Polisomnografi Hasta Hazırlanması Elektrotlar Kayıt Protokolleri Dr. Selma FIRAT GÜVEN Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Uyku Bozuklukları Merkezi, Ankara.
PSG Uyku sırasında nörofizyolojik, respiratuvar, kardiyovasküler, diğer fizyolojik ve fiziksel parametrelerin genellikle, bütün gece boyunca, belli bir periyotla, eş zamanlı ve devamlı kaydedilmesi işlemidir.
PSG Endikasyonları Uykudaki solunum bozukluklarında (USB) USB tanısında PAP titrasyonunda USB tedavisi için yapılacak cerrahi öncesi ve sonrasında CPAP tedavisi sonuçlarının değerlendirilmesi ve takibinde AİA tedavisi sonuçlarının değerlendirilmesi ve takibinde Diğer respiratuar hastalıklarda, USB semptomları varsa Narkolepside Parasomni ve uyku ile ilişkili epilepsilerde Huzursuz bacaklar sendromu ve PLMS’de İnsomni Sirkadiyen ritm uyku bozukluklarında
PSG Kimlere Yapılmamalı? Psikotik Deliriumlu Mental instabilitesi olan Demanslı Febril İntoksikasyonlu Ağır sedasyon altındaki hastalar
PSG Süresi Tüm gece (full night) Yarı gece (split night)
Tanısal amaçlı PSG, en az iki saat sürmüş ve AHİ>40 bulunmuşsa AASM’ye göre yarı gece (split night) çalışması yapılabilecek durumlar (1) Tanısal amaçlı PSG, en az iki saat sürmüş ve AHİ>40 bulunmuşsa Tekrarlayan uzun obstrüksiyonlar ya da majör desatürasyonlar oluyorsa AHİ’nin 20-40 olması durumunda da uygulanabilir,
AASM’ye göre yarı gece (split night) çalışması yapılabilecek durumlar (2) CPAP titrasyonu en az 3 saat sürmelidir. PSG kayıtlarında CPAP’ın REM ve NREM dönemindeki ve supin pozisyon dahil tüm pozisyonlardaki solunumsal olayları elimine ettiği gösterilmelidir. AHİ<20 olanlarda veya ilk yarıda OSAS tanısı konulamamış olgularda tüm gece çalışmasına geçilmelidir.
İlk Gece Etkisi Hastanın uyku latansı uzar, sık pozisyon değişiklikleri ile ortaya çıkan uyku fragmantasyonu uyku etkinliğini bozar, yavaş dalga uykusunun miktarı azalabilir.
PSG Öncesi Hazırlıklar Anket 1 Yakınmalar, Özgeçmiş, Eşlik eden hastalıklar, Kullandığı ilaçlar, Uyku alışkanlıkları vs. belirlenir. Sistemik muayene Fizik muayene, vücut ağırlığı, boy, boyun çevresi Ayrıntılı KBB muayenesi Mevcut yakınmalarına göre uygun tetkikler (KOAH, UIHS)
İyi Bilgilendirme!!!!!!!!!!! Broşür, mektup ya da telefonla açıklamalar hastanın laboratuvara uyumunu arttırır. Testin ne zaman yapılacağı, Ne kadar süreceği, Banyo yapması, traş olması, oje sürmemesi, Pijama, eşofman, terlik, diş fırçası… gibi tuvalet malzemelerini alması, Kafeinli ve alkollü içkiler içmemesi, Ağır egzersiz yapmaması, Günlük rutinini bozmaması, İşlemden ne kadar zaman sonra tekrar laboratuvara geleceği.
2. Anket Uyku alışkanlıkları Son 10 günde aldığı ilaçlar O gün yaşadığı özel şeyler
Hastanın Hazırlanması Elektrot ve sensörlerin aplikasyonu İmpedans ölçümü Kalibrasyon Kayıt
3. Anket Personel Gece laboratuvarda olan olaylar Uykusunun nasıl olduğu
Hastanın Hazırlanması Elektrot ve sensörlerin aplikasyonu İmpedans ölçümü Kalibrasyon Kayıt
Hastanın İzlenmesi Nörofizyolojik İzlem Solunumsal İzlem Kardiyovasküler İzlem Diğer Parametreler
Nörofizyolojik İzlem Elektroensefalogram (EEG) Elektrookülogram (EOG) Elektromiyogram (EMG)
EEG Uyku ve uyanıklığın objektif olarak gösterilmesinin başlıca yolu kortikal serebral potansiyellerin kaydedilmesidir
Uluslararası 10-20 sistemi
EEG (AASM 2007) Önerilen F4-M1 (A1) C4-M1 (A1) O2-M1 (A1) Yedek Alternatif FZ-CZ CZ-OZ C4-M1 Yedek FPZ-C3 C3-O1 OZ-M2
EOG Önerilen E1-M2 (LOC) (E1: Sol gözün dış kantusunun 1 cm aşağısı) E2-M2 (ROC) (E2: Sağ gözün dış kantusunun 1 cm yukarısı) Alternatif E1-Fpz (E1: Sol gözün dış kantusunun 1 cm aşağı ve laterali) E2-Fpz (E2: Sağ gözün dış kantusunun 1 cm aşağı ve laterali) Sağ Sol Sağ Sol
EMG EMG kanalı farklı uyku evrelerinde, istirahat halindeki kas tonüsünü özellikle de REM uykusu dönemindeki kas atonisini göstermede kullanılır. Çiğneme ve diş gıcırdatma (bruksizm) tanılarını koymak amacıyla M. Massatere de elektrot yerleştirilebilir. ROC
Solunumsal İzlem Oronazal Hava Akımı Torakoabdominal Hareketler Oksijenasyon CO2 Ölçümü Ösefagus Basıncı Takibi Solunum Sesi Pulse Transit Time (PTT)
Oronazal Hava Akımı Termistör Nazal kanül Pnömotakograf
Oksijenasyon Pulse oksimetre Transkütanöz yolla İntraarteriyel katater
CO2 Ölçümü Endotrakeal tüp araclığı ile end-tidal CO2 ölçümü Transkütanöz yolla Kapnograf aracılığı ile
Ösefagus Basıncı Takibi Solunum çabasının değerlendirilmesinde altın standarttır.
Kardiyovasküler İzlem EKG Arteriyel Kan Basıncı
Diğer Parametreler Vücut Pozisyonu Kol-Bacak Hareketleri Penil Tümesans Ösefagial pH İzlenmesi Vücut Isısı Ses ve Video Kayıtları
Diğer Parametreler Vücut Pozisyonu Kol-Bacak Hareketleri Penil Tümesans Ösefagial pH İzlenmesi Vücut Isısı Ses ve Video Kayıtları
Diğer Parametreler Vücut Pozisyonu Kol-Bacak Hareketleri Penil Tümesans Ösefagial pH İzlenmesi Vücut Isısı Ses ve Video Kayıtları
Diğer Parametreler Vücut Pozisyonu Kol-Bacak Hareketleri Penil Tümesans Ösefagial pH İzlenmesi Vücut Isısı Ses ve Video Kayıtları
Diğer Parametreler Vücut Pozisyonu Kol-Bacak Hareketleri Penil Tümesans Ösefagial pH İzlenmesi Vücut Isısı Ses ve Video Kayıtları
Diğer Parametreler Vücut Pozisyonu Kol-Bacak Hareketleri Penil Tümesans Ösefagial pH İzlenmesi Vücut Isısı Ses ve Video Kayıtları
Hastanın Hazırlanması Elektrot ve sensörlerin aplikasyonu İmpedans ölçümü Kalibrasyon Kayıt
Hastanın Hazırlanması Elektrot ve sensörlerin aplikasyonu İmpedans ölçümü Kalibrasyon Kayıt
Fizyolojik Kalibrasyon Gözleriniz açık karşıya bakın Gözlerinizi kapatın Sağa, sola, yukarı ve aşağıya bakın Gözlerinizi kırpın Dişlerinizi gıcırdatın Nefes alıp verin Nefesinizi tutun Sağa, sola dönün Sırtüstü yatın, yüzükoyun yatın Ayaklarınızı kendinize çekin
Filtreleme AMAÇ Kaydedilen sinyali vurgulamak. İstenmeyen sinyalin amplitüdünü azaltmak . Düşük frekans filtresi (High-pass filter) Yüksek frekans filtresi (Low-pass filter) Notch filtre
Örneklem hızı İdeal Minimal EEG 500 Hz 200 Hz EOG EMG EKG Hava Akımı Oksimetre 10 Hz Nazal basınç Özefagus basıncı Vücut pozisyonu 1 Hz Horlama Torakoabdominal hareketler
Filtre ayarları Düşük frekans filtresi Yüksek frekans filtresi EEG 0,3 Hz 35 Hz EOG EMG 10 Hz 100 Hz EKG 70 Hz Solunum 0,1 Hz 15 Hz Horlama
Veri Toplanması Klasik analog sistem Digital sistem
Temel Protokol C3-A2 C4-A1 O1-O2 EOG sol EOG sağ EMG submental kas EKG sıklıkla temel protokole eklenir. F4-M1 (A1) C4-M1 (A1) O2-M1 (A1) E1-M2 (A2) E2-M2 (A2)
Uyku Apne Protokolü 1-6. Temel protokol EKG EMG anterior tibial kas Oronazal hava akımı Göğüs hareketi Karın hareketi Oksimetre
CPAP/BPAP Protokolü 1-12. Uyku Apne Protokolü 13. CPAP/BPAP basıncı
PLM Protokolü 1-6 Temel protokol 7. EKG 8. EMG anterior tibial kas (sağ) 9. EMG anterior tibial kas (sol) 10. Uyku apnesi şüphesi varsa solunumsal kanallar ve oksimetre eklenebilir.
Erektil İmpotans Protokolü 1-6 Temel protokol 7. EKG 8. Tümesans bazal 9. Tümesans glans
Nöbet (Seizure) Protokolü T3-T4 (T3-P3 opsiyonel) P3-P4 (T4-P4 opsiyonel) C3-A1 C4-A2 O1-O2 EOG sol EOG sağ EMG submental kas EKG EMG sol anterior tibial kas EMG sağ anterior tibial kas EMG deltoid (opsiyonel)
TEŞEKKÜR EDERİM…