HAVUZ SUYUNDA MİKROBİYOLOJİK UYGUNSUZLUKLAR VE DEZENFEKSİYONUN ÖNEMİ Uzm. Dr. Derya ÇAMUR Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı

Yüzme havuzları; Turizm Fiziksel aktivite

YARALANMA VE BOĞULMALAR MİKROBİYOLOJİK TEHLİKE YÜZME HAVUZU YARALANMA VE BOĞULMALAR MİKROBİYOLOJİK TEHLİKE KİMYASAL TEHLİKE SU VE HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ UYGULAMA Tasarım ve inşaat İşletme Toplum eğitimi Mevzuat düzenlemesi

Havuz Tipleri Genel (Public) havuz Yarı kamusal (Semi- public) havuz Belediyelerin işlettiği havuzlar Yarı kamusal (Semi- public) havuz Spor salonları, okullar… Özel (Domestik) havuz Aileye özel havuzlar Kapalı havuz Açık havuz Çocuk havuzu Olimpik havuz Dalga havuzu …..

Çocuk Havuzu Mikrobiyolojik kirlilik riski fazla olduğundan Büyük havuzundan ayrı olmalı Su hazırlık ünitesi diğer havuzlardan ayrı olmalı Ayda bir defa boşaltılmalı Temizlenmeli Dezenfekte edilmeli Yeniden doldurulmalı

Erişkin Havuzları Havuz büyüklüğü en yüksek kullanıcı sayısı göz önünde bulundurularak hesaplanmalı Deniz kenarındaki tesislerde maksimum kapasitenin %40’ının havuz kullanacağı varsayılmalı Yüzey alanı: Kişi başı 4 m2

Erişkin Havuzları Bakteri kirliliğinin %75’i havuzun üst 16 cm’de Havuz suyu berrak olmalı Secchii diski (15 cm çaplı, siyah-beyaz boyalı) en derin yerde görünür olmalı Hergün dip temizliği Haftada bir kez duvar temizliği Yılda 1 kez boşaltma / dezenfeksiyon / yeniden doldurma

Havuzu Kirletenler Tozlar Dallar, yapraklar Vücuda sürülen kimyasallar Kıllar ve deri döküntüleri Vücut yağı Ağız, burun akıntıları Fekal materyal İdrar Herbir kullanıcı ort 50 cc idrar

Kirlenme Riskini Artıran Durumlar Kullanıcı sayısının fazlalığı İshalli hastalık geçirenlerin havuzu kullanması Bezli bebek / çocuklar Yetersiz dezenfeksiyon Yetersiz filtrasyon

Mikrobiyolojik Kirlilik Dışkı kaynaklı Dışkı kaynaklı olmayan Bakteri (Shigella, E.coli) Virüs (Adenovirüs, Hepatit A, Norovirüs, Enterovirüs) Protozoa (Giardiya, Kriptosporidium) Bakteri (Lejyonella, Pseudomonas, Mycobakterium, S. Aureus, Leptospira) Virüs (Molluscipoxvirüs, Papillomavirüs, Adenovirüs) Protozoa (Nagleria, Acantomoeba, Plasmodium) Mantar (Trikofiton, Epidermofiton)

Risk Sınırlı hacimdeki su kirlenir Mikrobiyolojik Kimyasal Suyun yutulması hastalık riskini artırır

Ne yapmalı?

Mikrobiyolojik kontaminasyon azaltılmalı

Nasıl ? Havuz optimal koşullarda işletilmeli Çalışanlar ve işleticilerin sağlık konusunda eğitilmesi Yüzücü / kullanıcı davranışlarının geliştirilmesi

Nasıl ? Havuz alanı girişlerinde duş Tuvalet ve duşlar ulaşılabilir yerde Yeterli sayıda lavabo Sabun Kağıt havluluklar El kurutucuları

Nasıl ? Çocuk havuzları erişkin havuzlarından ayrı olmalı Bebek bakım / bez değiştirme alanları Kolay ulaşılabilir Havuz ve civarında periyodik gözlem

KİM / NE ? İşletici Kullanıcı havuz suyu dezenfeksiyonu hijyen kuralları

DEZENFEKSİYON

ÖNEMLİ ! Su mikroorganizmalarla kirlendi mi? Sürekli mikrobiyolojik analiz yapamayız Dezenfeksiyon yapmalıyız Her an kirlenme olabilir! Dezenfektan etki kullanım boyunca sürmeli

Dezenfeksiyon Yöntemleri Kimyasal yöntemler Fiziksel yöntemler

Klor Kimyasal dezenfektanlar; Brom bileşikleri Klorlu izosiyanüratlar Hidrojen peroksit Biguanid

Yeterli dezenfeksiyon durumunda bakteriler inaktive olur Ama dezenfektan düzeyi düşerse hızla çoğalırlar Virüsler dezenfektanlara karşı bakterilere göre daha dirençlidir Criptosporidium normal doz dezenfeksiyona oldukça dirençli

KLOR Primer dezenfektan etkinliği yüksek Rezidüel dezenfektan etkinliği var Çok yönlü etki gösterir: Mikrobisit Algisit Oksidasyon yapıcı etki Ekonomik Kolay uygulanabilir

BROM BİLEŞİKLERİ Açık havuzlarda kullanımı uygun değil Çünkü güneş ışığı ile hızla yıkıma uğrar İki formda olabilir; Bromoklorodimetilhidantoin (MCDMH) Sodyum bromid+hipoklorid

KLORLU İZOSİYANÜRATLAR Güneş ışığına dayanıklı Açık havuzlar için uygun Kullanım sırasında tehlikesi yok Raf ömrü uzun

HİDROJEN PEROKSİT BİGUANİD Küçük boyutlu Aile tipi yüzme havuzlarında Gümüş ve bakır iyonları ile birlikte kullanılması önerilmektedir Açık Küçük boyutlu Aile tipi yüzme havuzlarında kullanılması önerilmektedir

ULTRAVİYOLE Kimyasal kullanılmadığından bunların kullanımına ait sorunlar oluşmaz (taşıma- depolama…) Dezenfeksiyon yan ürünleri oluşmaz Virüs, spor ve kistlere etkili Criptosporidiuma etkili

ULTRAVİYOLE Rezidüel koruma yok Kurulum ve işletme gideri yüksek Enerji tüketimi yüksek Ek dezenfektanlar gerekebilir Kullanılan cıvalı lambalar çevre kirliliğine neden olabilir

DEZENFEKTAN SEÇİMİ Uygulanması, kullanılması güvenli Suyun özelliğine uyumlu (pH) Rezidüel etkinlik Kullanıcı yoğunluğu Havuzun teknik yönetim biçimi

DEZENFEKTAN SEÇİMİ Dezenfektan seçimi yüzme havuzunun özelliklerine göre yapılır. Küçük boyutlu ve aile tipi havuzlarda; kolay kullanılabilen kolay uygulanabilen Primer dezenfektan etkinliği iyi Büyük ve kullanıcı yoğunluğu fazla havuzlarda; rezidüel etkinliği olan

YÜZME HAVUZLARINDA KULLANILABİLECEK DEZENFEKSİYON YÖNTEMLERİ

İyi bir yüzme havuzu dezenfektanı; Uygun sürede mikroorganizmaları yok edebilmeli Suda yeterli süre kalabilmeli İnsanlara toksik etkisi olmamalı Ucuz Depolanması, taşınması ve uygulanması kolay İşlem sonunda kolay ölçülebilir kalıntıları olmalı

NEDEN KLOR / KLORLU BİLEŞİKLER? PRİMER DEZENFEKSİYON için KLOR REZİDÜEL KORUMA için KLOR

Sizler tarafından izlenmekte İZLEME Yüzme havuzu suyu kalite standartları Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmekte Yüzme Havuzlarının Tabii Olacağı Sağlık Esasları Hakkında Yönetmelik Sizler tarafından izlenmekte

Mevcut yönetmeliğe göre yüzme havuzlarında mikrobiyolojik parametreler Analiz Sıklığı Sınır Değerler Toplam koloni (jerm) sayısı Ayda bir defa 200 CFU /ml  Toplam koliform bakteri 0/100 ml Escherichia coli Pseudomonas aeruginosa

Mevcut yönetmeliğe göre yüzme havuzlarında klor düzeyleri Parametre Sınır Değerler En az En çok Bağlı klor - 0,2 Serbest klor (Kapalı yüzme havuzu) 1 1,5 (Açık yüzme havuzu) 3

KULLANICI KATILIMI

Kullanıcılar Havuza girmeden önce duş Tuvaletten sonra eller sabun ile yıkanmalı Havuz suyunu yutmaktan kaçınmalı Havuzda sakız bile çiğnememeli

Kullanıcılar İshalli bir hastalık geçiriliyorsa havuza girilmemeli Bulgular düzelene kadar Criptosporidium saptananlar bulgular düzeldikten 2 hafta sonraya kadar

Anne ve Babalar Dikkat! Çocuklar sık sık tuvalete götürülmeli ve bezi değiştirilmeli Çocukların bezi havuz kenarında değiştirilmemeli Bebek bezi değişinden sonra eller sabun ile yıkanmalı Çocuk havuza girmeden önce yıkanmalı

DEZENFEKSİYON KULLANICI KATILIMI

Teşekkürler…