Canlı,cansız varlıklara verilen sözcüklere isim(ad) denir. İSİMLER Canlı,cansız varlıklara verilen sözcüklere isim(ad) denir.
İsimlere örnekler kuş,misafir,yolcu,akraba,imambayıldı,ye-mek…
İSİM ÇEŞİTLERİ - ÜÇE
VARLIKLARA VERİLİŞLERİNE GÖRE İSİMLER
CİNS(TÜR)İSİMLER Dünya’da eşi ve benzeri çok olan varlıklara verilen sözcüklere cins isim denir. Ev,durak,buzdolabı,sorumluluk,kravat…
UYARI Cins isimler tek bir varlığı anlatmak için veya genelleme yoluyla birden fazla varlığı anlatmak için de kullanılabilir. Örnek:Kitap bir insanın en seçkin süsüdür.(bütün kitaplar) Kütüphaneden aldığı kitabın sayfalarını aceleyle çevirdi.(tek bir kitap)
VARLIKLARIN OLUŞLARINA GÖRE İSİMLER
SOYUT İSİMLER Varlıklarını duyu organımızla değil,aklımız ve düşüncemizle kavradığı- mız varlıkların isimleridir. Örnek:umut,korku,sevgi,sevinç,dostluk
SOMUT İSİMLER Varlıklarını duyu organımızla algıladığı- mız varlıkların isimleridir. Örnek:okul,yağmur,hava,rüzgâr,ses…
VARLIKLARIN SAYILARINA GÖRE İSİMLER
TEKİL İSİMLER Tek bir varlığı karşılayan,’’-ler/-lar’’çoğul eki almamış isimlerdir. Örnek:çocuk,avukat,öğretmen,bulaşık, makyaj,çörek…
ÇOĞUL İSİMLER Birden fazla varlığı karşılayan,’’-ler/-lar’’çoğul eki almış isimlerdir. Örnekler:çocuklar,avukatlar,bulaşıklar, öğretmenler,çörekler…
TOPLULUK İSİMLERİ Biçimce tekil olduğu halde (-ler/-lar)çoğul eki almamış anlamca çoğul olan isimlerdir. Örnekler:ordu,meclis,aile,konvoy,takım..
YAPILARINA GÖRE İSİMLER SÖZCÜKLER Basit SÖZCÜK türemiş SÖZCÜK BİRLEŞİK SÖZCÜK
BASİT SÖZCÜK Yapım eki almamış,kök halindeki adlara basit sözcük(ad)denir. Masa sözcüğünü ele alalım: Masa sözcüğündeki ma hecesinin hiçbir anlamı yoktur.Veya sa hecesinin hiçbir anlamı yoktur. Basit sözcüklerin bir diğer anlamı ise kök olmasıdır.
TÜREMİŞ İSİMLER Kök veya gövdelere yapım eki getirilerek yapılmış isimlerdir.Türemiş isimlere ‘’isim gövdesi’’de denir. Aşçı,gözlükçü,biberlik,evcil…(isimden türemiş isim Durak,silgi,doğu,bilgi,atkı…(Fiilden türemiş isim)
TÜREMİŞ SÖZCÜKLER Ad veya eylem kökünden,yapım ekleriyle elde edilen yeni anlamlı adlara türemiş sözcük(ad)denir. Sevgi sözcüğünü ele alalım: Sevgi sözcüğü sevmek eyleminden çıkmıştır. Sevgi sözcüğünün kökü sevdir.”gi” hecesi türemiş bir ektir.
BİRLEŞİK SÖZCÜKLER İki veya daha çok sözcüğün,aralarına ek girmeyecek şekilde birleşip kaynaşmasından meydana gelen sözcüklere(adlara)birleşik sözcük(ad)denir. Çanakkale sözcüğünü ele alalım: Çanakkale sözcüğü 2 basit sözcükten meydana gelmiştir. Çanak’ın kendi başına bir anlamı,kalenin kendi başına bir anlamı vardır.