ZAHA HADID Zaha Hadid 1950’de Bağdat’ta doğmuştur. Londra Architectural Associaton okulunda mimarlık okumadan önce Beyrut Amerikan Üniversitesinde Matematik Bölümünü bitirmiştir. Mezuniyetinden sonra okulundaki hocaları ile 1977’de ortağı olduğu Office For Metropolitan Architecture’da çalışmaya başlamıştır. Tasarımlarının inşasının zor olduğu düşünüldüğü zamanlarda kendisine destek ve cesaret veren mühendis Peter Rice ile Rem Koolhaas sayesinde tanışmıştır. .
1980’de kendi Londra merkezli bürosunu kurmuştur 1980’de kendi Londra merkezli bürosunu kurmuştur. 1980lerde Architectural Association’da ve Dünyanın başka yerlerinde prestijli kurumlarında ders vermiştir. Graduate School of Design’da, Harvard üniversitesinde, illinois üniversitesinde, Hamburg’daki Hochschule für Bildende Künste’de, Knowlton mimarlık okulunda egitmenlik yapmıştır. American Academy of Arts and Letters’ın onur üyesi olmuştur. Şu anda Viyanada uygulamalı sanatlar üniversitesinde profesörlük yapmaktadır. Pek çok uluslar arası yarışmanın kazananı olan Hadid’in, teorik, etkili, kalıpları yıkıcı olan projelerinin pek çoğu başlarda inşa edilmemiştir. Özellikle Hong Kong’daki Tepe kulübü (1983), Galler’deki Cardiff Körfezi opera binası (1994). 2005’te İsviçre’deki Basel Kumarhanesi projesiyle ödül almıştır.
BASEL KUMARHANESİ
Hadid 2004 yılında Pritzker Ödülü’nü kazanan ilk kadın mimar olmuştu Hadid 2004 yılında Pritzker Ödülü’nü kazanan ilk kadın mimar olmuştu. “Ödülü kariyerinin ortalarında olan birine vermek istediler, ancak bunu bir ‘yaşam boyu başarı ödülü’ gibi algılamamak lazım. Çünkü şüphe yok ki, bu ödül insanın kariyerine inanılmaz bir etki yapıyor” diyor Hadid. KÖPRÜ PAVYONU 2004 PRITZKER ÖDÜLÜ
Hadid’in bu zamandan sonra kabul görmeye ya da yeni bir işe ihtiyacı olduğu söylenemez. Zaten daha en başından göze çarpmaya alışkın bir karakter. Bağdat’ta, Sünni bir sanayicinin kızı olarak doğdu. Babası, London School of Economics’te okumuş, kısa süre ekonomi bakanlığı yapmış, sonrasında ev eşyaları üreten bir fabrikanın başına geçmişti. Genç Zaha, 11 yaşındayken evlerini ziyaret eden ve teyzesinin gelecekte yaptıracağı evinin modellerini gösteren bir mimarla karşılaştıktan sonra hayatı değişmiş. Ve o tarihten itibaren şu söz ağzından düşmemiş: “Mimar olmak istiyorum.”
1980 yılında ilk projelerini üretmeye başlamış, 1982 yılında ise Hong Kong’daki Peak Club evleri ve boş vakit merkezi tasarımıyla ödül kazanmış, ancak bu tasarım hiçbir zaman uygulanamamış. Bitirebildiği ilk proje olan Almanya’daki Vitra yangın istasyonu ise on sene kadar sonra gerçekleşmiş. O sene, Hadid aynı zamanda Galler’deki Cardiff Opera Evi tasarımıyla birinci seçilmiş, ancak o da hiçbir zaman gerçekleşmemiş. Bu projenin bir modeli de Tasarım Müzesi’nde görülebilir.
Mimarın çalışması da zaman içinde evrim geçirmiş Mimarın çalışması da zaman içinde evrim geçirmiş. İlk zamanlarda kullandığı keskin çizgiler, yerini topografyadan ve arazinin durumundan etkilenen organik biçimlere bırakmış. Hadid’in amacı, iç mekânla dış mekân arasına herhangi bir sınır koymamak. Kullandığı biçimler genelde eğri, akışkan, dalga biçimli, açıklaması imkânsız şekillerden oluşuyor. STONE TOWERS
PRAEMUIM IMPRERIAL ÖDÜLÜ ( BURNHAM PAVYONU) 2009
Guggenheim - Hermitage Vilnus, Vilnus Litvanya ( Gerçekleştirilmedi ) KAVRAMSAL PROJELERİ: Guggenheim - Hermitage Vilnus, Vilnus Litvanya ( Gerçekleştirilmedi ) Kartal – Pendik Kıyı Şeridi Düzenlenmesi, İstanbul Türkiye Szervita Meydanı Baloncuk Ofis Binası, Budapeşte Macaristan ( Gerçekleştirilmedi ) BİTMİŞ PROJELERİ: Vitra Yangın İstasyonu (1994) Weıl Am Rhein, Almanya Kuzey Hoenheim Araba Parkı (2001) Hoeheim, Fransa Bergisel Kayak Pisti (2002) Innsbrück, Avusturya Rosenthal Çağdaş Sanatlar merkezi (2003) Cincinnati, Ohıo, Birleşik Milletler BMW Merkez Binası (2005) Leipzig, Almanya Ordrupgaard Ek Binası (2005) Kopenhag, Danimarka Meggıe’s Centers Victorıa Hastanesi (2006) Kirk Caldy, İskoçya
Tondonia Şaraphane Otağı (2001-2006) Haro, İspanya Eleftheria Meydan Yenilenmesi (2007) Lefkoşa, Kıbrıs Hungerburgbahn Yeni İstasyonları (2007) İnnsbrück, Avusturya Chanel Mobile Sanat Otağı (Dünya Çapında ) Tokyo, Hong Kong, Newyork, Londra, Paris, Moskova (2006-2008) Köprü Otağı (2008) zaragoza, İspanya Johann Sebastian Bach Otağı, Manchester Uluslar Arası Festivali (2009) Manchester, Birleşik Krallık CMA CGM Kulesi (2007-2010) Marseilla, Fransa MAXXI Ulusal XXI. Yüzyıl Sanat Müzesi ( 1998-2010) Roma, İtalya (2010 Stirling Ödülü) Guanghou Opera Binası (2010) Guangzhou, Çin Halk Cumhuriyeti
ZAHA HADID’ IN BAZI ÇALIŞMALARI Yüzyıl Sanatlar Müzesi 2010 Stirling Ödülü
Çağdaş Sanatlar Müzesi
CAIRO EXPO CITY
Hadid, şu sıralar 2012 Olimpiyat oyunları için bir su merkezi inşa etmekle meşgul. Londra Mimarlık Vakfı’nın 2009’da, Glasgow’daki Riverside Ulaşım Müzesi’nin ise 2010’da tamamlanması öngörülüyor
ZAHA HADİD HAZIRLAYAN: GÜLSÜM GÖYÜK 104103008