END3061 SİSTEM ANALİZİ VE MÜHENDİSLİĞİ Sistem Mühendisliği Süreçleri: SİSTEM TEST VE DEĞERLENDİRME

Değerlendirme Bir sistemin (ya da bir sistem elemanının) değer, performans kalitesi, etkinlik derecesi, beklenen maliyet vb. yönlerden incelenmesi ve değerlemesi. Değerlendirme, kavramsal tasarım aşamasında başlayıp işlemsel kullanım ve destek aşaması boyunca devam ederek ürün elden çıkarıldığında sona eren sürekli bir süreç olmalıdır. Değerlendirmenin amacı, (tahmin, analiz ve ölçme etkinliklerinin bir bileşimiyle) gerçek sistem karakteristiklerini ortaya çıkarmak ve sistemin istenen amaç veya misyonu başarılı biçimde sağlayacağından emin olmaktır.

Test ve Değerlendirme Gereksinimleri Test ve değerlendirmenin özel gereksinimleri ilk olarak sistemin tüm gereksinimlerinin de belirlendiği kavramsal tasarım aşamasında tanımlanır. Sistem düzeyli gereksinimler olurluluk etütleri, işlemsel gereksinimlerin ve bakım kavramının tanımlanması, teknik performans ölçülerinin tanımlanması ve önceliklendirilmesi yoluyla belirlenirken, bir değerlendirme yönteminin de geliştirilmesi gereklidir. Yeni bir gereksinimi tanımlarken, gereksinimin karşılandığının nasıl berlirlenebileceğini ve hangi test ve değerlendirme yönteminin kullanılacağını da saptamak gerekir.

Test ve Değerlendirme Gereksinimleri İlk aşamalarda değerlendirme analitik yöntemlerle ve bilgisayar desteği kullanılarak yapılabilir. Maket ve mühendislik modellerinin yapılacağı ileri aşamalarda, gerçek donanım ve yazılım biraraya geldiği için değerlendirme süreci daha anlamlıdır. Prototip ve üretim modeli yapıldığında değerlendirmenin etkinliği daha belirgin gale gelir. Tam anlamıyla bir test ve değerlendirme yapılabilmesi için, sistemin işlemsel kullanıcının ortamına kurulması ve gerçek çalışma koşullarına getirilmesi gereklidir. Kullanıcı tüm işletim ve bakım işlevlerini gerektiği biçimde uygular ve elde edilen deneyim daha sonra sistemin gerçek karakteristikleri olarak kullanılmak üzere kaydedilir.

Sistem/Bileşen Test Sınıflamaları 1. tip test: Mühendislik ve servis test modellerinin, sistem bileşenlerinin, maketlerin test edilmesi ve değerlendirilmesi. Bu modeller, işlevsel olarak sistemi veya bir bileşenini temsil edebilir, ancak üretim donanımı hakkında bir fikir vermez. 2. tip test: Prototip ve üretim modellerinin değerlendirilmesi (üretim örneklemesi). Test programı gereksinime göre bir dizi testten oluşabilir: Performans testleri: Bireysel sistem performans özelliklerini doğrulamak için Çevresel yeterlilik: Sıcaklık çevrimleri, nem, şok, titreşim, rüzgar vb. ortam koşullarına sistemin tepkisi Yapısal testler: Gerilme, yorulma, eğilme, burulma vb. etkilere karşı sistem malzemelerinin tepkisi Güvenilirlik yeterliliği: Bir veya daha fazla sistem elemanının AAOS (arızalar arası ortalama süre) ve BAOS (bakımlar arası ortalama süre) karakteristiklerini belirlemek için Bakım kolaylığı testleri: Ortalama etkin bakım süresi, ortalama düzeltici veya koruyucu bakım süresi, çalışma süresi başına bakım işçiliği süresini belirler. Destek donanımı uyumluluk testleri: Temel donanım, test ve destek donanımı ve taşıma donanımı arasındaki uyumu belirlemek için Personel test ve değerlendirme: Personel ve donanım arasındaki etkileşimi, gereken personel sayısını ve niteliklerini ve eğitim gereksinimlerini belirlemek için Teknik veri doğrulama: İşletim ve bakım prosedürlerinin doğrulanması sağlanır. Yazılım doğrulama: İşletim ve bakım yazılımının doğrulanmasını sağlar.