=> SÖZCÜKTE ANLAM <=

1-)“Doldurmak” kelimesi hangi cümlede mecaz anlamıyla kullanılmamıştır? A)Arkadaşımı benim hakkımda doldurmuşlar. B)Yemeğin kokusu odayı doldurmuş. C)Çocuk altı yaşını doldurdu. D)Annem bardaklara çay doldurdu.

Sözcüğün gerçek ve yan anlamlarından tamamen uzaklaşarak yeni bir anlam kazandırmasına MECAZ ANLAM denir ‘A’ şıkkında verilen doldurma kelimesi mecaz anlamdır çünkü arkadaşını benim hakkımda doldurmuyorlar sadece kötü cümleler kuruyorlar demek istemiştir. Ve diğer şıklarda da aynı anlama geldiği için cevabımız ‘D’ şıkkıdır.

2-)“ısınmak” sözcüğü hangi cümlede mecaz anlamıyla kullanılmıştır? A)Hava ısınınca doğa canlandı. B)Yeni gelen öğrenci sınıfa çabuk ısındı. C)Soba yanınca oda hemen ısındı. D)Biraz çalışınca arabanın motoru ısındı.

Isınmak sözcüğü A,C ve D şıklarında gerçek anlamda kullanılmıştır ama B şıkkında Yeni gelen öğrenci sınıfa çabuk ısındı cümlesinde ısındı kelimesi mecaz anlıdır çünkü ısınmamıştır çabuk alıştı anlamına geliyordur o yüzden doğru cevabımız ‘B’ şıkkıdır.

3-)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük mecaz anlamda kullanılmıştır? A)Bu kentte çevre temizliğine önem veriliyor. B)Sıcak bir yaz günü yola çıktık. C)Türkçe, dillerin en köklülerindendir. D)Düşürüp kırdığı vazoyu onarıyor.

A,B ve D şıklarında bulunan altı çizili sözcükler gerçek anlamdır ama C şıkkındaki altı çizili köklerindendir kelimesi mecaz anlamdır bir ağaç olup da kökü de Türkçe değildir. buna göre doğru şıkkımız ‘C’ şıkkıdır.

4-)Aşağıdaki cümlelerde altı çizili olarak verilen sözcüklerden hangisi soyut bir kavramı anlatır? A)Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım. B)Çocuğunun başarısından sevinç duydu. C)O gün hava oldukça soğuktu. D)Kara bulutlar birden gökyüzünü kapladı.

Soyut anlam: 5 duyu organımızla algılayamadığımız ama varlığına inandığımız sözcük ve cümlelerdir. Bu bilgiye göre ‘B’ şıkkındaki sevinç kelimesini 5 duyu organımızla algılayamadığımız ama varlığına inandığımız,bildiğimiz kelimelerdendir yani SOYUT ANLAMLI cümledir.bu yüzden sorumuzun doğru cevabı ’B’ şıkkıdır.

5-)“Düşmek” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde gerçek anlamıyla kullanılmıştır? A)Bu mallar elimize çok ucuza düştü, diyebilirim B)Eskiden büyüktü, şimdi düştü ve fakirleşti. C)Bir anlık dalgınlığından yaralanıp onu da tongaya düşürdük. D)Çocuk, vazoyu da düşürüp kırmasın mı?

Bir sözcüğün akla gelen, herkesçe bilinen ve sözlük açıldığında karşımıza çıkan ilk anlama GERÇEK ANLAM denir. Bu bilgiye göre A,B ve C şıkkında bulunan düşmek sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır. Bu yüzden doğru şıkkımız ‘D’ şıkkıdır.

6-)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birbiriyle zıt anlamlı kelimeler yoktur? A)Eskiden fakirlik vardı, şimdi doyumsuzluk… B)Çok okuyan kişi elbette daha az yanılır. C)Dostlar, hem iyi hem de kötü günde yanımızdadır. D)Önce kitap okudu, sonra film seyretti.

Anlam olarak birbirinin tersini ifade eden sözcüklere ZIT (KARŞIT) ANLAM denir. Bu tanıma göre B şıkkında az çok C şıkkında iyi kötü ve D şıkkında önce sonra kelimeleri zıt(karşıt) anlamlı sözcüklerdir ama A şıkkında hiçbir sözcük birbirine zıt değildir.Buna göre doğru şıkkımız ‘A’ şıkkıdır.

7-)“ince” kelimesi hangi cümlede gerçek anlamıyla kullanılmıştır? A)Kızlar halı dokurken ince düşüncelere dalmışlardı. B)İnce ipek ipliklerle halılar daha güzeldir. C)Halı dokumak, herkesin beceremeyeceği ince bir iştir. D)Hali satıcısının ince davranışı müşteriyi etkiledi.

A,C ve D şıkkında bulunan ince kelimesi mecaz anlamlıdır çünkü A şıkkında bulunan ince kızlar kalın yada ince hayallere dalmazlar oradaki ince kıza dokunan kendine gelecek yani hafiften bir düşünceye dalmıştır. C şıkkındaki ince kelimesi herkesin aslında kalın yada ince bir iş yoktur oradaki ince kelimesi daha da dikkatli yapılması lazım denilmektedir.Ve son olarak D şıkkındaki ince sözcüğü nazik kibar anlamını katmak istemiştir. Buna göre doğru şıkkımız ‘B’ şıkkıdır.

8-)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “soğuk” sözcüğü diğerlerinden farklı anlamda kullanılmıştır? A)Terliyken soğuk bir şey içme. B)Bu sokağın çeşmelerinden soğuk sular akardı. C)Önerilerimizi soğuk karşılayacağını sanmıyordum. D)Soğuk sütten yoğurt yapılmaz.

A,B ve D şıkkındaki soğuk sözcüğü aynı anlamda kullanılmıştır soğuk buz gibi mesela ama C şıkkındaki soğuk sözcüğü tavır olarak yani soğuk,uzak,çekingen davrandı anlamına geliyordur. Buna göre doğru şıkkımız ’C’ şıkkıdır.

9-)Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi gerçek anlamıyla kullanılmıştır? A)Bana karşı davranışları oldukça soğuktu. B)Ceyhan’ın tatlı suyu Akdeniz’in tuzlu sularına karışır. C)Tatlı bir gülümseme gönül kazandırır. D)Yalnız kalınca gurbet acı geldi.

A,C ve D şıkkı mecaz anlamdır çünkü gerçek anlamdan ve yan anlamdan tamamen uzaklaşmıştır. Buna göre doğru şıkkımız ‘B’ şıkkıdır.

10-)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özelden genele doğru bir anlatım vardır? A)Petrol ürünlerinden benzine zam geldi. B)Türk tarihinde, Çanakkale Savaşı’nın yeri önemlidir. C)Alfabenin yirmi dördüncü harfi T dir. D)Çocukluk günlerim ömrümün en güzel dönemidir.

A,B ve C şıklarında genelden özele sıralanmıştır A,B ve C şıklarında genelden özele sıralanmıştır. O yüzden doğru şıkkımız ‘D’ şıkkıdır. Çünkü çocukluk dönemlerinden tüm dönemini vurgulamıştır bu yüzden özelden genele sıralanmıştır.