MADDEYİ TANIYALIM

Çevremizde Sayısız Madde Vardır MADDE NEDİR? Boşlukta yer kaplayan,olan her şey maddedir. Maddelerin bazı özelliklerini, duyu organlarımızla belirleriz. Görürüz,hissederiz, tat alırız, dinleriz, koklarız.

GÖRDÜĞÜMÜZ ÖZELLİKLER Saydam maddeler (Su, cam, hava) Opak maddeler (Metal, tahta, taş ) Parlak maddeler(Altın yüzük, çelik tencere, gümüş tabak vb.) Mat maddeler (Araba lastiği, kömür, odun, toprak vb.)

DOKUNARAK HİSSETTİĞİMİZ ÖZELLİKLER Esnek (Bükülebilir) Berk (Bükülemez) Kırılgan Sağlam Sertlik Yumuşaklık Düz Pürüzlü

KOKLAYARAK HİSSETTİĞİMİZ ÖZELLİKLER KOKULU KOKUSUZ

TADARAK BELİRLEDİĞİMİZ ÖZELLİKLER ACI TATLI EKŞİ TUZLU

Cam, asetat gibi ışığı geçiren, arkasında ne olduğunu gösteren maddelere saydam maddeler; tuğla, duvar, tahta gibi ışığı geçirmeyen, arkasında ne olduğunu göstermeyen maddelere ise opak (saydam olmayan) maddeler denir. Buzlu cam, bazı plastikler ve defter yaprağı gibi bazı maddeler ise ışığı az geçirirler. Bu maddelere de yarı saydam maddeler denir. Camın, ışığı geçirme özelliği olmasaydı, gözlükler ve otomobil pencereleri camdan yapılmazdı.

Birçok maddenin kendine özgü rengi vardır Birçok maddenin kendine özgü rengi vardır. Tuz ve şeker beyaz renkli, kömür, siyah renklidir. Bunun yanı sıra hava gibi bazı maddeler renksizdir. Bazı maddelerin de kendine özgü kokuları vardır. Gül, çikolata, sarımsak, soğan kokulu maddelerdir. Koku, onları tanımamıza yardımcı olan önemli bir özelliktir. Ancak taş, su ve cam, kokusuz maddelerdir. Her maddenin kendine özgü bir tadı vardır. Farklı yiyecekler yediğimizde farklı tatlar alırız. Örneğin; limon ekşi, kırmızı biber acı, şeker de tatlı bir yiyecektir.

Maddenin Nitelikleri ve Kullanım Alanları Her maddenin kendine özgü özellikleri vardır. Maddelerin özellikleri ile günlük hayatta kullanımları arasında önemli bir ilişki vardır. Örneğin; Kışlık botlarımız deri yerine kumaştan yapılıyor olsaydı yağmurlu-karlı günlerde ayaklarımız ıslanırdı. Yemek pişirilen tencereler çelik yerine plastik veya tahtadan yapılsaydı, ateşin üstüne konulan tencere yanardı. Evimizdeki ya da sınıfımızdaki pencerelerde cam yerine demir kullanılsaydı Güneş ışığı içeri giremezdi. Bu gibi nedenlerden dolayı, günlük hayatta bir madde kullanılırken onun sahip olduğu özellikler dikkate alınarak yapacağımız iş için en uygun özellikteki madde seçilmelidir.

Nesneleri Sınıflandırmak Kolay Mıdır? Nesneler kullanıldıkları yere göre cisim, eşya, malzeme, alet gibi farklı isimler alırlar. Bu nedenle, nesneleri sınıflandırırken kesin sınırlar çizilmemelidir. Sandalyenin ağaç kısmı berk, ama çelik ayakları daha berktir. Bıçak esnek olabilir ama sünger daha esnektir. Bu nedenle maddeleri nitelerken kesin sınırlar çizilmemelidir. Bilim insanları, maddeyi nitelerken özelliklerine kesin sınırlar koymaz. Bilim, anlaşmazlıkları kabule zorlamaz, çözmeye çalışır. Aynı konuda olabilecek farklı düşünceleri tartışarak, bunların anlam, önem ve sonuca yönelik kullanımını değerlendirir. Atatürk de sorunları akıl ve bilim ile çözmek gereği üzerinde durmuştur. Ona göre akıl ve bilime dayanan uygarlık yolu toplumlar için temel yaklaşım olmalıdır. Bu nedenle bizlerin de bilimle iç içe olmamızı istemiştir. Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir. İlim ve fennin dışında mürşit aramak gaflettir, dalâlettir.” sözü, bizim ilkemiz olmalıdır.

MADDE, CİSİM, MALZEME, ALET, EŞYA Günlük hayatta kullandığımız eşya ya da aletler maddelerin işlenmiş halidir. Su içtiğimiz cam bardak camdan, sınıfımızdaki sıralar ağaçtan yapılmıştır. Bu durumda: Ağaç madde;ağaçtan yapılmış sıra cisimdir.Cam madde; camdan yapılan su bardağı cisimdir.

EŞYA Cisimler eşya ya da alet olarak adlandırılır. Tost makinesi, gitar, bilgisayar, bardak, buzdolabı, koltuk eşyadır.

ALET İşlerimizi kolaylaştırmak amacıyla çeşitli maddelerden yapılmış aletleri kullanırız. Pense, tornavida, testere, bıçak, makas, kalemtıraş birer alettir.

BİR MADDE HER ZAMAN AYNI ADI MI ALIR ? Şimdi bunu bir örnekle açıklayalım: Kağıt ağaçtan yapılmıştır.Farklı kullanım alanları vardır. Defterimizde kullanıldığını düşünürsek malzeme olur. Şekil almış olduğu için bir cisimdir. Kağıdı cebimdeki mendil olarak düşünürsem eşya olur. Boşlukta yer kapladığı için maddedir. Bir madde kullanım amacına göre farklı adlar alabilir. Böyle durumlarda akılcı düşünmeli, bilimsel değerlere göre değerlendirmeler yapmalıyız. ATATÜRK DİYOR Kİ : Bizim yöntemimiz ; akıl, mantık ve zeka ile davranmaktır.