MUHASEBENİN UZMANLIK ALANLARI FİNANSAL MUHASEBE MALİYET MUHASEBESİ YÖNETİM MUHASEBESİ
FİNANSAL MUHASEBE İşletmede geçmişte ortaya çıkan ticari işlemleri ispat edici belgelere dayanarak zaman ve konularına göre tutulması zorunlu yasal defterlere kayıtların gerçekleştirildiği faaliyetleri kapsar. İşletmenin dışa dönük muhasebesi olarak nitelendirilen finansal muhasebe genel muhasebe olarak ta bilinir. Finansal muhasebe kapsamında şu faaliyetler yer alır. İspat edici belgelere dayanarak ticari işlemlerin muhasebe kayıtlarını tutmak, Hesap planı ve muhasebe rapor türlerini kapsayan muhasebe sistemini kurmak ve geliştirmek, Tüm yönetim düzeyi için muhasebe raporlarını hazırlamak, açıklamak ve sunmak, İşletmenin varlıkları içerisinde yer alan ticari malların maliyetini, duran varlıklara ait amortismanları ve itfa paylarını, ayrılacak karşılıkların hesaplanması ve borçlara ait ödeme planlarını hazırlamak.
Finansal muhasebede yer alan defter kayıtlarının yasal nedenlerle tutulma zorunluluğu bulunur. İşletmeye dışarıdan gelen ispat edici belgeleri kayıt ederek, onları işletme içinde kullanılacak iç raporlara dönüştürür. Bu iç raporları işletmenin ilgili taraflarının yararlanabileceği mali tablolar şeklinde hazırlayarak sunulmasını da kapsadığı için finansal muhasebenin görevleri içerisinde yer alması nedeniyle işletmenin dışa dönük muhasebesi olarak yorumlanır.
MALİYET MUHASEBESİ İşletmede üretilen mamul veya hizmetlerin gider türleri, gider yerleri ve gider taşıyıcılarına göre üretim ve birim maliyetlerinin hesaplanması, bu mamul ve hizmetlerin satış fiyatlarının belirlenmesi, mevcut stokların maliyetlerini saptamaya yönelik faaliyetlere ait kayıt düzeni ve kayıtları kapsar. İşletmenin içe dönük muhasebesi olarak nitelendirilen maliyet muhasebesi, “işletme muhasebesi”, “sanayi muhasebesi”, “analiz muhasebesi” ve “işlemler muhasebesi” olarak ta bilinir.
Maliyet muhasebesi kapsamında şu faaliyetler yer alır. Maliyet sistemlerini kurmak, Üretim maliyetlerini hesaplamak, Üretim girdisi olan stoklara ait stok kartlarını düzenlemek ve stok miktarlarını saptamak, İşletmenin amaç ve çalışmalarına uygun envanter değerleme yöntemlerini seçmek ve uygulamak, Gider yeri, gider türü düzeyinde maliyetleri izleyerek, üretim maliyetlerine ilgili gider dağıtımlarını yapmak, Kapasite kullanım düzeylerini belirlemek, Kara geçiş analizlerini yapmak,
Maliyet analizi ve denetimi yapmak, Maliyetlerin düşürülmesi için gerekli araştırmaları yapmak, Yeni üretim merkezlerinin kurulması , mevcut üretim merkezlerinin faaliyetlerini değerlendirmek, İşletmeye kazanç sağlayan ya da sağlamayan ürün veya hizmetleri belirleyerek karlı olamayan üretim faaliyetlerinden vazgeçme kararlarını almak, Üst yönetime üretim faaliyetleri ve çalışmaları ile ilgili raporlar hazırlamak
Maliyet muhasebesi işletmede ortaya çıkan maliyetlerin belirlenmesi amacıyla uygulanan ve bu faaliyetlerle ilgili bilgileri . işletme içinde kullanacak kişilere iç raporlar olarak sunması nedeniyle işletmenin içe dönük muhasebesi olarak yorumlanır. Maliyet muhasebesi faaliyetleri sonucunda hesaplanan mamul ya da hizmet toplam maliyetleri ile stok maliyetleri finansal muhasebe de kayıt yapılır
YÖNETİM MUHASEBESİ İşletmenin geçmiş verilerinden yararlanarak geleceğe yönelik planların uygulanmasına yönelik alınan kararları kapsar. İşletmenin içe dönük muhasebesi olarak nitelendirilen yönetim muhasebesi, “karar muhasebesi” olarak ta bilinir.
Yönetim muhasebesi kapsamında şu faaliyetler yer alır. Geleceğe yönelik tahminleri içeren bütçeleri hazırlamak, Alternatif yatırım alanları incelemek ve fırsat maliyetlerini belirlemek, İşletmeye gelecekte en yüksek etkinliği sağlayacak planların hazırlanması ve uygulanma sonuçlarını değerlendirmek, Tahminlenen değerlerle fiili sonuçlar kıyaslanarak mevcut sapmalar tespit edilip alınacak olan önlemleri tespit etmek. Yönetim muhasebesi temel verilerini maliyet muhasebesinden sağladığı için maliyet muhasebesinin devamı niteliğindedir. İşletmenin geçmişteki verilerini değerlendirmek ve geleceğine yönelik kararlarını alma sorumluluğu yönetime ait olduğu için işletmenin içe dönük muhasebesi olarak yorumlanır. Yönetim muhasebesinin geleceğe yönelik yapısı bulunmasına rağmen finansal muhasebe ve maliyet muhasebesi geçmişe yönelik yapılara sahiptir.
YÖNETİM MUHASEBESİNİN GENEL AMAÇLARI Finansal muhasebenin temel işlevinin sona erdiği noktada; yönetim muhasebesinin işlevleri başlamakta ve bu aşamada, finansal muhasebeden sağlanan veri ve bilgiler ile ilgili bazı karar süreçlerinde yararlanmak üzere işlenmeye çalışılmaktadır. YÖNETİM MUHASEBESİNİN GENEL AMAÇLARI 1. İşletme faaliyetlerinin planlanmasına 2. İşletme faaliyetlerinin denetlenmesine 3. İşletme yöneticilerinin karar almasına yardımcı olmak. İşletme amaçları ile işletmede çalışanların amaçlarını ortak amaçlar doğrultusunda bir araya getirmeyi amaçlar.