Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Doç.Dr.Doğan Ünal 01.03.2005

Kapsam Çoğunlukla her türlü cinsel eylem Anneden fetusa geçiş Kan Yakın temas yoluyla insandan insana bulaşan organizmalar nedeniyle oluşan genitoüriner ve/veya sistemik hastalıkları içerir.

Sıklık Dünyada 250 milyon insan/yıl Birçok gelişmekte olan ülkede yetişkinlerin doktora başvurma nedenleri arasında ilk beşte.

Olasılığı artıran nedenler - 1 :: Genel Yakın zamanda cinsel eş değiştirmek Birden fazla cinsel eşe sahip olmak Cinsel eşin birden çok cinsel eşinin olması Hayat kadınları ile ilişki Cinsel Yolla Bulaşan Hastalık belirtisi olanlarla cinsel ilişkiye girmek Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkları olanların cinsel eşlerini uyarmamaları

Olasılığı artıran nedenler - 2 :: Biyolojik Yaş (Ö: Genç kadınlar daha yaşlılara göre daha duyarlıdır, 19 yaş üzerindeki erkeklerde kadınlardan daha fazla görülür) Cinsiyet (enfekte erkekten kadına geçme olasılığı, enfekte kadından erkeğe bulaşma olasılığından daha fazladır) Sünnet (Sünnetsiz erkekler sünnetli erkeklere göre daha yüksek risk altındadırlar)

Olasılığı artıran nedenler :: Sosyal Kültürel (güvenli cinsel ilişki konusunda yetersiz bilgi, değişik davranış kalıpları) Ekonomik (kondom elde edememe, yoksulluk) Kişisel (kondomdan hoşlanmamak, vazgeçilmesi güç cinsel ilişki davranışı)

Medikal yaklaşım - 1 WHO tarafından önerilen şemaya göre sendromdan yola çıkılarak belirti ve fizik muayene bulguları ile olası etyolojiye ulaşılmaya çalışılmaktadır

Medikal yaklaşım - 2

Anneden bebeğe bulaşanlar HIV Hepatit B Sifiliz (frengi) Gonore (bel soğukluğu) Herpes Klamidyoz gebelik süresince veya doğum sırasında anneden bebeğine bulaşabilir

Genel Belirtiler - 1 Belirtisiz veya cok hafif olabilirler. Fakat bu durumda bile bulaşıcılıkları sürebilmektedir. Cinsel organlardan akıntı veya püy gelmesi (Kadınlarda vaginadaki normal akıntı fazlalaşır, su veya süt şeklinde, sarı veya yeşil renkte olabilir. Bazen kötü kokuludur) Cinsel ilişki sonrası kanama, İdrar yaparken yanma (dizüri), sık sık az miktarda idrara çıkma

Genel Belirtiler - 2 Cinsel organ ve cevresinde kaşıntı, Penis veya vaginada papül, ülser, siğil veya sadece eritem şeklinde lezyonlar Kasık lenf bezlerinde şişme, Testislerde ağrı, Karın ağrısı.

Belirtilerin ortaya çıkma zamanı - 1 Cinsel ilişki sonrası belirtiler; Dakikalar ve saatler içinde ortaya çıkıyorsa travmatik veya kimyasal maddeler

Belirtilerin ortaya çıkma zamanı - 2 Günler içinde ortaya çıkıyorsa Gonore Şankroid (1-14 gün sonra) genital herpes (1-14 gün sonra)

Belirtilerin ortaya çıkma zamanı - 3 Haftalar içinde ortaya çıkıyorsa Klamidyoz Hepatit B Şankroid (1-14 gün sonra) Genital herpes (1-14 gün sonra) Genital siğiller (4-12 hafta sonra)

Belirtilerin ortaya çıkma zamanı - 4 Aylar içinde ortaya çıkıyorsa Sfiliz (1-3 hafta sonra)

Belirtilerin ortaya çıkma zamanı - 5 Yıllar içinde ortaya çıkıyorsa AIDS

Başlıca komplikasyonları Sağlıklı eşe bulaşma Anneden fetus veya yenidoğana bulaşma AIDS (Cinsel yolla bulaşan hastalığı olanların HIV virüsü ile enfekte olma olasılığı daha yüksektir) İnfertilite Dış gebelik Düşük Kanser Ölüm Ekonomik ve sosyal

Korunma Cinsel ilişkide kondom kullanmak Cinsel eş sayısını azaltmak Alkol ve uyuşturucudan sağlıklı düşünceyi ortadan kaldırdığı için uzak durmak. Kan naklinde dikkatli olmak. Disposable enjektör kullanmak. Düzenli olarak gebe takiplerini yapmak Hastalık belirtisi olmadan da bulaşma olabileceği unutulmamalıdır.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar Kırktan fazla hastalık tanımlansa da en sık görülenleri şunlardır: AIDS Hepatit B Gonore (Bel Soğukluğu) Sifiliz (Frengi) Bakteriyel Vajinoz Klamidyoz Kandida Vajiniti Üretrit Ve Servisit Genital Herpes Genital Siğil (Kondiloma Aküminatum) Molluskum Kontagiozum Trikomoniyazis Uyuz Kasık Biti Şankroid (Yumuşak Şankr) Granuloma İnguinale (Donovanoz) Lenfogranuloma Venerium (LGV) PIH (Pelvik İnflamatuar Hastalık)