Hibritler ve Mendelizm Genel Biyoloji Dersi Dr. Bülent ÇAVAŞ

Karakterlerin döllerdeki devamı: Hibritler ve Mendelizm Eşey organlarında mayoz bölünme sonucunda erkek ve dişi gametlerin birleşmesi olayına döllenme denir

Kalıtsal karakterler Kromozom Genler

Plastid Ve hücre sitoplazmasında Sitoplazmada bulunan ve bu yolla dölden döle geçen kalıtsal birimlerin tamamına plazmon Plastidlerde toplanan birimlere ise plastidom denir.

Genotipleri bir veya birden fazla karakter bakımından aynı olan 2 farklı birey arasında bir çiftleşme olabilir. Bir veya birden fazla karakter bakımından farklı idiotipteki bireyler arasında da çiftleşme olabilir. Mendel—ilk deney Mendelizm

Hibrit Aynı genetik yapıda olmayan iki bireyin çaprazlanması sonucu oluşan bireye denir. Çaprazlanma yapmaya hibridizasyon denir.

Trihibritler (Polihibritler) Hibritler kendilerini veren bireyler arasındaki farklı genlerin sayısına göre 3 grupta incelenir: Monohibritler Dihibritler Trihibritler (Polihibritler)

Monohibritler Sadece bir tek gen bakımından farklı iki bireyin çaprazlanması sonucu oluşan melez bireylerdir

Dihibritler İki gen bakımından farklı iki bireyin çaprazlanması sonucu oluşur.

Polihibritler Böyle bir hibrit birçok gen bakımından farklar gösteren iki bireyin birleşmesiyle oluşur.

Mendel Yasaları

Monohibritler ve dominant – resesif kanunları TT x tt T t Tt Tt x Tt TT Tt tT tt

Eş baskınlık KK KK kk F1: Kk Kk Kk F2: KK kk Kk Kk

Fenotip : Kahverengi gözlü kıvırcık saçlı Genotip : Heterozigot Dihibrit Kalıtım İki karakteri esas alarak yapılan çaprazlamadır. Örneğin göz rengi ve saç şekli iki ayrı karakterdir. A : Kahverengi göz alel geni a : Mavi göz alel geni B : Kıvırcık saç alel geni b : Düz saç alel geni Fenotip : Kahverengi gözlü kıvırcık saçlı Genotip : Heterozigot

Trihibrit Canlının üç karakter yönünden incelenmesi ve bu karakterlerin aktarılış oranlarının incelenmesidir. Bezelyelerin üç karakteri (renk, boy, şekil) bu şekilde incelenebilir. S = Sarı U = Uzun D = Düzgün s = Yeşil u = Kısa d = Buruşuk

Bir canlının özelliklerinden iki tanesi, şekli ve rengi olsun Bir canlının özelliklerinden iki tanesi, şekli ve rengi olsun. Şekil özelliğinde diktörtgen (B) geni baskın, daire (b) geni çekinik olsun. Renk özelliğinde kırmızı (A) geni, beyaz (a) genine, Aa heterozigotu pembe renkli olacak şekilde kısmi baskın olsun. AaBbxAaBb dihibrit çaprazlaması için Punnet karesini yazmaya çalışalım. Ebeveynlerden birinin gametleri (iki özelliğe göre taşıdığı gen bakımından) satırlarda, diğerinin ki sütunlarda olmak üzere, tablonun içinde yer alan döllerin genotipleri, fenotipleri ve ilgili olasılıklar İkinci Mendel Yasasına göre aşağıdaki gibidir.

Bir canlının özelliklerinden üç tanesi: şekli, iç rengi ve çevre rengi olsun. Her üç özellik için biri diğerine baskın ikişer alel olsun. İç renk özelliğinde sarı (A) geni baskın, yeşil (a) geni çekinik , şekil özelliğinde diktörtgen (B) geni baskın, daire (b) geni çekinik ve çevre rengi özelliğinde kırmızı (C) geni baskın, mavi (c) geni çekinik olsun. AaBbCcxAaBbCc trihibrit çaprazlaması için Punnet karesini yazmaya çalışalım. Ebeveynlerden birinin gametleri (iki özelliğe göre taşıdığı gen bakımından) satırlarda, diğerinin ki sütunlarda olmak üzere, tablonun içinde yer alan döllerin genotipleri, fenotipleri ve ilgili olasılıklar İkinci Mendel Yasasına göre aşağıdaki gibidir.

Mendel sonuçları Farklı karakterde homozigot iki canlının çaprazlanması sonucunda oluşan melezde bireylerin hepsi birbirlerine benzerler. Bu kanuna izotipi kanunu denir

Bir melezde bir araya gelmiş bulunan anne ve babadan geçen karakterler gametler yaratılırken birbirinden ayrılırlar. Buna ayrılma kanunu denir

Heterozigot F1 dölünün meydana gelişinde birbirinden bağımsız ayrılabilen ve birbirine bağlı olmadan yeni gen kombinasyonları oluşabilir. Buna bağımsızlık kanunu denir.