EGE BÖLGESİ
COĞRAFİ KONUMU Yurdumuzun batısında alan bakımından 5. büyük bölgemizdir. Kuzeyinde Marmara ,doğusunda İç Anadolu ve güneyinde Akdeniz Bölgeleri vardır. Batısında ise ismini aldığı Ege denizi bulunmaktadır.
İKLİMİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ Bölgenin asıl Ege Bölümünde graben ovaları sayesinde içlere kadar sokulan Akdeniz İklimi görülür. Bu alanlarda yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı bir iklim görülür. Bitki örtüsü makidir ve yer yer ormanlara da rastlanır. Bu bölgede yağışlar ortalama ocak ayında daha fazla görülmektedir. İç Batı Anadolu bölümüne gidildikçe yüksekliğin artması ve denize olan uzaklığı sebebiyle iklim karasallaşır. Yazları sıcak ve kurak, soğuk ve kar yağışlı Karasal İklim görülür. Bitki örtüsü de Bozkırdır.
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ Bölgedeki yer şekillerinin bir kısmı yer kabuğu hareketleri ile oluşan (Orojenez-Dağ oluşumu) kırılmalarla meydana gelmiştir. Kırılma yerlerinde yükselen yerler Horst (dağ), çöken yerler de Grabeni (çöküntü ovası) oluşturmuştur. Horst ve graben oluşumunun en fazla olduğu bölgemizdir. Bölgenin batısında dağlar kıyıya dik uzanmıştır. Bunun sonucunda; - Girinti-çıkıntı fazladır. - Bir çok koy ve körfez oluşmuştur. - İç kesimlere ulaşım kolaydır. - Limanların hinterlandı (ard bölgesi) geniştir. - Deniz etkisi iç kesimlere kadar sokulabilir. - Enine kıyı tipi oluşmuştur. - Kıta sahanlığı geniştir.
Kıyıları: Ege Denizinin yerinde eskiden Egeid karası vardı Kıyıları: Ege Denizinin yerinde eskiden Egeid karası vardı. Bunun çökmesi sonucunda bugünkü adalar meydana geldi. Bölge dağları kıyıya dik uzandığı için kıyı girintili-çıkıntılı Enine Kıyı Tipidir. Kıyıda bir çok körfez, koy, yarımada ve buruna rastlanır. Edremit, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük, Gökova başlıca körfezleridir.Reşadiye, Bozburun, Dilek ve İzmir başlıca yarım adalarıdır. Ege kıyıları girintili-çıkıntılı olduğu için en uzun kıyımızdır. Muğla'da en uzun kıyıya sahip ilimizdir.
Dağları: Asıl Ege Bölümü faylanma hareketlerine uğradığı için Kaz Dağı, Madra Dağı, Yunt Dağı, Bozdağlar, Aydın Dağları faylanma sonucu yüksekte kalmış horstlardır. Bölümün güneyinde uzanan Menteşe Dağlarının uzanış yönü kıyıya paraleldir. İç Batı Anadolu'ya gidildikçe yükseklik artar. Bu bölümde, Alaçam, Eğrigöz, Murat ve Sandıklı Dağları vardır.
Ovaları: İç Batı Anadolu Bölümünde Yazılıkaya Platosu, Tavas- Çivril- Banaz-Örencik ovaları vardır. Asıl Ege Bölümünde horstlar arasında kalan grabenler birer alüvyon ovasıdır. Bunlar Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovalarıdır. Bunlar aynı adı taşıyan ve bol alüvyon taşıyan, akarsuları tarafından oluşturulmuştur Akarsuların döküldükleri yerlerde de delta ovaları da oluşmuştur.
Akarsuları: Bakırçay, Gediz,K. Menderes, B Akarsuları: Bakırçay, Gediz,K. Menderes, B. Menderes başlıca akarsularıdır. İç Batı Anadolu'da Susurluk ve Sakarya Akarsularının bazı kolları da bulunmaktadır.
Gölleri: Göl bakımından fakir olan bölgede iki doğal göl vardır Gölleri: Göl bakımından fakir olan bölgede iki doğal göl vardır. Bunlar Marmara ve Çamiçi (Bafa) Gölleridir Adıgüzel, Kemer ve Demirköprü baraj gölleri de vardır.
HAYVANCILIK Ege bölgesinde hayvancılık çok gelişmemiştir.Kıyı kesimde daha çok kıl keçisi, tiftik keçisi ve koyun, iç kesimlerde sığır ve manda besiciliği yaygındır. Balıkçılık ise eski önemini kaybetmiştir. Özellikle İzmir Körfezi’nin sularının pis olmasından dolayıdır. Yine eski önemini yitirmiş olmakla birlikte Bodrum kıyılarında sünger avcılığı yapılmaktadır.Aynı zamanda Ege Bölgesi'nde kümes hayvancılığı ve arıcılık da yapılır.
TARIMI Kıyı kesimindeki Ege Bölümü’nde verimli tarım topraklarının bulunması ve Akdeniz ikliminin etkisi nedeniyle, ekonomik değeri yüksek olan ihraç ürünleri yetiştirilir. Bu bölümde tarımda makine kullanımı yaygındır. İntansif (modern) tarım yöntemleri uygulanır. Tarımsal nüfus yoğunluğu fazla olan bu bölümde seracılık da yaygındır. İç Batı Anadolu Bölümü’nde iklimin karasallaşması ve sulamanın yaygın olmaması, tarımsal ürün çeşitliliğini azaltır. Kıyıda yetiştirilen ürünler bu bölümde yetiştirilemez.
BAŞLICA YETİŞTİRİLEN ÜRÜNLER: Tütün , Zeytin , Üzüm , İncir , Pamuk , Turunçgil , Elma , Kiraz , Prinç , Domates , Biber , Patlıcan , Patates , Salatalık , Kereviz , Pırasa , Susam , Haşhaş , Buğday , Arpa , Şekerpancarı , Ayçiçeği , Nohut , Mısır , Soğan , Karpuz , Kavun , Keten .
MADENLERİ Krom: Muğla, Denizli, Kütahya Demir: Balıkesir ve Kütahya Linyit: Kütahya, Manisa, Muğla ve Denizli Civa: Uşak ve İzmir Bor: Kütahya ve Eskişehir Manganez: Uşak, Afyon ve Denizli Mermer: Afyon ve Denizli Titanyum: İzmir ve Manisa Zımpara Taşı: Muğla, Aydın ve İzmir . Uranyum: Manisa, Aydın ve Uşak Tuz: İzmir-Çamaltı
SANAYİLERİ Marmara Bölgesinden sonra sanayinin en fazla geliştiği bölgemizdir. Dokuma : Denizli, Aydın , İzmir , Manisa . Petrol-kimya : İzmir . Deri-Kösele : İzmir , Manisa , Uşak. Şeker : Afyon, Uşak , Kütahya. Çini-Porselen : Kütahya. Çimento : İzmir , Denizli , Afyon. Gübre : Kütahya ,İzmir.
Termik santral : Muğla , Manisa , Kütahya Termik santral : Muğla , Manisa , Kütahya . Jeotermal enerji santrali : Sarayköy Halı-Kilim : Manisa , Kütahya , Muğla , Denizli. Kağıt : Afyon , İzmir. Otomotiv : İzmir. Elektronik eşya : İzmir , Manisa , Aydın , Denizli. Mobilya : İzmir. Deterjan : İzmir , Manisa. İlaç : İzmir. Sigara : İzmir , Manisa. Seramik : Kütahya , Manisa Tuğla-Kiremit : Manisa , Aydın.
NÜFUS VE YERLEŞME Marmara Bölgesinden sonra en fazla göç alan bölgemizdir. Göçlerle bölge nüfusu sürekli artmaktadır. Yaz döneminde bölgenin batısında turizm ve tarım işçi göçünden dolayı da mevsimlik nüfus artışı görülür.Nüfus genelde bölgenin batısındaki çöküntü ovaları kenarında toplanmıştır. İç kesimlerde nüfus seyrektir. Sebebi iklimin karasal olması, sanayinin gelişmemesidir. Kıyıda menteşe yöresi yer şekillerinin engebeli olmasından dolayı seyrek nüfuslanmıştır.
ULAŞIMI Doğu – batı yönlü uzanan dağlar ve arasındaki ovalar, kıyı kesimle iç kesimi birbirine bağlayan yolların yapımını kolaylaştırmıştır. Dağlık Menteşe Yöresi dışında bölgede ulaşım sorunu yoktur. İzmit limanı ard bölgesine kara ve demiryollarıyla bağlanmıştır. Türkiye’nin en önemli ihraç limanıdır. Afyon ve Denizli de önemli yolların kesiştiği, ulaşımın geliştiği merkezlerdir.
TURİZMİ Bölge Marmara’dan sonra turizm geliri en fazla olan ikinci bölgedir. Akdeniz İkliminin görüldüğü kıyılar deniz turizmi açısından zengindir Bölgede İlkçağ uygarlıklarından ve Türk Devletlerinden kalan tarihi eserlerde turistlerin ilgisini çeken yerlerdendir. Pamukkale-Denizli Travertenleri de güzel yerlerden biridir.
HAZIRLAYAN BURHAN TATLI