PERİYODİK CETVEL

ANAHTAR KAVRAMLAR PERİYOT GRUP METAL AMETAL YARIMETAL

Tabiatta bulunan elementler kısa sürede isimlendirildi Tabiatta bulunan elementler kısa sürede isimlendirildi.Bu elementler bir tablo şekline getirildi.İlk kez Rus bilim adamı Dimitri İvanoviç Mendeleef(Mendelyef) tarafından bir tablo oluşturuldu.Daha sonra geliştirildi.Modern periyodik tablo, elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin bir fonksiyonu olarak ortaya çıkarılmıştır.Elemenler periyodik tabloya atom numaralarına göre belirli bir kurala uyarak sıralanmasıyla oluşur.

Periyodik cetvelde her bir yatay sıraya periyot,her düşey sütuna(kolona) grup adı verilir. Bu cetvelde elementler, soldan sağa atom numarası küçük olandan en büyük olana doğru sıralanmıştır.Periyodik tabloda 7 periyot vardır.Her periyot metalle başlayıp;soygazla sona erer.Yalnız birinci periyotta hidrojen(H) tam anlamıyla bir metal değildir.Ayrıca yedinci periyodun soygazı bulunamamıştır.

Periyodik tabloda 8 tane A ve 8 tane B olmak üzere toplam 16 grup vardır.ayrıca 8B grubu 3 kolon içerir.

PERİYODİK CETVELDE ÖZEL DURUMLAR Aynı periyotta elementlerin atom numarası değiştikçe fiziksel ve kimyasal özellikleride değişir. Periyodik tabloda soldan sağa doğru gidildikçe ametalik özellik ve atom numarası artar. Yukarıdan aşağıya doğru inildikçe metalik özellik ve atom numarası artar.buna bağlı olarak atomun büyüklüğü de artar. Aynı grup bulunan atomların son yörüngelerinde eşit sayıda elektron bulunmaktadır.

ELEKTRONLARIN YÖRÜNGELERE DİZİLİŞİ Elektronlar çekirdek etrafında belirli yörüngelerde dolanırlar.elektronlar bu yörüngelere Pauli prensibine göre yerleşirler. Pauli prensibine göre çekirdeğe en yakın yörünge yani 1.yörünge K, 2.yörünge L, 3.yörünge M,4.yörünge N adını alır.

Her yörüngede belirli sayıda elektron alabilir Her yörüngede belirli sayıda elektron alabilir.Bir yörüngenin kapasitesi 2n( 2) ile sınırlıdır.Buradaki n yörünge sayısını gösterir. 1.yörünge: 2.1.1=2 elektron 2.yörünge: 2.2.2=8 elektron 3.yörünge: 2.3.3=18 elektron 4.yörünge: 2.4.4=32 elektron

GRUP VE PERİYOT BULMA Bir atomun periyot ve grubunu tespit etmek için ;Pauli ilkesine göre elektronlar yörüngelere dizildikten sonra; Atomun elektronlarının bulunduğu en dış yörüngenin sayısı periyot numarasını verir. Atomun son yörüngesindeki elektron sayısı grup numarasını verir.

METALLER Son yörüngelerinde 1,2,3 gibi az sayıda elektron bulunduran elementlerdir. Na(soydum),Li(lityum),Mg(magnezyum), K(potasyum),Ca(kalsiyum),Al(alüminyum),Ba(baryum),Fe(demir),Au(altın), Ag(gümüş),Zn(çinko),Hg(civa)…elementleri metaldir.

METALLERİN ÖZELLİKLERİ Tel ve levha haline getirilebilirler. Civa hariç genelde katı halde bulunurlar. Isı ve elektriği iyi iletirler. Elektron vermeye yatkındırlar, bundan dolayı (+)değerlik alırlar. Metalik parlaklık gösterirler,bu nedenle ışığı yansıtırlar. Kaynama noktaları yüksektir. Metaller ametallerle bileşik, kendi aralarında alaşım oluştururlar.

AMETALLER Son yörüngelerinde 4,5,6,7 gibi çok sayıda elektron bulunduran elementlerdir. C(karbon), O(oksijen),H(hidrojen),F(flor),S(kükürt), Br(brom),CI(klor),ı(iyot),N(azot)P(fosfor), B(bor)…elementleri ametaldir.

AMETALLERİN ÖZELLİKLERİ Kırılgandırlar bu nedenle tel ve levha haline getirilemezler. Katı,sıvı ve gaz halinde bulunabilirler. Yalıtkandırlar;ısı ve elektriği iletmezler. Bileşiklerinde genelde (-), az da olsa (+) değerlik alırlar. Kendi aralarında ve metallerle bileşik oluştururlar.

SOYGAZLAR Son yörüngelerinde maksimum sayıda elektron bulunduran elementlere soygaz(asalgaz) denir.Helyum(He) son yörüngesinde 2 elektron,diğer soygazların son yörüngelerinde 8 elektron bulunmaktadır.

SOYGAZLARIN ÖZELLİKLERİ Kararlı yapıya sahiptirler.elektron alışverişi yapmadıklarından dolayı bileşik oluşturmazlar. Erime ve kaynama noktaları çok düşük olduğundan oda koşullarında gaz halinde bulunurlar. Yalıtkandırlar ve saydamdırlar. Elektrik akımını iletmezler.