Devinişsel Hedeflerin Sınıflandırılması Öğretim İlke ve Yöntemleri Yrd. Doç. Dr. Cenk Akbıyık
Devinişsel hedefler, zihin kas koordnasyonunu gerektiren hedeflerdir.
Devinişsel hedeflere psikomotor hedefler dendiği de olmaktadır.
Yapma, tutma, kurma, koyma, oluşturma gibi eylem ifadeleri içeren devinişsel hedeflere az ya da çok hemen hemen tüm disiplinlerde rastlanmaktadır.
Örneğin kalem tutma, harita çizme gibi beceriler devinişsel boyutları baskın olan becerilerdir.
Devinişsel alan hedeflerinin sınıflandırılmasıyla ilgili Guilford, Simpson, Harrow, Sönmez gibi çeşitli taksonomiler geliştirilmiştir.
Veysel Sönmez tarafından çeşitli taksonomiler incelenerek oluşturulan ve Simpson’un taksonomisini andıran devinişsel hedefler taksonomisi kabul görmüş taksonomilerden biridir.
Sönmez’in taksonomisi şu şekildedir: Uyarılma Kılavuz denetiminde yapma Beceri haline getirme Duruma Uydurma Yaratma
Uyarılma Bu aşamada doğru becerinin nasıl yapıldığı dikkatlice izlenir ve sonra davranışı yapmak için vücudu hazır konuma getirilir. Uyarılma aşamasında öğrenene örneğin şut atma hareketleri gösterilerek farkındalık kazanması sağlanır.
Kılavuz denetiminde yapma Bu aşamada öğrenen kılavuz eşliğinde davranışı gerçekleştirir ve davranışı kendi kendine yapılabilecek seviyeye gelir. Bu aşamada öğrenen rehber eşliğine şut atmaya başlar ve kendi kendine şut atabilecek seviyeye gelir.
Beceri haline getirme Bu aşamada hareket düzenli, verimli, en az zaman ve enerji harcanarak yapılmaya başlanır. Örneğin bu aşamada öğrenen istenilen nitelikte şut atmaya başlar.
Duruma Uydurma Bu aşamada öğrenen karşılaştığı problem durumlarına uygun olarak kazandığı davranış üzerinde değişiklik yapabilir. Bu aşamada öğrenen özel koşullar altında şut atabilir. Örneğin savunma oyuncularını geçerek şut atabilir.
Yaratma Bu aşamada öğrenen yeni motor hareketler ortaya koyar Yaratma Bu aşamada öğrenen yeni motor hareketler ortaya koyar. Şut atma hareketiyle ilgili yaratma aşamasındaki örnek bir hedef bireyin kendine özgü bir şut atma biçimi geliştirmesidir.