TOPLUMSAL YAŞAMI DÜZENLEYEYEN KURALLAR AHLAK KURALLARI: a)Subjektif(kişisel) Kurallar a)Objektif (toplumsal) Kurallar. DİN KURALLARI: Emir ve yasaklar.Manevi Yaptırımlara dayanır. GÖRGÜ KURALLARI: Tavır, konuşma, yeme, içme ÖRF VE ADETLER:Tekrarlanan gelenek-görenek… HUKUK KURALLARI: Bireylerin birbirleriyle ve devletle ilişkilerini düzenleyen, uyulması zorunlu kurallardır. Maddi yaptırımlara dayanır.

HUKUK KURALLARI Hukuk kurallarını diğer kurallardan ayıran en önemli özellik; 1.Maddi yaptırımın olması. 2.Kamu gücü tarafından desteklenmesi

HAK NEDİR?

HAK NEDİR. ÖZGÜRLÜK NEDİR HAK NEDİR? ÖZGÜRLÜK NEDİR? Hak; bir kimseye ait olan ya da onun yararlanmasına bırakılan eylem, düşünce, maddi ve manevi kazanımlardır. Özgürlük; Bir kimsenin başkasına zarar vermeden istediği gibi davranabilmesi, istediğini yapabilmesidir.

Hakların korunması için bir örgütlenme yani kamu gücü gereklidir. O örgütlenme ‘DEVLET’ dir. Devlet nasıl ve neden ortaya çıkmıştır?

Üniter Devlet :Devlet sınırları içerisinde aynı hukuk kurallarının geçerli olduğu ,tek bir siyasi otoritenin egemen olduğu devlet şekli örnek:Türkiye Fedaral devlet: Devletlerin bir araya gelmesiyle oluşan ve her bir devlette farklı hukuk kurallarının egemen olduğu yönetim şeklidir. DEVLET ŞEKİLLERİ:

Otokratik Devlet :Yasama ,yürütme,ve yargı yetkileri tek organda toplanır. Tek kişinin egemenliğine dayanıyorsa Monarşi zümrenin egemenliğine dayanıyorsa oligarşi denir. Teokratik devlet: din kurallarının egemen olduğu gücünü din kurallarından alan devlet şeklidir. Demokratik Devlet: Halk yönetiminin, demokrasi anlayışının hakim olduğu çağdaş devlet.

Kapitalist Devlet: Üretim arçlarının halka ait olduğu devlet şekli Sosyalist devlet: üretim araçlarının devlet denetiminde olduğu devlettir. Laik devlet: din ve devlet işlerinin birbirinden ayrı olduğu..

DEMOKRASİ ÇEŞİTLERİ Doğrudan demokrasi: Halkın tamamının alınan kararlara katılması demektir.örnek: Nüfusu az olan ilk çağ topluluklarında.. Yarı doğrudan demokrasi: seçimle iş başına gelmiş yönetici ve meclis varsa bazı kararlar seçmenlerin doğrudan katılımı ile alınır. örnek:anayasa değişikliği için halkoyuna gidilmasi Temsili demokrasi: halkın seçtiği temsilcilerin Halk adına karar alması demektir örnek:Türkiye Cumhuriyeti

HUKUK TÜRLERİ POZİTİF HUKUK: Kanun, antlaşma, gelenek görenek gibi belirli bir dönem yürürlükte olan yazılı yazısız hukuk kurallarının tümüne denir. hukuk düzenini sağlayan eylem ve davranışların tümüne denir. Müspet hukuk, olan hukuk, yürürlükteki hukuk olarak da bilinir. MEVZU HUKUK: Bir ülkede yetkili bir organ tarafından konulmuş olan ve yürürlükte olan hukuk kurallarıdır. Yürürlükteki kurallara mevzuat denir. DOĞAL (TABİİ) HUKUK: İdeal hukuk da denir. Yetkili organlar tarafından konulan kurallar dışındaki ulaşılması ideal kurallardır.

Gereken hukuk kurallarıdır. Aksine davranılmaz HUKUK KURALLARININ ÇEŞİTLERİ Emredici Hukuk Kuralları: Kesinlikle uyulması Gereken hukuk kurallarıdır. Aksine davranılmaz Tamamlayıcı Hukuk K. : Önceden öngörülemeyen uyuşmazlıkları çözen kurallardır.Faiz oranı? Kira oranı? Yorumlayıcı Hukuk K. : Kullanılan fakat anlamı açıklanmayan hususları yorumlar. Aybaşı? Tanımlayıcı Hukuk K. : Kavramları belirleyen kurallardır. Nişanlı kimdir? Muris kimdir? Yetki Verici H.K. : İlgilisine yetki veren,serbest bırakan k. Mirası reddetme gibi…

HUKUKUN DALLARI KAMU HUKUKU ÖZEL HUKUK -Anayasa Hukuku -Medeni Hukuk -İdare Hukuku -Ticaret Hukuku -Ceza Hukuku -Borçlar Hukuku -Vergi Hukuku -Aile Hukuku -İcra İflas -Miras Hukuku -Devletler Genel hukuku -Eşya Hukuku -Devletler Özel Hukuku KARMA HUKUK -İş Hukuku -Fikir ve Sanat Eserleri H. -Hava Hukuku -Bankacılık Hukuku -Toprak Hukuku -Çevre Hukuku

NOT: BİR HUKUK DALININ KAMU YADA ÖZEL HUKUK OLUP OLMADIĞINI ÖĞRENMEK İÇİN ÖLÇÜTÜMÜZ ŞU OLMALIDIR: EĞER KİŞİ İLE DEVLET YADA DEVLETİN KENDİ KURUMLARI ARASINDA GERÇEKLEŞİYORSA KAMU HUKUKU. EVLENME,BOŞANMA,VERASET EVLAT EDİNME VE İKİ KİŞİ ARASINDAKİ ÖZEL İLİŞKİLER ÖZEL HUKUK A GİRER.

HUKUKUN KAYNAKLARI A) YAZILI KAYNAKLAR : Anayasa, Kanun, KHK, Tüzük, Yönetmelik… B) YAZISIZ KURALLAR : Örf ve adetler. C)YARDIMCI KAYNAKLAR :Bilimsel içtihatlar, Yargısal içtihatlar, doktrinler NOT: Yazılı ve yazısız kaynaklar bağlayıcıdır. Yardımcı kaynaklarda hakim bağımsızdır. NOT: İçtihadı birleştirme Kararları istisna olup uyma zorunludur.

HUKUK KURALLARININ YAPTIRIMLARI 1- Ceza: Hapis, adli para, disiplin 2-Cebri İcra: Haciz 3-Tazminat: Zararları ödeme a)Maddi Tazminat b)Manevi Tazminat 4-Hükümsüzlük: Geçersizlik. İşlemin geçersiz sayılması. a)Yokluk: Yapılan işlemin yok sayılması.(evlendirme memuru olmadan nikah kıyılması) b)Butlan: amca, dayı, teyze ile evlilik(Mutlak butlan) sarhoşken imza atmak(Nispi butlan) c)Tek Taraflı Bağlamazlık:İşlemi yapan taraflardan birinin sözleşme yapma ehliyetinin olmaması.18 altı 5-İptal: İdari işlemin yargı yolu ile kaldırılması.

HAKKIN KORUNMASI Hakların ya devlet tarafından ya da şahıs tarafından korunmasıdır. Çağdaş hukuk sistemlerinde hakkın korunması devlet güvencesi altındadır. istisnai durumlarda kişi hakkını koruyabilir: -Meşru müdafaa (Haklı savunma) -Zaruret hali (Zorda kalma) -Kuvvet kullanma (kiracının giderken kirayı ödememesi durumunda malına el konulabilir.)

2-KONULARI BAKIMINDAN ÖZEL HAKLAR: MALVARLIĞI HAKLARI : Kişilerin maddi haklarını koruyan haklardır. KİŞİLİK HAKLARI : Kişilerin manevi menfaatlerini koruyan haklarıdır. 3-DEVREDİLMELERİ BAKIMINDAN ÖZEL HAKLAR: DEVREDİLEBİLEN HAKLAR: Başkalarına devredilebilen haklardır. Vekalet verme, tapu, eşinin soyadını alma… Başkasından devralınan hakka devren kazanma, devralmadan sahip almaya aslen kazanma denir.Taşınır=Sahiplenme, Taşınmaz=İşgal DEVREDİLEMEYEN HAKLAR: Nişanı bozma, boşanma davası açma, bir soya mensup olma veya reddetme gibi kişiye ait haklardır….

KİŞİLİKTE FİİL EHLİYETİ 1-Ayırt etme gücüne sahip olmak: fiil ve işlemlerde kişinin ayırt etme yeteneğinin olmasıdır. Bu yeteneği yaş,akıl hastalığı,akıl zayıflığı,sarhoşluk ortadan kaldırır. 2-Ergin olmak 3-Kısıtlı olmamak NOT: Hak Ehliyeti; sağ ve tam doğmak şartıyla ana rahmine düşüldüğü anda kazanılır.

Haritada başkanlık sistemiyle yönetilen ülkeler Mavi, Yarı başkanlık sistemi ile yönetilen ülkeler Sarı ve parlamento tarafından seçilen bir cumhurbaşkanı ve parlamenter sisteminin olduğu ülkeler Turuncu renkle gösterilmiştir