ÜST SOLUNUM YOLU DİRENÇ SENDROMU Dr. Zeynep Zeren Uçar İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi

9 SORUDA ÜSYDS Tanımı Tarihçe ( Uyku bozuklukları sınıflamasında yeri?) Patofizyoloji ( OUAS’dan farkı?) Görülme Sıklığı Klinik belirti ve bulgular (atipik) Sonuçları (OUAS kadar ciddi mi?) Tanı (İnvaziv yöntemlerin yerine noninvaziv yöntemler?) Tedavi (CPAP’ın etkinliği ve kompliyans) Gelecekte uyku ÜSYDS?

OLGU 35 y, bayan, öğretmen Gündüz aşırı uyku hali (toplantılarda uyuyakalma) Antidepresan tedavi Horlama (1-2 kez/hft) KBB bakısı: Retrolingual darlık

OLGU ÖN TANI? Depresyon? İdiyopatik Hipersomni? Metabolik bir Hst? (Hipotiroidi? Anemi?...) Obstrüktif Uyku Apne Sendromu? PLMS? ……… ÜSYDS????

9 soruda SUAS 1. ÜSYDS tanımı nedir?

TANIM Apne ve/veya hipopneye ve desatürasyona yol açmadan ÜSY’da rezistans artışı sonucu intratorasik negatif basınçta belirgin artışa neden olan, Kısa süreli, sık tekrarlayan arousal’ larla sonlanan ve Sık uyku bölünmesi nedeniyle günboyu uyku hali ile karekterize bir klinik tablodur.

SOLUNUM KURALLARI Apne - hipopne En az 10 sn süren solunum durması Hava akım sinyalinin <%90 azalması Saturasyon kriteri yok (oro-nazal termistör) Hipopne En az 10 sn süreyle (1 veya 2) 1. Nazal basınç amplitüdünün <%30 azalması + SaO2’de <% 4 düşme veya uyanma (arousal) 2. Nazal basınç amplitüdünün <%50 azalması ve SaO2’de <% 3 düşme düşme veya uyanma (arousal) (nazal basınç kanülü)

SOLUNUM KURALLARI RERA RERA(Solunum Çabası İlişkili Arousal): Apne veya hipopne olarak tanımlanmayan solunum çabasında en az 10 sn süreli artış ile karakterize ve arousal ile sonlanan durumdur (Artmış inspiratuvar çaba ile nazal akım sinyalinde düzleşme).

SOLUNUM KURALLARI RERA

9 soruda SUAS 2. ÜSYDS tarihçesi? Uyku bozuklukları sınıflamasındaki yeri

TARİHÇE 1965 → OUAS 1982 → Borderline OUAS, çocuklarda 1993 → ÜSYDS (C. Guilleminault) 2005 → OUAS (ÜSYDS) (ICSD-2)

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (A-B-D veya C-D) A. En az 1’i: i. Uyanık kalınması gereken dönemde uyuyakalma, gün içi uykululuk, dinlendirici olmayan uyku, insomni veya aşırı yorgunluk İi. Hastanın soluk tutma, gürültülü soluma veya boğulma hissiyle uyanması İii. Eşin gürültülü horlama, soluk durmaları veya her ikisini de bildirmesi B. Psg: i. skorlanan solunum bozuklukları (apne, hipopne veya RERA) ≥5/sa İi. Solunum olaylarının bir kısmı veya tümünde solunum çabası (RERA: özofagus manometresi) The International Classification of Sleep Disorders, Pocket Version, Diagnostic & Coding Manual, AASM, 2007.

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (A-B-D veya C-D) C. Psg: i. skorlanan solunum bozuklukları (apne, hipopne veya RERA) ≥15/sa İi. Solunum olaylarının bir kısmı veya tümünde solunum çabası (RERA: özofagus manometresi) D. Başka bir açıklayıcı neden (uyku bozukluğu, sistemik veya nörolojik hastalık ilaç veya madde kullanımı) yok The International Classification of Sleep Disorders, Pocket Version, Diagnostic & Coding Manual, AASM, 2007.

9 soruda SUAS 3. ÜSYDS ile OUAS’ın farkı nedir?

PATOFİZYOLOJİ HORLAMA ÜSYDS OUAS

PATOFİZYOLOJİ OUAS … ÜSYDS ♂ = ♀ Genç BMI <25 Arousal eşiği ↓ Delta uykusu ↑ Mekanoreseptör duyarlılığı ↑

9 soruda ÜSYDS 4. ÜSYDS görülme sıklığı? Asemptomatik popülasyonda UARS? Horlama ve GAUH →% 10-15 UARS ♀=♂ Çocuklarda ↑

9 soruda ÜSYDS 5. ÜSYDS tanısı nasıl konulur? Film çektirmeden bir şey söyleyemem ama kolunuz yerinden çıkmış görünüyor!

TANI YÖNTEMİ? Polisomnografi Özofagus basıncının ölçülmesi Solunumsal Arousal İndeksi (RERA) Özofagus basıncının ölçülmesi Noninvaziv teknikler Solunumsal Kas Yüzey EMG’si Torasik ve Abdominal Çabanın (RERA) Ölçümü İnspiratuar Akım Kontürü Üst Solunum Yolu İmpedansı Pulse Transit Time (PTT) Faz Açısı Sistolik Kan Basıncı Profili

Esansiyel Kriterler GAUH TANI KRİTERLERİ Esansiyel Kriterler GAUH Artmış solunum çabası ile ilişkili solunumsal arousal indeksinde ( RERA) artma (> 10 arousal / saat) AHİ<5 UARS tanısı,ayrıca RDS < 5, negatif OsB >10cmH2O ve MSLT olarak gündüz asırı uyku egilimi varsa konulur.

TANI KRİTERLERİ Destekleyici Bulgular Horlama EEG arousalı öncesi horlama yoğunluğunda artış NREM evre 3, 4’ de belirgin azalma Kısa süreli n-CPAP tedavisi sonrası klinik düzelmenin olması

9 soruda SUAS 6. ÜSYDS klinik belirti ve bulguları nedir?

KLİNİK BELİRTİ VE BULGULAR OSAS’a kıyasla daha genç ve zayıf kişiler Ort. VKİ  25 kg /m2, ort. Yaş : 37.5 Çocuklarda ve genç kadınlarda daha sık OSAS’a kıyasla daha hafif horlama mevcut Günboyu uyku hali en tipik semptomu (Çocuklarda daha az sıklıkta)

KLİNİK BELİRTİ VE BULGULAR Çocuklarda davranış bozuklukları, dikkatsizlik, hiperreaktivite, öğrenme güçlükleri daha sık Kadınlarda halsizlik, çabuk yorulma, evliliğe uyumsuzluk, mens. bozuklukları ön planda Tipik öykü; yıllardır çözülemeyen yakınmalar

KLİNİK BELİRTİ VE BULGULAR Olguların sadece % 10-15’i düzenli horlayıcılardır. %2-5’inin hiç horlamadıkları gösterilmiştir. Sabah baş ağrıları, insomni, irritabl barsak sendromu gibi somatik yakınmalar UARS’lularda sıktır.

9 soruda SUAS 7. ÜSYDS’nun sonuçları? Sosyoekonomik (GAUH) Hipertansiyon (Arousal)

9 soruda SUAS 8. ÜSYDS’da tedavi seçenekleri? Tedavin için aspirin yazıyorum görmen düzelmez ise tekrar gel!

ÜSYDS TEDAVİSİ KBB Operasyonu Ağız İçi Aparey CPAP Diğer Nazal sprey Pozisyon tedavisi Kilo verme

9 soruda SUAS 9. ÜSYDS’unda gelecek? Size güzel haberimiz sizin vefatınızdan sonra bu hastalığı tanımlayabileceğiz

ÜSYDS Tanı standardizasyonu (noninvaziv yöntemler ile) Tedavi endikasyonları (epidemiyolojik çalışmalar) Patofizyoloji???