ETKİLİ SUNUM YAPMAK Yrd. Doç. Dr. Doğan Aydoğan

Yanlış Bilgiler Konuşmacı Olunur, Doğulmaz. Başka Konuşmacıları Örnek Almak Gerekir. Sahne Korkusunun Üstesinden Gelinemez.

Kötü Sunum Yapmak Konuşmacının yanlış inanç ve güvensizliği Eksik bilgi ve hazırlık Prova yapmamak Yanlış yöntemlerle konuyu anlatmak Gündemin olmaması Dinleyiciden korkmak, ötekileştirmek

İyi Sunum Yapmak Konuşma doğal olmalıdır Konuşma mesaj vermelidir Dinleyicilere uygun olmalıdır --- Demografik Dinleyicileri rahatsız etmemelidir --- fiziki/konusal Konuşma çeşitlilik sunmalıdır --- katılım, sesler, film v.b.

İyi Konuşmacı Heyecanını denetler ( ses kısıklığı, titremesi gizlenir) Konuya hakimdir (görsel ve yazılı malzemenin dışına çıkabilmelidir.) Dinleyicileri tanır (iş adamı, bayi, siyasetçi) Sözlü ve sözsüz iletişimi iyi kullanır

Kötü Konuşmacı Çenebaz üslup (günlük konuşma dili) Çekingen üslup (bilgi ve hazırlığa rağmen, çekingen tavır) Övünme üslubu (her şeyi BEN bilirim, yaptım) Monoton ve ağır üslup

speechfobia/konuşma korkusu Sunum Korkusu ve Korkuyu Aşmak speechfobia/konuşma korkusu Bildiklerini unutmak Kaçma isteği Terleme, kekeleme, ses kısıklığı

Duygusal Yaklaşım Rasyonel Yaklaşım Ne anlatacağım Neden ben Bu konuyu kimse dinlemez Rasyonel Yaklaşım Güven İyi hazırlık Prova Hafif heyecan ve sunuma iyi başlamak *Kurumu dışarıda temsil eden personel, kurum içi eğitim, bilgilendirme sunumları ile hazırlanmalıdır.

Sunum Korkusunu Aşmak Hazırlık ve prova yapmak; Teknik bilgi temini, vücut ve sesi hazırlamak Heyecanı avantaja dönüştürmek; Korkunun tanımlanması; Bilgi eksikliği, biri gülerse, sesim titrerse Olumlu zihinsel tutum oluşturmak; Hayal etmek; olumlu ve olumsuz olasılıkları Nefes egzersizleri; Gülümsemek, Burundan çekilen havayı, yavaşça bırakmak v.b.

Sunum Korkusunu Aşmak Fiziksel belirtilerle baş etmek; Suskunluk; konuşarak sahneye çıkmak Unutmak; su, not kağıtları, dinleyiciyi konuya davet et El ayak titremesi; sunumdan önce kas gevşetici hareketler, sahnede hareket etmek Konuşma hızı; not kağıtları ve tekerlemeler

Sunum Konusunun Belirlenmesi Kişi konuyu kendi seçiyorsa Bilgi sahibi olunan, eksikliğin tespit edilip kolay giderilebileceği bir konu İlgi duyulan ve dinleyenlerde ilgi yaratabilecek bir konu Duruma ve ortama uygun bir konu Sunum süresinin hesaplanması

Sunum Konusunun Belirlenmesi Kişi konuyu kendi seçmiyorsa Önemli bir konu mu; Neden bu konu, kim ne bekliyor Konu uygun mu; konuşmacıya, ortama dinleyicilere Başlık ilginç ve doğru mu; “Dünya tarihi” yerine, “dünya iktisat tarihi”

Sunumun Amacı Konu Belirli bir amaç doğrultusunda Uygun sürede Hedefe uygun olarak aktarılmalıdır. Sunumun Amacı Bir cümle ile ifade edilebilmeli Olumlu bir cümle ile ifade edilmeli Konuşma sonunda arzulanan ne bilinmeli Amaç dinleyicilere hissettirilerek ya da bildirilerek ilgileri çekilmeli

Dinleyiciyi Tanımak Önemlidir Sunum araç-gereç, içerik, biçim ve yöntemi Dinleyiciler kim ve neden oradalar ? Dinleyicinin ihtiyacı var mı, varsa neye? Dinleyici ne biliyor? Demografi Yaş, cinsiyet, medeni durum, meslek, eğitim düzeyi Sosyo-psikolojik özellikler Tutumlar, inanç ve değerler, öğrenme biçimleri

Dinleyici Tipleri Günlük dinleyici Pasif dinleyici Seçici dinleyici Uyumlu dinleyici Kutuplaştırıcı dinleyici İyi Dinleyici

Sunum Yeri Sunum Zamanı “U” düzeni Diktörtgen oturma biçimi Bistro oturma biçimi Amfi-tiyatro düzeni Sınıf oturma düzeni Sunum Zamanı Konuya yeterli süre Mekansal olarak Haftalık olarak Günlük olarak

Sunumlarda Konuşma Türleri Hazırlıksız Konuşma Ezberleyerek Konuşma Okuyarak Konuşma Doğaçlama Konuşma

Fikirlerin Etkili Gelişimi Tekrar Etmek Dinleyici Katılımı Bilgi Amaçlarına Göre Sunumlar Bilgilendirici Sunumlar İkna Edici Sunumlar Eğlendirici Sunumlar * AŞAMALAR Açıklama Betimleme Tanımlar * YÖNTEMLER Motivasyon Düzenleme Fikirlerin Etkili Gelişimi Tekrar Etmek Dinleyici Katılımı Bilgi Tutum ve İnançlar YÖNTEMLER Bilgiler Duygular İnanılırlık

Sunumu Yapılandırmak Basitlik, Bölümler Arası Koordinasyon, Destekleme GİRİŞ GÖVDE SONUÇ Basitlik, Bölümler Arası Koordinasyon, Destekleme İlerleme, Sembolleştirme Kronolojik Düzenleme Uzamsal Düzenleme Neden Sonuç İlişkisine Dayalı Düzenleme İlişki Ağları İle Düzenleme Tümevarımsal Düzenleme Tümden Gelim Yöntemi İle Düzenleme Soru – Cevap Biçiminde Düzenleme

Sunumu Gerçekleştirmek Giriş Bölümü (İlişki Kurma Bölümü) Dikkat Çekmek Dinleyiciye Ulaşmak İzlemeyi Sağlamak, Planı Vermek Beklenti Yaratmak Kısa Tutmak *Bu bölümde özür dilenmez.

Sunumu Gerçekleştirmek Gövde Bölümü (Ne ve Nasıl) Kısalık Canlılık Yakınlık Paralel Konular Parçalara Ayırma Açıklayıcı Yöntem Örnek Olay Yöntemi

KONUYU GELİŞTİRMEK İÇİN Fonksiyonlar Listesi Vermek Neden-Sonuç Çizgisi Rasyonel Kanıt Görsel Örnek Nesne/Model Göstermek Örneklendirmek – Soyut olanı somutlaştırmak Aşamaları Belirtmek – İlk olarak, sonuç olarak Karşılaştırma Yapmak – Senteze giden yol Tanık Göstermek Canlandırma Yapmak

GELİŞİME YARDIMCI ÖĞELER İstatistikler Tanımlar aracılığı ile ortak dil Örnekler vermek Anektodlar anlatmak Belgeler göstermek Metaforlar kullanmak Mizah yeteneği Olumsuz ihtimalleri hatırlatmak Görsel metaryeller kullanmak Grafik Kullanmak Teknolojiden faydalanmak

SONUÇ BÖLÜMÜ AKILDA KALMA ZAMANI Son hatırlatmaları yapmak Özetlemek Motive etmek Bittiğini göstermek Soruları almak Yararı belirtmek * Konuşma aniden bitirilmemeli * Biteceği zaman laf dolandırılmamalı

Bölümler Arasında Geçerken Geri dönüş yapmak - hatırlatmak Durmak, ilgiyi toplamak Fiziksel hareketlilik İfade değişiklikleri Dikkat çekmek; Sesler, fıkra, şiir Sesle ilgili değişiklik

PowerPoint Kullanırken Yazı tipi boyutu 20-30 punto arası Sade yazı tipleri Mesajı veren kısa cümleler, spot başlıklar Renk Seçimi Bold ve İtalik vurgulamalar

Sunumlarda Sorular Varsayımsal Sorular Yönlendirici Sorular Kayıt Dışı Sorular Evet-Hayır Soruları Bağlamdan Kopuk Sorular Kazanan Yok Soruları Olumsuz Sorular

Sunum Kartları Hatırlatıcıdır Metni okuma gereği ortadan kalkar Rota çizicidir Görselleri açıklamakta işlevseldir A4 kağıt kullanılmaz Tüm metin yazılmaz, sadece başlıklar Kartlar numaralandırılmalıdır

Sunuma Çıkmadan Önce Sesin hazırlanması Bedenin hazırlanması Giyim-Kuşam Prova Yapmak (eksikleri görmek) Tekrar Prova Yapmak Sunum Yapılacak Alanı Kontrol Etmek