M. KARACİĞANLAR MEVLANA İ.H.O.O ERGENİ TANIMA SEMİNERİNE HOŞGELDİNİZ
KAVONOZDAKİ TAŞLAR Üniversitede bir gün profesör sınıfa girer ve kürsünün altından bir kavanoz çıkarır. Öğrencilerin şaşkın bakışları arasında kavanozu masanın üzerine koyar. Profesör, kavanozu yanında getirdiği kaya parçalarıyla doldurur ve sınıfa dönüp sorar: "Bu kavanoz dolu mu?" Öğrenciler; "Evet, dolu" derler. Profesör bu kez küçük çakıl taşlarını ve mıcırları kavanozun içine döker. Kavanoz ağzına kadar kaya parçalarıyla ve çakıl taşlarıyla dolmuştur. Profesör bir kez daha sınıf döner ve sorar: -"Bu sefer doldu mu?" diye sorar. Öğrenciler, bir kez daha: "Doldu." derler: Sınıfına gülerek bakan profesör bu kez ince kumları dikkatlice kavanozun içine boşaltır. Kum taneleri kaya parçalarının ve çakıl taşlarının arasından kayarak aralara dolar. Profesör bir kez daha sınıfa dönerek: -"Bu sefer doldu mu?" diye sorar. Öğrenciler, bu kez kavanozun gerçekten dolduğunu düşünerek: "Evet, doldu." Derler. Profesör son olarak bir bardak suyu alır ve kavanozun içine boşaltır. Su boşlukların arasından sızarak kavanozdaki boşlukları doldurur. Profesör öğrencilerine dönerek "Bu gördükleriniz size ne anlatıyor?" diye sorar ve öğrencilerinin şaşkın bakışları arasında devam eder: -"Hayatta büyük taşlarınızın neler olduğuna karar vermelisiniz. Önce küçük taşlan, suyu, kumu bu kavanoza koysaydım; kaya parçalarına yer kalmazdı. Öncelikle büyük taşları koydum, diğerleri zaten kendi yollarını buldu".
Çocuğun hareket etmeyi, GELİŞİM NEDİR? Gelişim, Çocuğun hareket etmeyi, Düşünmeyi, Hissetmeyi, Başkalarıyla ilişki kurmayı öğrendiği, ileriye doğru giden bir değişim sürecidir. Gelişim ana rahminde başlar ve ömür boyu devam eder.
BEDENSEL GELİŞİM ZİHİNSEL GELİŞİM DUYGUSAL GELİŞİM SOSYAL GELİŞİM GELİŞİM ALANLARI BEDENSEL GELİŞİM ZİHİNSEL GELİŞİM DUYGUSAL GELİŞİM SOSYAL GELİŞİM
BEDENSEL GELİŞİM KIZLARDA; Kızlarda Görülen Değişiklikler : 1- Dişi üreme organlarının olgunlaşması. 2- Yumurta oluşumu. 3- Adet görme (Regl). 4- Göğüslerin belirginleşmesi.
ERKEKLERDE; 1- Erkek üreme organlarının olgunlaşması. 2- Sperm oluşumu. 3- Ses kalınlaşması. 4- Sakal ve bıyık çıkması.
Kız ve Erkeklerde Görülen Ortak Değişiklikler : 1- Boy uzaması Kız ve Erkeklerde Görülen Ortak Değişiklikler : 1- Boy uzaması. 2- Kilo artışı. 3- Vücutta kıllanma (koltuk altı ve cinsel bölgede). 4- Deride yağlanma. 5- Sivilce çıkması. 6- Ter salgısının artması. 7- Kasların gelişmesi.
ANNE BABANIN BEDENSEL GELİŞİM DÖNEMİNDE ÜZERİNE DÜŞEN GÖREVLER:
ANNE VE BABALAR BEDENSEL GELİŞİM HAKKINDA BİLGİ SAHİBİ OLARAK, ÇOCUKLARINA BU DEĞİŞİMLERİN NORMAL OLDUĞUNU ANLATARAK YARDIMCI OLACAKLAR
ÇOCUKLAR İÇİNDE BULUNDUKLARI GELİŞİM ÖZELLİKLERİNİ, BEDENSEL DEĞİŞİKLİKLERİ HEM ANNE HEM DE BABALARIYLA KONUŞABİLECEKLER
BU DÖNEMDE DIŞ GÖRÜNÜŞLERİ ÖZGÜVENLERİNİ MUTLU YA DA MUTSUZ OLMALARINI ÇOK ETKİLER
ERGENLER BU DÖNEMDE HEMEN HERKESİN KENDİSİYLE İLGİLENDİKLERİNİ DÜŞÜNÜR BENMEZKEZCİ YAPIDADIRLAR.
BU NEDENLE;EBEVEYNLER DIŞ GÖRÜNÜŞÜ İLE İLGİLİ, ERGENLERİ TAKDİR CÜMLELERİ KULLANMALARI ERGENİ RAHATLATACAKTIR.
BEDEN TEMİZLİĞİ HAKKINDA ERGENİ BİLGİLENDİRMEK , REHBER OLMAK GEREKİR.
ERGENLER BU DÖNEMDE SOMUT DÜŞÜNMEDEN SOYUT DÜŞÜNME DÖNEMİNE GEÇERLER ZİHİNSEL GELİŞİM ERGENLER BU DÖNEMDE SOMUT DÜŞÜNMEDEN SOYUT DÜŞÜNME DÖNEMİNE GEÇERLER
BU DÖNEMDESORUN ÇÖZME BECERİSİ GELİŞTİRİLMESİ GEREKEN EN ÖNEMLİ ZİHİNSEL BECERİDİR.
ANNE BABAYA ZİHİNSEL GELİŞİM DÖNEMİNDE DÜŞEN GÖREVLER;
-EV İÇİNDEKİ KARARLARDA FİKİRLERİNİN ALINMASI -KARAR ALMA SÜRECİNDE CİNSİYET AYRIMI YAPMADAN FIRSAT TANIMAK -AİLE İÇİNDE SORUMLULUK ALMALARINI SAĞLAMAK GEREKİR.
DUYGUSAL GELİŞİM
Duygular belirli durumlar karşısında hissettiğimiz heyecanlardır Duygular belirli durumlar karşısında hissettiğimiz heyecanlardır. Tüm insanlar birçok duyguyu yaşar, hisseder. Öfke, korku, sevinç, kıskançlık, acıma, korku, utanç vb... İyi-kötü, doğru yanlış duygu yoktur. Kız erkek farkı gözetmeden bu duyguları çocukların göstermesine izin vermek, onların kişilik gelişimleri için önemlidir.
Ergenlik döneminde ergenin en yoğun hissettiği iki duygu korku ve hüzündür. Çocukluktan çıkıp, yetişkinliğe geçmek zorunda olmak ergeni korkutur, çünkü yetişkinliğin gerektirdiklerini bilmez ve kendini güvende hissetmez. Üzüntü yaşar çünkü çocukluk dönemi artık bitmiştir. Ancak ergen korku ve üzüntüyü göstermez. Bunun yerine en çok öfkeyi gösterir.
Duygusal açıdan çocukları etkileyen olumsuz ebeveyn yaklaşımlarından kaçınmalıyız.Duygusal gelişimde etkili olan bu yaklaşımlar:
Duyguları göz ardı etmek Duyguları göz ardı etmek. Bu tür anne babalar ergenlerin duygusal sıkıntılarını küçümserler ve kendiliğinden geçmesini beklemeleri gerektiğine inanırlar. Duygusal anlarını, ergene yakınlaşma ya da onun duygusal gelişimi konusunda bir şeyler öğrenmesine yardımcı olmak için bir fırsat olarak kullanmayı beceremezler.
Duyguları fazlasıyla serbest bırakmak Duyguları fazlasıyla serbest bırakmak. Bu tür anne-babalar ergenin ne hissettiğinin farkındadırlar, ancak ergenin içindeki duygusal fırtınayla nasıl baş ederse etsin hatta, isterse başka birine vursun yaptığı hiçbir şeye karışmazlar. Çocuğun hislerini göz ardı eden tiplerde olduğu gibi, bu anne babalar da çocuklarına alternatif bir duygusal tepki öğretmeye ender olarak kalkışırlar.
Duygulara saygı göstermemek Duygulara saygı göstermemek. Bu tür anne-babalar genellikle ergenin hiçbir yaptığını onaylamaz, sert bir şekilde eleştirir ve cezalandırırlar. Örneğin ergenin öfkesini belli etmesine hiçbir şekilde izin vermeyip en ufak bir huysuzluk belirtisinde bile cezalandırmaya yönelirler.
SOSYAL GELİŞİM
Arkadaş grupları değişebilir Arkadaş grupları değişebilir. Sosyal becerileri geliştirmeye devam ederler. Bir yandan bir gruba ait olma isteği varken bir yandan yalnız kalmak ister. Bir şeyler yaparak kendilerini kanıtlamak eğilimi güçlenmiştir. Hem kendilerini göstermek hem de sırları ile özel bir hayatları olsun isterler.
Yetişkinlerin düşüncelerinden daha çok akranlarının düşüncelerine önem verirler. Arkadaşlar önemlidir. Çünkü ergenler anne babadan bağımsız olarak sosyal hayata bir adım atmışlardır. Bu nedenle arkadaşları ile konuşmak için fırsatlar yaratmayı isterler
Anne baba olarak ergenin arkadaşlarıyla ilgili yorum ve yargıda bulunmak yerine dinlemek, gözlem yapmak ve sizi duymaya hazır olduğunda önce olumludan başlayarak düşüncenizi ifade etmeniz önemlidir.
Yetişkinlerle ilişkide, ergenler yetişkinin uzaktan denetimine ihtiyaç duyarlar. Kendisi hakkında verilecek hükümler hakkında aşırı duyarlıdırlar.
Ergen kendisini yetişkin olarak kabul ettirme çabası içindedir Ergen kendisini yetişkin olarak kabul ettirme çabası içindedir. Çocuk muamelesi yapıldığında isyan ederler. Ergenlikle birlikte dengeli ve uyumlu çocuk gider yerine tedirgin, kuruntulu, güç beğenen ve çabuk tepki veren ergen gelir.
Otoriteye karşı olma, söz dinlememe, eleştirme, hata bulma ergenin tutumlarındandır. Anne baba olarak ikilemlere hemen tepki vermemek, küçük anlaşmalar ve aile toplantıları yapmak işe yarayabilir
Ergenin uygun bir model bulması son derece önemlidir Ergenin uygun bir model bulması son derece önemlidir. Ailede anne-baba ve okulda öğretmenlerinin uygun rol model olması, ergenin sağlıklı gelişiminde önemlidir. Yetişkin kadın ya da erkek rollerini öğrenir ve sergilerler. Mesleki eğilimler çok az da olsa görülebilir, toplumsal sorumluluk almaya istekli ve bu sorumlulukları yerine getirmeye hazırdır.
Bakın anne ve babalar bu yaşlardaki çocuklarının hangi davranışlarından yakınıyorlar:
Hırçınlaştı, ders çalışmıyor. Sorumluluk duygusu yok Hırçınlaştı, ders çalışmıyor. Sorumluluk duygusu yok. Canım sıkılıyor diyor. En küçük isteklerini sert bir dille ifade ediyor Kardeşlerini kızdırmaktan zevk alıyor. Okuduğunu anlamıyor gibi, durgunlaştı, dalgınlaştı. Çabuk karamsarlığa kapılıyor. Ara sıra hiç yoktan huzursuzlaşıyor, sert karşılık veriyor. İleri derecede alıngan. Derslerinde yine başarılı ama oyuna, eğlenceye daha da düştü. Olur olmaz şeye ağlıyor. Evde huysuz, dışarıda ise çok sıkılgan.
ÇOCUKLARIN ŞİKAYETLERİ Büyüklerin anlayışsızlığı ve baskısı,onur kırıcı davranışlar Arkadaş edinmede güçlük Kız-erkek arkadaşlığının olmaması, Kız erkek arkadaşlığının aile ve çevre tarafından anlaşılmaması ve karşı çıkılması Boş zamanlarını etkin bir biçimde değerlendirecekleri yerlerin,olanakların olmaması Evde ve okulda dayağın bir eğitim aracı olarak kullanılması