Madde Analizi Yrd. Doç. Dr. Cenk Akbıyık

Madde analizi, madde istatistiklerinin hesaplanarak testin son formuna hangi maddelerin dahil edileceğinin, hangi maddelerin düzeltilmesi gerektiğinin belirlenmesi işidir.

Adından da anlaşılabileceği gibi madde analizi, bir ölçme aracının tek tek maddeleri ile ilgilidir.

Madde analizi ile istenilen güçlükte ve testin amacına uygun maddelerin seçilerek güvenilir ve geçerli bir testin oluşturulması hedeflenir.

Madde analizi kapsamında aşağıdaki istatistikler hesaplanır: Madde güçlük indeksi Madde ayırıcılık gücü indeksi Madde varyansı Maddeler arasındaki korelasyon katsayısı Maddeler arasındaki kovaryans katsayısı Madde güvenirlik katsayısı

Bu analizler ile bir ölçme aracındaki maddelerin yeterinde işleyip işlemediği anlaşılmaya çalışılır.

Madde güçlük indeksi Bu indeks ölçme aracındaki her bir maddemim güçlük düzeyini belirtir. Madde güçlük indeksi 0 ile 1 arasında bir değerdir. 0’a yakın değerler maddenin zor olduğunu belirtirken 1’e yakın değerler maddenin kolay olduğunu gösterir. Madde güçlük indeksi pj simgesi ile gösterilir.

Madde ayırıcılık gücü indeksi Madde ayırıcılık gücü maddenin ölçülen özelliğe sahip olan öğrencilerle olmayan öğrencileri ayırt etmesinin bir ölçüsüdür. Diğer bir deyişle bir maddenin ölçme aracının geneli ile olan korelasyonudur. Madde ayırıclık gücü indeksi rjx simgesi ile gösterilir.

Madde ayırıcılık gücü -1 ile +1 arasında bir değer alır Madde ayırıcılık gücü -1 ile +1 arasında bir değer alır. Bu değer +1’e yaklaştıkça maddenin ayırt ediciliğinin yükseldiği anlaşılır.

Madde ayırt edicililik indeksi aşağıdaki tabloya göre yorumlanır: rjx > 0,4 Ayırt edicilik çok iyi 0,4 > rjx > 0,3 Ayırt edicilik iyi 0,3 > rjx > 0,2 Ayırt edicilik gücü orta Maddenin düzeltilmesi gerekir 0,2 > rjx Ayırt edicilik gücü düşük Maddenin ölçme aracından çıkarılması gerekir

Madde varyansı ve standart sapması, madde puanlarının ortalamadan sapmasının ölçüleridir. Madde standart sapması sj simgesi ile gösterilir.

Maddeler arasındaki korelasyon katsayısı Bu katsayı maddeler arasındaki ilişkinin bir ölçüsüdür. Maddeler arası korelasyon katsayısı -1 ile +1 arasında değişir. İki madde (r ve k) arasındaki korelasyon katsayısı rjk simgesi ile gösterilir.

Maddeler arasındaki kovaryans katsayısı Maddeler arasındaki kovaryans katsayısı her iki maddenin birlikte değişimi ile ilgili bilgi vermektedir. Diğer bir deyişle bu katsayı iki maddenin ortak yanları ile ilgili bilgi verir. İki madde (j ve k) arasındaki kovaryans katsayısı cjk simgesi ile gösterilir.

Madde güvenirlik katsayısı Madde güvenirlik katsayısı, maddenin güvenirlik durumuyla ilgili bilgi verir. Bu indeksin değeri büyüdükçe maddenin güvenirliğinin arttığı anlaşılır. Bir testin son formu oluşturulurken madde güvenirlik katsayısı yüksek olan maddelerin teste dahil edilmesi istenir.

Madde analizinde yaygın olarak 2 yöntem kullanılmaktadır Madde analizinde yaygın olarak 2 yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemler şöyledir: Henryson yöntemi Alt üst gruplar farkı yöntemi (basit yöntem)

Bu iki madde analizi yöntemleri arasındaki temel fark hesaplamaya dahil edilen ölçmelerdir. Henryson yönteminde tüm yanıtlayıcıların puanları hesaplamaya dahil edilirken, basit yöntemde yalnızca üst %27 ve alt %27’lik dilimlerde bulunan yanıtlayıcıların puanları işlemlere dahil edilir.