Lipoproteinler: Yapıları, sınıflandırılmaları ve özellikleri

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
KOLESTEROL HAKKINDA NE BİLİYORUZ?
Advertisements

LİPİD METABOLİZMASI.
DOLAŞIM SİSTEMİ İÇERİK Dolaşım sisteminin elemanları - Kan - Kalp
Prof. Dr. Sena ERDAL.
LİPİD METABOLİZMASI BBP108 Bitki Biyokimyası 9.Hafta
Lipoprotein Metabolizması
Piruvat Metabolizması
Lipidlerin sınıflandırılması ve yağ asitleri
Dr. Suat ERDOĞAN İçerik Trigliserdiler Beslenmedeki önemi Fosfolipidler Kolesterol Steroidler.
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ IV
KAN ALIM TEKNİĞİ VE BİYOKİMYASAL TETKİKLER
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ XI
LİPİDLER Emilim-Sindirim ve Transport
Lipidler Yrd. Doç. Dr. Ahmet GENÇ Adıyaman Üniversitesi
Lipoproteinler.
Kolesterol insanlarda tüm dokularda sentezlenir,bununla birlikte karaciğerde yoğun olarak sentezlenmektedir. Vücutta önemli fonksiyonları olan bir steroldür.
Lipidlerin vücuda alınmaları ve kullanılmaları
Lipidlerin sindirimi ve metabolizması
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ VI
Lipidler Güz 2014 Dr. Suat ERDOĞAN.
KARACİĞER FONKSİYON TESTLERİ
Plazma Lipid Düzeyleri
PLAZMA LİPİDLERİ VE ATEROSKLEROZ I
KANIN BİLEŞİMİ VE İŞLEVLERİ
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ XV
Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı
Lipoprotein Metabolizması
LİPİDLER II.
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI III
KOLESTEROL METABOLİZMASI
LİPİDLER VE LİPOPROTEİN METABOLİZMASI
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ XII
LİPİDLER Emilim-Sindirim ve Transport
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ XIII
LİPİTLER. SERUM LİPİTLERİ VE LİPOPROTEİNLER
Lipoprotein Metabolizma Bozuklukları
Lipid metabolizması bozuklukları
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ I
HEPATOBİLİYER HASTALIKLARDA BİYOKİMYASAL TESTLER
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ II
PLAZMA PROTEİNLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ II
PÜRİN VE PİRİMİDİN METABOLİZMASI
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI VI
TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ VE YIKIMI
Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2009
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ VIII
PROTEİN VE AMİNO ASİT METABOLİZMASI: AZOT DENGESİ
Lipoprotein sınıflandırılması
DİSLİPİDEMİLER DR.HİLAL YILDIZ
KALP-DAMAR HASTALIKLARINDA BESLENME
LİPİTLER Yrd.Doç.Dr. Funda GÜLCÜ BULMUŞ Fırat Üniversitesi SHMYO.
Sindirim Sistemi Kimya.
Asilgliserol ve Sfingolipitlerin Metabolizması
Lipitlerin Sindirim ve Emilimi
VİTAMİNLER HASAN DEMİRKAPI 9/C 533.
LİPİTLER 20 Ekim 2010.
KOLESTEROL DÜŞÜRÜCÜ VE ANTİOKSİDAN OLARAK TOKOFEROLLER
LİPİD METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI Hazırlayan: Prof.Dr. Ayşe CAN
LİPİTLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ
LİPİD METABOLİZMASI Prof. Dr. Ayşe CAN 2015.
YAĞLAR Yağlar, CHO’ lar gibi karbon , hidrojen ve oksijen atomlarından oluşur. Ancak hidrojenin oksijene oranı yağda özellikle çok yüksektir. CHO için.
B-310 BİYOKİMYA II DERSİ V.HAFTA.
Endositoz ve Ekzositoz Prof. Dr
B-310 BİYOKİMYA II DERSİ IX.HAFTA.
LİPİTLER II.
LİPİDLER Diğer lipidler.
B. Yağlar (Lipitler) Hayvanlarda lipit moleküllerinin diğer moleküllerden farklı olarak depolandığı yağ doku vardır. Bu nedenle canlıların aldığı farklı.
Total Lipit Tayini.
LİPİDLERİN YAPISAL VE İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ IV
Prof.Dr.Asuman Sunguroğlu
Sunum transkripti:

Lipoproteinler: Yapıları, sınıflandırılmaları ve özellikleri Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2009

Lipoproteinler, fosfolipidler, kolesterol, kolesterol esterleri ve trigliseridlerin çeşitli kombinasyonları ile apolipoproteinler denen spesifik taşıyıcı proteinlerin moleküler agregatlarıdırlar Kolesterol ve diğer lipidlerin kanda taşınması, plazma lipoproteinleri vasıtasıyla olmaktadır

Lipoprotein partikülleri küre şeklindedirler; merkezde trigliseridlerin ve kolesterol esterlerinin hidrofobik lifleri, dış yüzde ise proteinlerin, fosfolipidlerin ve kolesterolün hidrofilik kısımları yer alır

Lipoproteinler, elektroforez, ultrasantrifüj, ultrafiltrasyon ve elektron mikroskobik yöntemlerle birbirlerinden ayrılırlar

Ultrasantrifüjdeki yoğunluklarına göre lipoproteinler, şilomikronlar, VLDL, IDL, LDL, HDL, Lp (a) şeklinde alt gruplara ayrılırlar

Lipoproteinler, elektroforezdeki ayrılmalarına göre şilomikronlar (tok kişilerde görülür),  lipoprotein (LDL), pre  lipoprotein (VLDL),  lipoprotein (HDL) şeklinde alt gruplara ayrılırlar

Şilomikronlar, lipoproteinlerin en büyükleri ve dansitesi en küçük olanlarıdırlar; yüksek oranda trigliserid içerirler

Şilomikronlar, ince bağırsak epitel hücrelerinin düz endoplazmik retikulumunda sentezlenirler; sonra lenfatik sisteme geçerler, daha sonra juguler venden kan dolaşımına katılırlar. Şilomikronlar, diyetteki trigliseridlerin (ekzojen trigliseridler) ince bağırsaktan diğer dokulara taşınması ile ilişkilidirler

VLDL (çok düşük dansiteli lipoprotein), şilomikronlardan daha küçüktürler. Endojen trigliserid bakımından oldukça zengindir

Diyet yakıt olarak hemen gerekenden daha fazla yağ asidi içerirse, yağ asitleri karaciğerde trigliserid haline dönüştürülürler, oluşan endojen trigliseridler VLDL’lerin yapısına katılırlar. VLDL, karaciğerde sentezlenen trigliserid ve kolesterolü ekstrahepatik dokulara taşır

LDL (düşük dansiteli lipoprotein), VLDL artığı olarak damar içinde sentezlenir. Trigliserid içerikleri çok az, kolesterol ve kolesterol esterlerinden zengin lipoproteinlerdir. Temel apolipoproteinleri ApoB-100’dür

LDL’ler, kolesterolü karaciğerden başka dokulara taşırlar LDL’ler, kolesterolü karaciğerden başka dokulara taşırlar. Ekstrahepatik dokular, ApoB-100’ü tanıyan spesifik yüzey reseptörlerine sahiptirler. ApoB-100’ü tanıyan reseptörler, kolesterol ve kolesterol esterlerinin dokular tarafından alınmasına aracılık ederler

HDL (yüksek dansiteli lipoprotein), LDL’lerden daha küçüktürler

HDL’ler, karaciğerde ve ince bağırsak duvarında sentezlenirler HDL’ler, karaciğerde ve ince bağırsak duvarında sentezlenirler. Karaciğerde ve ince bağırsak duvarında sentezlenen HDL, diskoidal şekillidir; ApoA-I, ApoA-II, lesitin ve serbest kolesterol içerir. Yeni sentezlenen ve kan dolaşımına salıverilen HDL, dolaşımdaki diğer lipoproteinlerden kolesterol esterlerini toplar ve küre şekilli olgun HDL şekline dönüşür

Kolesterolden zenginleşen HDL, karaciğere dönünce kolesterolü bırakır; böylece HDL, kolesterolü dokulardan karaciğere taşımış olur HDL kitlesinin %50’si protein, %30’u fosfolipid, %20’si kolesteroldür HDL’nin artması organizmanın lehine, azalması ise aleyhinedir

Lp (a), LDL’ye benzeyen bir lipoproteindir Lp (a), LDL’ye benzeyen bir lipoproteindir. Başlıca apolipoproteini apo B-100’dür. Özellikle karbohidrat kalıntıları bakımından zengin olup fonksiyonu tam olarak bilinmemektedir. Ateroskleroz riski ile ilişkili olduğu tahmin edilmektedir

Apolipoproteinler (Apoproteinler) Apolipoproteinler (apoproteinler), lipoproteinlerin protein komponenti olan apo A, apo B, apo C, apo D, apo E’dir

Apo A Apo A, Apo AI, Apo AII ve Apo AIV olmak üzere üç tiptir. HDL’nin major proteinleridirler Apo AI, LCAT enziminin aktivasyonunda ve böylece ekstrahepatik dokulardan karaciğere serbest kolesterolün HDL’de esterleştirilmek suretiyle taşınmasında rol oynar. Apo AI’in artması organizmanın lehinedir

Apo B Apo B, HDL dışındaki bütün lipoproteinlerin başta gelen proteinidir. Apo B-100, Apo B-48, Apo B-26, Apo B-74 olmak üzere dört tipi vardır. Apo B-100 çoğunlukla karaciğerde sentezlenir, Apo B-48 bağırsak duvarında sentezlenir Apo B’nin artması organizmanın aleyhinedir Apo B-100, LDL’nin reseptörlerine bağlanmasında önemli rol oynar

Apo C Apo C, Açlık durumunda VLDL ve HDL’nin yapısında bulunur. Apo CI, Apo CII, Apo CIII olmak üzere üç tipi vardır. Apo CII, şilomikron ve VLDL katabolizmasını sağlayan ekstrahepatik lipoprotein lipazın aktivasyonunda önemli rol oynar. Apo CI, LCAT’ın aktivasyonunda etkilidir Apo C’lerin önemli özellikleri, lipoproteinler arasında transfer edilebilmeleridir. HDL’den VLDL ve şilomikronlara, bunlardan da HDL’ye transfer edilirler

Apo D Apo D, Lipoproteinler arasında kolesterol esterleri ve trigliseridlerin transferinde rol oynamaktadır. Bu yüzden kolesterol ester transfer proteini de denmektedir. Kolesterol esterlerinin HD’den trigliseridce zengin lipoproteinlere transferini sağlar; buna karşılık trigliseridi de HDL’ye transfer eder.

Apo E Apo E, karaciğerde sentezlenir. Plazmada HDL’nin yapısına katılır. LCAT etkisiyle HDL’de ester kolesterol birikince Apo E de HDL’den ayrılarak VLDL ve şilomikronlara transfer edilir Şilomikron artıkları ve IDL’nin hepatik reseptörleri tarafından tanınmalarını Apo E sağlar Apo E’nin, Apo EI, Apo EII, Apo EIII, Apo EIV ve Apo EV olmak üzere beş çeşidi vardır