ETKİLİ ANNE-BABA-ÇOCUK İLETİŞİMİ

BUGÜN NELER HAKKINDA KONUŞACAĞIZ? İletişim nedir? Anne-Baba-Çocuk iletişimin önemi Sağlıklı Anne-Baba-Çocuk iletişimin Temel Öğeleri; - Kabul - Dinleme - Empati - Dürüst olmak - Çocuk iletişiminde kullanılan dil

? ACABA ÇOCUKLA İLETİŞİM DEYİNCE AKLIMIZA NE GELİYOR? Ona bir şeyler söylemek, Bir şeyler anlatmak, Nasihat vermek, Söz dinletmek.... İLETİŞİM TEK YÖNLÜ MÜDÜR?

İLETİŞİM NEDİR? İletişim, iki kişi arasında, karşılıklı mesaj alışverişidir. x

Anne- Baba – Çocuk İletişiminin Önemi

Çocuğumuzla Aramızdaki İletişim Engelleri: EMİR VERMEK GÖZDAĞI VERMEK “SEN DİLİNİ” KULLANMAK AHLAK DERSİ VERMEK NUTUK ÇEKMEK-ÖĞÜT VERMEK YARGILAMA-ELEŞTİRME-SUÇLAMA AD TAKMAK-ALAY ETMEK KIYASLAMA

İletişimde kullandığımız bu hatalar; Çocuklarımızla aramıza Duvarlar Örer; Köprüler Kurmaz.

İletişim Hatalarının Çocuğumuz Üzerindeki Etkileri İnadına hareket etme Karşılık verme Kızgınlık Anlaşılmadığını düşünme Yalan söyleme Kaygı ve endişe Başarısızlık duygusu Güvensizlik

İletişim Hatalarının Çocuğumuz Üzerindeki Etkileri Gücenme İçe kapanma Sevilmediğini düşünme Benlik Saygısının zedelenmesi Hayata karşı olumsuz bakış Kendine ve çevresine saygı duymama Kendini ifade edememe…

Sağlıklı Anne-Baba-Çocuk İletişiminin Temel Öğeleri Anne-babaların, çocukları ile sağlıklı iletişim kurabilmeleri için; Kendilerine ve çocuklarına karşı saygılı, Çocuklarının sorunlarına karşı duyarlı, İşbirlikçi, Çocuklarının duygu ve düşüncelerini paylaşabilen ve kabul edici bir tutum içinde olmaları gerekir.

KABUL

Örneğin; Çocuk: Arzu ile oynamak istemiyorum. Anne: Ne ayıp bir söz. O senin en iyi arkadaşın. Çocuk: Ona çok kızıyorum. Anne: İnsan hiç arkadaşına kızar mı? Sus bakayım, çok ayıp. Çocuk: Ama anne bugün okulda yaptığım resmi karaladı. Anne: Hayır karalamak istememiştir. Bir daha arkadaşların hakkında böyle kötü sözler söylemeni istemiyorum. Çocuk: (ağlar) ıhhııı Anne: Ne varmış bunda ağlayacak? Sulu gözlülük istemiyorum.

Örneğin; Çocuk: Anne çok doydum, ıspanak yemek istemiyorum. Anne: Ne yedin ki? Hayır daha bir şey yemedin. Doymuş olamazsın. Çocuk: Çorbamı içtim, köfte ve pilavımı da yedim. Anne: Sebze yemedin. Çocuk: Salata yedim. Anne: Tek salata ile olmaz, ıspanaktan da yiyeceksin. Çocuk: Ama anne midem bulanıyor. Anne: Ben anlamam bu kadar yemekle doymazsın. Üstelik ıspanağı senin için pişirdim. Çocuk: (öfkelenerek) Neden beni anlamıyorsun, doydum dedim ya!

DİNLEME

Edilgin dinleme Çocuk konuşurken kendi görüşlerimizi açıklamadan ve geribildirim kullanmadan yalnızca, dinlediğimizi belirten “onay tepkileri” vererek çocuğu dinlemektir.

Onay tepkileri-Kabul tepkileri Başı öne eğme, Aşağı yukarı sallama, Gülümseme gibi sözsüz; “Hımmm” “Hı hı anlıyorum” “Evet dinliyorum” gibi sözel de olabilir.

Kapı aralayıcı ve konuşmaya davet cümleleri; “İlginç” “Anlıyorum” “Öyle mi?” “Doğru mu?” “Bana ondan söz et” “Bana her şeyi anlat” “Anlatacaklarını dinlemek istiyorum” “Senin görüşlerin ilgimi çekiyor”

Bu cümleler çocuğa; “Duygularını açıklamaya hakkın var” “Duygu ve düşünceleri olan bir insan olduğun için sana saygı duyuyorum” “Seninle ilgileniyorum” “Senin düşüncelerini gerçekten öğrenmek istiyorum” “Seni daha iyi tanımak istiyorum” gibi mesajlar iletir.

Beden duruşu Hiçbir sözel mesaj dokunmak kadar etkili olamaz. Dokunmak ve sarılmak özellikle çocuğun sorunu olduğu zaman, kendisini güven içinde hissetmesini sağlar.

Dokunmak ve sarılmak çocuğa; “Sen benim için önemlisin” “Seni seviyorum” “Seni dinliyorum” gibi mesajlar iletir.

Göz kontağı Anne ve babalar çocuğun yüzüne baktığı zaman, onun yüz ifadesinden söylediklerinin ötesinde mesajlar alabilirler. Örneğin; konuşurken çocuğun yüzünün kızarması, gözlerini, kaçırmaya çalışması, gözlerinin yaşarması, dudaklarının titremesi, başını önüne eğmesi, kaşlarının çatılması vb…

Anne-babanın, çocuğun yüzüne bakarak,göz kontağı kurarak dinlemeleri çocuğa; “Sen varsın” “Sen benim için önemlisin” “Seni seviyorum” “Seni dinliyorum” gibi mesajlar verir.

Etkin Dinleme Etkin dinlemenin edilgin dinlemeden farkı, dinleyen kişinin duyduğunu tekrar ederek, özümleyerek geri yansıtmasıdır. Tekrarlamanın esası, mesajın anlamını değiştirmeden, yalnızca kendi sözcükleri ile ifade etmektir.

Örneğin; Çocuk: Kardeşim kalemimi aldı vermiyor. Anne: Sende çekmeceden başka kalem al. YERİNE; Anne: Demek kardeşin kalemini aldı vermiyor.

Örneğin; Çocuk: Kardeşim kalemimi aldı vermiyor. (Ben olsam ne hissederdim?) Öfke Anne: Bu da seni öfkelendiriyor.

Empati Kişinin, kendisini karşısındaki kişinin yerine koyması, , olaylara onun bakış açısı ile bakmasıdır.

Dürüst olmak Çocukla iletişimde anne-babalar, sorununu anlatan çocuklarına anne-baba rolü yerine, insan olarak yaklaşmaya çalışmalıdırlar. Çocuğunun duygularını algılamaya çalışarak dürüst ve doğru cevaplar vermelidirler.

Çocukla İletişimde Kullanılan Dil

Sen Dili Sen dili; yaşanan olay karşısında olayı ve hissettiklerimizi karşımızdaki kişiyi suçlayarak ve yargılayarak ifade etmemizdir. Durum: çocuğunuz odasını toplamıyor. Tepki: “(Sen) yine odanı toplamamışsın, bıktım artık bu sorumsuzluğundan, ne zaman öğreneceksin bilmiyorum”

SEN DİLİ KİŞİYİ SUÇLAYICIDIR, DAVRANIŞTAN ÇOK KİŞİLİĞE YÖNELİKTİR, YENİDEN KONUŞMA İSTEĞİNİ ENGELLEYİCİDİR, KİŞİ KENDİNİ SUÇLANMIŞ VE ANLAŞILMAMIŞ HİSSEDER, NEYE KIZILDIĞININ ANLAŞILMAMASINA NEDEN OLUR, KİŞİYİ GÜCENDİRİR ,KIRAR, KİŞİNİN DİRENMESİNE NEDEN OLUR.

Ben Dili Ben dili; yaşanan olay karşısında hissettiğimiz duygu ve düşüncelerimizi karşımızdaki kişiyi suçlamadan ifade etmemizdir. Durum: çocuğunuz odasını toplamıyor. Tepki: “Oğlum gün boyu yapmam gereken bir çok iş var. Sen odanı toplamadığın için senin odanı da toplamak zorunda kalıyorum. Senden kendi odanı toplayarak, bana yardımcı olmanı bekliyorum. Böyle olmayınca da üzülüyorum.”

KES ŞUNU!.. SEN TAM BİR BAŞ BELASISIN… BİR İŞLE MEŞGULKEN KOLUMUN ÇEKİŞTİRİLMESİNDEN HOŞLANMIYORUM… KES ŞUNU!.. SEN TAM BİR BAŞ BELASISIN… BİR İŞLE MEŞGULKEN KOLUMUN ÇEKİŞTİRİLMESİNDEN HOŞLANMIYORUM…

HER AKŞAM AYNI ŞEY.. BIKTIK ARTIK YARAMAZ VE ŞIMARIK BİR ÇOCUK GİBİ DAVRANIYORSUN. BU AKŞAM ÇOK YORGUNUM. İSTERSEN OYUN OYNAMAYI BAŞKA BİR AKŞAMA ERTELEYELİM..

BEN DİLİNİN YARARLARI SEN DİLİNDEKİ GİBİ KİŞİLER SAVUNMAYA GEÇMEZLER, BİREY KARŞISINDAKİNİ SUÇLU HİSSETTİRMEZ, DİLİ KULLANAN KİŞİNİN NEDEN O DUYGUYU YAŞADIĞI ANLAŞILDIĞI İÇİN İLETİŞİM SAĞLIKLI OLUR. BEN MESAJI ALAN KİŞİ BAŞKALARINI DÜŞÜNMEYİDE ÖĞRENİR. YAKINLIĞI ARTIRICIDIR, ANLAŞMAZLIKLARI AZALTIR, KONUŞAN KİŞİYİ DUYGULARINI BİRİKTİRMEDİĞİ, ETKİLİ OLARAK DİLE GETİRDİĞİ İÇİN RAHATLATIR.