARIN BAL YAPABİLMESİ İNSANIN DÜŞÜNEBİLMESİ
BEŞ TÜMEL 4. ÖZGÜLÜK (HASSA) Örneğin Konuşmak Kültürleşmek Bir türe özgü sadece o türe ait özelliklere Özgülük ya da Hassa denir. Örneğin Konuşmak Kültürleşmek Sosyalleşmek insan türüne özgü özelliklerdir. Arının bal yapması da arı türüne özgü özelliklerdir.
BEŞ TÜMEL 5) İLİNTİ Çeşitli türlere ait ortak özelliklere İLİNTİ denir. Bir den fazla türün ortak nitelikleri o türlerin ilintileridir. Yemek yemek, hareket etmek, uyumak bir çok canlı türünün ortak özelliği olduğu için canlıların ilintisidir.
KAVRAMLAR ARASI İLİŞKİLER
EŞİTLİK İki kavramdan her biri diğerinin bütün elemanlarını karşılıyorsa (içine alıyorsa) bu iki kavram arasında EŞİTLİK ilişkisi vardır. DÜŞÜNEN İNSAN Düşen ve insan kavramları arasında Eşitlik ilişkisi vardır. Birbirlerin tüm elemanlarını içine alırlar. Bütün düşünenler insandır. Bütün insanlar düşünendir.
AYRIKLIK İki kavram arasında hiçbir ilişki yoksa, iki kavram grubu birbirlerinin hiçbir üyesini karşılamıyorsa bu iki kavram arasında AYRIKLIK ilişkisi vardır. PAPAĞAN BALIK Hiçbir papağan balık değildir. Hiçbir balık papağan değildir.
TAM GİRİŞİMLİLİK İki kavramdan sadece biri diğerinin tüm elemanlarını karşılıyorsa (içine alıyorsa) bu iki kavram arasında Tam Girişimlilik ilişkisi vardır. Bütün insanlar canlıdır. Bazı canlılar insandır. CANLI İNSAN
EKSİK GİRİŞİMLİLİK İki kavramdan her biri diğerinin bazı kavramlarını karşılıyorsa içine alıyorsa bu iki kavram arasında Eksik Girişimlilik ilişkisi vardır.